Eğitim

Eğitim, özellikle de yerinden edilme durumlarında hayati bir öneme sahiptir. Sosyal uyumun sağlanmasına katkı vermenin yanında hayat kurtaran bilgileri erişime açar, psikososyal ihtiyaçları karşılar ve en çok ihtiyaç duyan kişilere güvenli ve istikrarlı bir ortam sunar. Ayrıca insanlara topluluklarını yeniden inşa etmelerinde, üretken ve bir amaca hizmet eden hayatlar sürmelerinde yardımcı olur.

Türkiye’deki ulusal mevzuat, aileleri geçici ve uluslararası koruma talebinde bulunmuş çocuklar dâhil olmak üzere, tüm çocukların eğitim alma hakkını desteklemektedir. UNHCR, ortak kuruluşlarıyla birlikte yürüttüğü çalışmalarla mültecilerin bu haklar hakkında bilgi sahibi olmalarını ve çocuklarını okula kaydettirmek için izlemeleri gereken prosedürlere ilişkin yardım almalarını sağlamaktadır. Türkçe dil yeterliliği akademik başarı için kilit önem taşıdığından, UNHCR Milli Eğitim Bakanlığı ile çalışmalar yürüterek çocukların Türkçe eğitiminde daha fazla destek almasını sağlamaktadır.

UNHCR’nin eğitim stratejisi, örgün eğitimden yükseköğretime ve hatta yetişkinler için Türkçe dil ve beceri kursları gibi yaygın eğitim programlarına kadar mültecilerin kesintisiz bir şekilde geniş eğitim olanaklarından faydalanmasını sağlama temeline oturtulmuştur. Bu stratejinin temel unsurlarından biri, ulusal politikayı ve eğitim sektöründeki tüm paydaşların çalışmalarını dikkate alarak mültecilerin milli eğitim sistemine katılımına yönelik faaliyetler yürütmektir. UNHCR’nin Türkiye’deki eğitim programlarında 18 yaşından büyüklere ağırlık verildiği için geçim kaynakları programlarıyla bağlantılı ve eğitim hayatından iş hayatına sorunsuz geçişi sağlayacak projeler üretilmektedir.

UNHCR, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ile mülteci gençlerin yükseköğretime geçişini kolaylaştırmak üzere ortak çalışmalar yürütmektedir. Mülteci öğrencilere UNHCR desteğiyle Türkiye’deki üniversitelerde burslar da verilmektedir. UNHCR’nin dünya genelinde sunduğu DAFI burs programının en büyük bölümünü Türkiye teşkil etmektedir. Suriye dışındaki ülkelerden gelen mültecilerin üniversitelere yabancı öğrenci eğitim harcı ödemeleri gerektiği için, UNHCR lisans ve lisansüstü programlara kabul edilen veya hâlihazırda üniversite programlarına kayıtlı olan mülteci öğrencilere nakit yardımı desteği vermektedir.

İnsanların içinde yaşadıkları topluluklarda diğerleriyle etkili bir şekilde iletişim kurma becerisi mültecilerin korunmasına ciddi ölçüde katkıda bulunmaktadır ve insanların onurlu bir hayat sürmelerine, hizmetlere erişmelerine ve çevrelerindeki kişilerle sosyal etkileşimde bulunmalarına yardımcı olmaktadır. UNHCR, bu çerçevede Halk Eğitim Merkezleri ağı aracılığıyla yetişkinlere sunulan ücretsiz dil kurslarının artırılması için Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği içinde çalışmaktadır. Bu merkezlerde meslek edinip işgücü piyasasına girmek isteyen yetişkinlere beceri geliştirme kursları da açılmaktadır. UNHCR, Milli Eğitim Bakanlığının gençlere ve yetişkinlere nitelikli yaygın eğitim programları sunmak için yürüttüğü çalışmalara katkı sağlayacak şekilde, mültecilere ve ev sahibi topluma daha iyi bir hizmet sunulabilmesi için halk eğitim merkezlerine de destek vermektedir.

UNHCR ayrıca 3RP çerçevesinde eğitim sektörünün koordinasyonu anlamında UNICEF’e destek vermekte, yükseköğretim alt çalışma grubuna başkanlık etmekte ve ilgili paydaşlarla bir arada çalışarak faaliyetlerin ortak stratejik hedefler etrafında düzenlenmesine öncülük etmektedir. Türkiye’deki eğitim sektörü 2019’da düzenlenen Küresel Mülteci Forumu’na güçlü bir katılım göstermiştir. Forum sonrasında Türkiye’den gelen taahhütler arasında eğitim hizmetlerinin ve mesleki eğitimin yaygınlaştırılması, okulların yapılması ve belirli durumlarda şartlı eğitim yardımı gibi maddeler yer almaktadır.