Sınır Ötesi İnsani Faaliyetler

UNHCR, 2165 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararının kabul edilmesinin ardından Temmuz 2014’te – Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’nin eşgüdümündeki insani müdahalenin bir parçası olarak –  Türkiye’nin güneyinden sınır ötesine yürütülen insani faaliyetlere dahil olmuştur. 11 Temmuz 2020’de, Bab el-Hava sınır kapısından sınır ötesi insani faaliyetleri mümkün kılan BM Güvenlik Konseyi Kararı 10 Temmuz 2021’e kadar 12 ay süreyle yenilenmiştir.

UNHCR, ortaklarıyla beraber yürüttüğü sınır ötesi insani operasyon aracılığıyla, ülke içinde yerinden edilmiş kişilere ve insani yardıma ihtiyaç duyan hassas durumdaki diğer kişilere hayat kurtarıcı acil yardım sağlamaktadır. İnsani yardım; temel yardım malzemeleri, barınma desteği ve koruma hizmetlerinin sağlanmasını içermektedir.

Ayrıca UNHCR, Koruma, Barınma/Gıda Dışı İhtiyaçlar (GDİ) ve Kamp Koordinasyonu ve Kamp Yönetimi (CCCM) Kümelerini yönetmektedir. Bütün kümeler, kümeler arası mekanizmalar dahilinde faaliyetlerini yürütmekte, Suriye’nin kuzeybatısında bulunan çatışma bölgelerindeki insani gelişmeleri yakından takip etmekte ve kuruluşlararası acil durum hazırlık ve insani faaliyet planlarına buna uygun olarak katkıda bulunmaktadır.

Koruma Kümesi 125’ten fazla üyeyi bir araya getirmektedir. Çocuk Koruma, Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet ve Mayın ve Patlayıcı Tehlikeleriyle Mücadele (Mine Action) olmak üzere üç alt küme mevcuttur.  Ayrıca Koruma İzleme Görev Gücü ve Konut, Arazi ve Mülkiyet Teknik Çalışma Grubu ile Engelli Bireylerin Topluma Dahil Edilmesi Teknik Çalışma Grubu’nu  kapsamaktadır. Küme, yakın zamanda yerinden edilmiş topluluklara hayat kurtarıcı acil koruma hizmetlerinin sunulmasına ve erişim kapasitesi ve mobil ekiplerin kullanılması da dahil ihtiyaç sahibi ve risk altındaki topluluklara ve bireylere özel olarak tasarlanmış koruma hizmetleri sağlamaya öncelik vermektedir. Bunlara ek olarak, Küme, koruma faaliyetlerinin izlenmesi yoluyla savunuculuk faaliyetlerine ve genel anlamıyla insani faaliyetlere bilgi sağlamaya devam ederken, Küme üyelerinin programlama, bilgi toplama, koruma alanına giren hususlar ile ilgili savunuculuk faaliyetleri yürütme ve zarar vermeme çabalarını güçlendirmeyi de içeren kapasite geliştirme çabalarını desteklemektedir.

Barınma/GDİ Kümesi, sınır ötesi insani yardım operasyonunda 75’ten fazla üye kuruluşun faaliyetlerini koordine etmektedir. Küme, ayni yardımın yanı sıra nakit veya nakit makbuzu dağıtılması yoluyla acil barınma ihtiyaçlarına ve acil gıda dışı ihtiyaçlara cevap verir. Hane ve toplulukların dayanaklılığını destekler. Küme ayrıca insani sığınma faaliyetleri ile ilgili barınma, arazi ve mülkiyet hakları konusunda farkındalık yaratmakta ve teknik rehberlik sağlamaktadır.

CCCM Kümesi Kuzeybatı Suriye’de sınır ötesi yardım sağlayan 74 üye kuruluşun çalışmalarını koordine etmektedir. Kümenin faaliyetleri, 1.47 milyon ülke içerisinde yerinden edilmiş kişiye (ÜYEK)  (yaklaşık 280.000 aile) ev sahipliği yapan ve insani yardım alanında çalışanlar kuruluşlar adına ÜYEK’lerin hareketliliğini izleyen 1.000’in üzerindeki ülke içerisinde yerinden edilmiş kişi bölgesindeki çok sektörlü ihtiyaçlara verilen yanıtları koordine etmeye ve izlemeye odaklanmaktadır.

Hâlihazırda kuzeybatı Suriye'de insani yardıma ihtiyacı olduğu tahmin edilen yaklaşık 2,6 milyon ülke içerisinde yerinden edilmiş kişi bulunmaktadır. Sınırlı barınma seçeneklerine sahip ve çatışmanın sağlık kuruluşları, okullar ve fırınlar da dahil olmak üzere sivil altyapının  tahrip olmasına neden olduğu  ve temel hizmetlerin sağlanmasını kesintiye uğrattığı bir bölgede yakın zamanda yerinden edilmiş ÜYEK’ler ve uzun zamandır yerinden edilmiş olan ÜYEK’ler aynı acil ihtiyaçları paylaşmaktadır. Ülke içerisinde yerinden edilmiş kişilerin yarısını çocuklar ve özel ihtiyaç sahibi kişiler oluşturmaktadır. Şu anda ise nüfus zaten kötü olan durumu daha da kötüleştiren ekonomik zorluklarla karşı karşıyadır.

2020'nin başından bu yana UNHCR, kuzeybatı Suriye'ye yardım sağlamak amacıyla temel yardım ve barınma malzemeleri dağıtarak insani faaliyetlerini önemli ölçüde artırmıştır.  UNHCR, bu sene içinde şimdiye kadar 60’den fazla aktarma gerçekleştirmiş ve 790.000 kişiye battaniye, hijyen kiti, yatak ve çadır gibi insani yardım malzemeleri taşımıştır. Ortakları aracılığıyla UNHCR, bilgi yayma ve yönlendirmeler yoluyla 133.000 kişiye de koruma hizmeti sağlamıştır.

UNHCR, COVID-19 pandemisi bağlamında, ortaklarıyla birlikte risk azaltma önlemlerini uygulamaya koymuş ve hijyen kitlerinin aktarımı ve dağıtımı konusundaki çabalarını artırmış, önceliklendirmiş ve hızlandırmıştır.  UNHCR, insani müdahalenin sürekliliğini sağlamak için ortaklarının faaliyetlerini yakından izlemeye devam etmektedir.