Ukrayna işgali, dünya çapında zorla yerinden edilmiş insanların sayısını rekor artışla 103 milyona yaklaştırıyor

CENEVRE - BM Mülteci Örgütü UNHCR, bugün yaptığı açıklamada dünya çapında zorla yerinden edilmiş insanların sayısının, altı ay içerisinde yaşanan en hızlı artışla 2022 yılının ilk yarısında 103 milyona ulaştığını söyledi.

UNHCR’nin '2022 Yıl Ortası Eğilimleri' raporuna göre, dünya çapında zorla yerinden edilmiş insanların sayısındaki yüzde 15'lik artışa Rusya'nın Ukrayna’yı işgali neden olurken, sayıların yıl sonuna kadar daha da artması bekleniyor. Rapor, dünyada her 77 kişiden birinin zorla yerinden edilmiş olduğunu gösteriyor.

BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi şunları söyledi, “Bu veriler korkunç bir gerçeği temsil ediyor. Dünya çapında 103 milyon kişinin hayatı travma, eziyet veya çatışma tehdidi, zulüm, güvensizlik veya insan hakları ihlalleri nedeniyle paramparça durumda. Bu sayılar, barış için bir toplanma çağrısı olmalı. Çatışmaları çözmek ve yerinden edilmeyi önlemek için çok daha güçlü bir siyasi çaba görmediğimiz sürece insanlar evlerine dönemeyecek ve yerlerinden edilenlerin sayısı yeni rekorlar kırmaya devam edecek”.

UNHCR, dünyada zorla yerinden edilmiş nüfusun bu yıl 100 milyonun üzerinde olduğu tahminini teyit ederken, yeni rapor 1 Ocak - 30 Haziran 2022 tarihleri ​​arasına dair güncel ve kapsamlı istatistikler sunuyor.

Zorla yerinden edilmiş insanların sayısındaki 13,6 milyonluk artış, mülteciler, sığınmacılar veya uluslararası koruma ihtiyacı içindeki insanların yanı sıra ülkeleri içinde yerinden edilmiş kişileri de kapsıyor. Küresel olarak, UNHCR’nin yetkisi altındaki mülteciler ve uluslararası koruma ihtiyacı içindeki diğer kişiler; özellikle sayıları artmakta olan zorla yerinden edilmiş Ukraynalı, Afgan ve Venezuelalı nedeniyle, altı aylık dönemde 6,3 milyon insan ile yaklaşık yüzde 24 artışa oranında arttı. Bu, 1979-1980 yılları arasında toplam mülteci nüfusuna oranla en büyük artıştır.

Yılın ilk yarısında ülkeleri içinde yeni yerinden edilmiş yaklaşık 9,6 milyon kişi kaydedildi. Bu sayının en az 7 milyonu Ukrayna içindeydi. Etiyopya, Myanmar, Burkina Faso, Orta Afrika Cumhuriyeti, Mozambik ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde de ülke içinde yeni yerinden edilmeler bildirildi.
Rapor, bir yandan da bazı olumlu eğilimlerle umut veriyor. Geri dönüşler, vatandaşlık tanınması ve üçüncü ülkeye yerleştirme gibi kalıcı çözümlerin tamamı 2022 yılının ilk altı ayında bir önceki yıla göre artış göstererek pandemi öncesindeki seviyeleri aştı. Tüm geri dönüşlerin yarısından fazlası 86.700 kişiyle Güney Sudan'a gerçekleşti.

Grandi sözlerine şunları ekledi, “Mültecilerin nihayetinde yaşamlarını güvenlik içinde yeniden inşa edebilmeleri için güvenli bir yere ihtiyacı var. Daha fazla insanın geri dönebilmesi, vatandaşlığa geçebilmesi veya üçüncü bir ülkeye yerleşebilmesi umut verici, ancak yerinden edilmenin büyüklüğü ve çatışmaların ve güvensiz durumun uzun süren veya tekrarlayan doğası, bu seçeneklerin yalnızca şanslı bir azınlık için geçerli olduğu anlamına geliyor”.

Rapor, küresel mülteci müdahalesinde daha fazla sorumluluk paylaşımı ihtiyacının altını çiziyor: Mültecilerin yüzde 74'üne düşük ve orta gelirli ülkeler ev sahipliği yapıyor. Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere Ukraynalı mültecilerin gelişi ve kabulü nedeniyle yüksek gelirli ülkelerin ev sahipliği yaptığı mültecilerin sayısında yüzde 9'luk bir artış oldu.