Yerinden Edilme Olaylarının Damgasını Vurduğu On Yılın Ardından Mülteciler İçin Dünya Buluşması Cenevre’de Gerçekleşti

Dünyadaki mülteci durumlarına müdahale biçimini değiştirmeyi amaçlayan birinci Küresel Mülteci Forumu 16-18 Aralık 2019 tarihleri ​​arasında İsviçre'nin Cenevre kentinde gerçekleştirildi. UNHCR ve İsviçre’nin ev sahipliğinde düzenlenen Küresel Mülteci Forumu’na Türkiye’nin yanı sıra Kosta Rika, Etiyopya, Almanya ve Pakistan eş başkanlık yaptı.

Üç gün devam eden küresel toplantı, verilen sözleri eyleme dökerek milyonlarca insanın hayatını değiştirme bağlamında toplumu oluşturan herkesin üzerine sorumluluk düştüğü fikrinden hareketle mültecileri, devlet ve hükümet başkanlarını, BM liderlerini, uluslararası kurumları, kalkınma kuruluşlarını, iş dünyasından liderleri ve sivil toplum temsilcilerini bir araya getirdi.
Dünya genelinde 25 milyondan fazlasını uluslararası sınırları aşıp kendi ülkesine geri dönemeyen mültecilerin oluşturduğu 70 milyonun üzerinde insan savaş, çatışma ve zulüm sebebiyle yerinden edilmiş durumda.

4 milyondan fazla mülteci ve sığınmacı ile dünya çapında en fazla mülteciye ev sahipliği yapan Türkiye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla Forum'a eş başkanlık yaptı. Cenevre ziyaretinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Türkiye’deki mülteci müdahalesinde aktif rol alan bakanlar ve kurumların temsilcileri ile “Harekete Geçme Zamanı: Doğumda Anne ve Bebek Ölümlerinin Önlenmesi için Proaktif Yaklaşım Benimsenmesi” başlıklı panelde konuşma yapan eşi Emine Erdoğan eşlik etti.

Forumda ayrıca Mültecilere İlişkin Küresel Mutabakat’ın nasıl bir fark yaratabileceğini gösteren çeşitli girişimler ve iyi uygulamalar paylaşıldı. Türkiye’nin ilgili bakanlıkları, kurumlar ve özel sektör şirketleri de ilgili panel ve oturumlarda Türkiye'de yaşayan mülteciler konusunda yapılan ve örnek teşkil edecek iyi uygulamaları sundular. Türkiye, Küresel Mülteci Forumu’nun düzenlendiği Milletler Sarayı’nda, Türkiye'de yaşayan mülteci sanatçıların resim ve fotoğraflarından oluşan “Hayat Devam Ediyor, Sanat Devam Ediyor” başlıklı bir sergiye de ev sahipliği yaptı.

“Sığınma konusundaki kamu desteği son yıllarda azaldı. Mültecilere ev sahipliği yapan topluluklar kendilerini genelde bunalmış veya unutulmuş hissediyorlar. Fakat mülteci durumları, ancak kısa vadeli düşündüğümüzde, sektörler arasında birlikte planlama yapmayı veya birlikte çalışmayı başaramadığımızda ve mültecilerin içinde yaşadığı toplulukları ihmal ettiğimizde 'kriz'e dönüşüyor. Bu forumda uzun vadeli yaklaşıma doğru kararlı bir değişim olduğunu gördük.”

Cenevre'deki üst düzey toplantı, mültecilere ve içinde yaşadıkları topluluklara, özellikle de kapsayıcılık anlamında yeni ve uzun vadeli desteklerin sunulması ve birbirinden farklı alanlarda büyük taahhütlerde bulunulmasını sağladı. Çoğu taahhüt, koruma ve eğitim alanlarında yapıldı. Koruma konusundaki taahhütler özellikle hukuk ve politika anlamında kapsayıcılığı sağlayacak birçok değişikliği içerirken, eğitim konusunda ise daha fazla mülteci çocuğun okula gitmesi ve gelecekte hayat şartlarını iyileştirmek için gereken imkânların sağlanması yönünde taahhütlerde bulunuldu.

Mültecilerin yanı sıra 750 heyetle birlikte yaklaşık 3 bin katılımcının katıldığı ve farklı alanlarda toplamda 770’in üzerinde taahhüdün toplandığı Küresel Mülteci Forumu’nda en fazla taahhüt, mültecilere iş olanakları sağlama konusunda güçlü bir destek veren özel sektörden geldi. Özel sektör paydaşları, 250 milyon doların yanında en az 15 bin mülteciye istihdam sağlama taahhüdünde bulundu. Buna ek olarak, birçok menşe ülke mültecilerin ve yerinden edilmiş diğer toplulukların gönüllü geri dönüşü ve yeniden entegrasyonu ile ilgili taahhütlerde bulundu.

BM’ye üye ülkeler tarafından Aralık 2018'de New York'ta onaylanan Mültecilere İlişkin Küresel Mutabakat'ın önemli bir unsurunu oluşturan Küresel Mülteci Forumu, dört yılda bir düzenlenmeye devam edecek.