UNHCR’nin hazırladığı rapor, daha yoksul ülkelerin zorla yerlerinden edilmiş kişilerin çoğuna ev sahipliği yaptığını gösteriyor
UNHCR’nin hazırladığı rapor, daha yoksul ülkelerin zorla yerlerinden edilmiş kişilerin çoğuna ev sahipliği yaptığını gösteriyor
UNHCR’nin yeni yayımladığı rapora göre, 2016 yılının ilk yarısında zorla yerinden edilen 3,2 milyon insanın çoğu düşük veya orta gelirli ülkelere sığınmıştır.
Cenevre, 17 Şubat 2017 – UNHCR, BM Mülteci Örgütü, tarafından yeni yayımlanan rapor; geçtiğimiz yılın ilk yarısında çatışma, zulüm ve şiddet sonucu en az 3,2 milyon kişinin daha yerinden edildiğini ve dünya çapında yerinden edilen kişilere ev sahipliği yapılmasında düşük ve orta gelirli ülkelerin en büyük rolü oynadıklarını göstermiştir.
UNHCR’nin 2016 Yıl Ortası Eğilimleri Raporu’na göre geçtiğimiz yılın ilk yarısında, 1,7 milyon kişi kendi ülkesi içinde yerinden edilirken, 1,5 milyon kişi ise uluslararası sınırları aşarak ülkesini terk etmek zorunda kalmıştır.
2016 yılının ilk yarısında yerinden edilen kişi sayısı, 5 milyon insanın yerinden edildiği 2015 yılının aynı dönemine kıyasla üçte bir oranında azalmış olsa da, dünyadaki toplam yerinden edilen kişi sayısı artmaya devam etmiştir. Çatışmalar yoğunlaşırken, yerinden edilen kişilerin evlerine geri dönme ihtimali ve umutları da azdır.
2016 yılının ilk yarısında yerinden edilen mültecilerin yarısından fazlası Suriye’deki çatışmalardan kaçmış olup, çoğu bölgedeki diğer ülkelere – Türkiye, Ürdün, Lübnan ve Mısır – sığınmıştır. Önemli büyüklükte nüfusu temsil eden yerinden edilen mültecilerin oluşturduğu diğer gruplar ise şu ülkelerden kaçmışlardır: Irak, Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Eritre, Somali, Güney Sudan ve Sudan.
Suriye krizinden daha küçük ölçekte olmakla birlikte, Güney Sudan’daki mülteci durumu giderek büyümeye ve aralarında Sudan, Uganda, Kenya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Etiyopya’nın da bulunduğu dünyanın en az gelişmiş ülkelerinden bazılarını etkilemeye devam etmektedir. Güney Sudanlı mülteci sayısı 2016 yılının ortasında 854.200 iken; bu, yerinden edilen kişi sayısında son üç yılda sekiz kattan daha fazla bir artış yaşandığını göstermektedir. Sayılar 2016 yılının ikinci yarısında daha da artmıştır.
Türkiye, 2016 yılı ortası itibarıyla 2,8 milyon mülteci ile bütün ülkeler arasında en yüksek sayıda mülteci nüfusuna ev sahipliği yapan ülke olmuştur. Türkiye’yi sırasıyla Pakistan (1,6 milyon), Lübnan (1 milyon), İran (978.000), Etiyopya (742.700), Ürdün (691.800), Kenya (523.500), Uganda (512.600), Almanya (478.600) ve Çad (386.100) izlemiştir.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi açıklamasında: “Bugün karşı karşıya olduğumuz aslında sayılardan ziyade, özellikle de mültecilerin çoğunun savaşın yerle bir ettiği ülkelerine komşu ülkelerde yaşamlarını sürdürdüğü düşünüldüğünde, bir işbirliği ve dayanışma krizidir.” dedi.
UNHCR tarafından hazırlanan rapor, bir ülkedeki mülteci sayısını ülkenin nüfusu veya ekonomisinin büyüklüğüyle kıyaslayarak ev sahibi ülkeler tarafından sağlanan katkıyı çok net şekilde bağlam içerisinde görmeyi mümkün kılmaktadır. Örneğin, Lübnan ve Ürdün nüfuslarıyla oranlandığında en fazla sayıda mülteciye ev sahipliği yaparken, ekonomilerinin büyüklükleri açısından bakıldığında en büyük yükü Güney Sudan ve Çad üstlenmektedir.
Ülke ekonomisiyle kıyaslama üzerinden yapılan değerlendirmeye göre, dünya genelinde en fazla sayıda mülteciye ev sahipliği yapan ilk on ülkeden sekizi Afrika’da bulunurken, diğer ikisi Orta Doğu’da yer almaktadır. Lübnan ve Ürdün, bütün kategorilerde – mutlak sayı, ekonomik katkı ve kişi başına düşen mülteci sayısı – dünya çapında en fazla sayıda mülteciye ev sahipliği yapan 10 ülke arasında yer almaktadır.
Suriyeliler 2016 yılının ortası itibarıyla UNHCR’nin yetkisi altındaki toplam mülteci nüfusunun %32’sini (16,5 milyonun 5,3 milyonu) oluşturarak dünya çapındaki en büyük mülteci grubu olmayı sürdürmüşlerdir.
UNHCR tarafından yayımlanan raporun bir başka kilit bulgusu ise üçüncü ülkeye yerleştirme için sunulan mülteci dosyası sayısında artış kaydedilmiş olmasıdır. Bu durum, artan sayıda ülkenin üçüncü ülkeye yerleştirme bağlamında sağladıkları kontenjanları artırdığını göstermektedir. 2016 yılının ilk yarısında, üçüncü ülkeye yerleştirme için 81.100’den fazla mültecinin dosyası toplamda 34 ülkeye sunulmuştur. Üçüncü ülkeye yerleştirmek için dosyası sunulan mülteci sayısı yıl sonu itibarıyla 160.000’i geçmiş olup; bu sayı, 2012 yılında sunulan dosya sayısında son 20 yılın en yüksek sayısına ulaşıldığını ve iki kattan fazla artış yaşandığını göstermektedir.