Üçüncü Ülkeye Yerleştirme İhtiyaçları Artıyor: 2019’da Dünya Genelinde İhtiyaç Sahiplerinin Yalnızca %4,5’i Üçüncü Ülkeye Yerleştirilebildi

Dünyada üçüncü ülkeye yerleştirilmeye acilen ihtiyaç duyan 1 milyon 400 bin mülteci olduğu tahmin ediliyor. Ancak geçtiğimiz yıl sadece 63 bin 696 kişi Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü (UNHCR) aracılığıyla üçüncü bir ülkeye yerleştirilebildi.
2019’da 55 bin 680 kişinin üçüncü ülkeye yerleştirildiği bir önceki yıla göre %14’lük bir artış gerçekleşmesine rağmen üçüncü ülkeye yerleştirilme ihtiyacı içindeki kişi sayısı ile dünyadaki devletlerin ayırdığı yerleştirme kotaları arasındaki uçurumun kapandığını söylemek mümkün değil.
UNHCR Uluslararası Koruma Direktörü Grainne O’Hara, konuyla ilgili açıklamasında şunları ifade etti: “Üçüncü ülkeye yerleştirme, dünyadaki tüm mültecilere çözüm olacak bir yöntem değil ancak büyük risk altında olan ve yaşamını sürdürmesi buna bağlı olanların korunması anlamında hayat kurtarıcı bir tedbir olduğu yadsınamaz”.
Geçen yıl UNHCR aracılığıyla üçüncü ülkeye yerleştirilenlerin kabul edildiği ülkeler başta Amerika Birleşik Devletleri, sonra sırasıyla Kanada, Birleşik Krallık ve Almanya oldu.
Geçtiğimiz yıl üçüncü ülkeye yerleştirilen 63 binin üzerindeki mültecinin menşe ülkelerine göre sıralandığında ilk üç sırada Suriye, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Myanmar’ın yer aldığı görülmekte.
Mültecilere İlişkin Küresel Mutabakat’ın temel hedeflerinden birisi, mültecilerin üçüncü ülkeye yerleştirilmesi için daha fazla olanak sağlamak ve aile birleşimi, çalışma ve eğitim gibi diğer ülkeye kabulü mümkün kılacak yolları çoğaltmaktır. Üçüncü ülkeye yerleştirme, devletlerin sorumluluk paylaştıklarını ve büyük mülteci nüfuslarına ev sahipliği yapan ülkelerle dayanışma içinde olduklarını somut bir şekilde gösterebilecekleri bir yöntem olarak da ayrı bir önem arz etmektedir.
Yerleştirme kotalarını ve kabul edilen başvuruların sayısını arttırmanın yanında bu programların yürürlükte olduğu ülkelerin sayısını çoğaltmak amacıyla hükümetler, sivil toplum kuruluşları ve UNHCR ortaklığında hazırlanan Üçüncü Ülkeye Yerleştirme ve Tamamlayıcı Yollarla İlgili Üç Yıllık Strateji Planı geçtiğimiz yıl hayata geçirildi.
Bu strateji planında 2019 yılında 60 bin kişinin 29 ülkeye yerleştirilmesi hedefine ulaşılmıştır. Ancak UNHCR, mevcut veriler ışığında bu yıl daha az sayıda mültecinin üçüncü ülkeye yerleştirilmesinden endişe duyuyor. UNHCR, 2020 yılında toplam 70 bin mültecinin 31 yerleştirme ülkesine yerleştirilmesini hedefliyor.
Yerleştirme kotalarının ve üçüncü ülkeye yerleştirme yolu ve diğer yollarla mülteci kabul eden ülke sayısının artırılmasının yanı sıra üçüncü ülkeye yerleştirme programının bütünlüğünü sağlamak UNHCR’nin bu yılki öncelik alanları arasında yer alıyor.
UNHCR ile IOM’nin “Sürdürülebilir Üçüncü Ülkeye Yerleştirme ve Tamamlayıcı Yollar İnisiyatifi” (CRISP) adıyla hayata geçirdiği ortak girişim çerçevesinde üçüncü ülkeye yerleştirme ve diğer yollarla ilgili olarak belirlenen hedeflere ulaşmak için gereken faaliyetler yürütülmektedir. Ayrıca belirlenen hedefe ulaşmak için gerekli olan 19 milyon 900 bin dolarlık finansal kaynağı toplamak üzere üye ülkelerden destek istenmektedir.
UNHCR’nin 2019 yılı üçüncü ülkeye yerleştirme verileri hakkında daha fazla bilgiye buradan, 2003 yılından günümüze tüm istatistikleri içeren UNHCR’nin Küresel Üçüncü Ülkeye Yerleştirme Veri Portalı’na ise buradan ulaşılabilir.