UNHCR, zorla yerinden edilmelerdeki artış karşısında kayıtsız ve eylemsiz kalma konusunda uyarıda bulunuyor

Toplam sayı Mayıs 2024 itibarıyla 120 milyona çıkarken; Sudan'dan Gazze ve Myanmar'a kadar uzanan çatışmalar yeni yerinden edilme durumları yaratıyor ve acilen çözüm gerektiriyor

CENEVRE - BM Mülteci Örgütü, UNHCR'nin yılın en önemli raporu olan 2024 Küresel Eğilimler Raporu'na göre, zorla yerinden edilme, geçen yıl ve bu yıl dünya çapında tarihi seviyelere ulaştı.

Mayıs 2024 itibarıyla toplam 120 milyona ulaşan zorla yerinden edilmiş kişilerin sayısındaki artış, art arda 12'nci yıllık artış olup hem yeni ortaya çıkan hem de değişime uğrayan çatışmaları ve uzun süredir devam eden krizlerin çözümündeki başarısızlığı yansıtıyor. Bu sayı, küresel ölçekte yerinden edilmiş nüfusu, dünyanın en büyük 12. ülkesi olan Japonya'nın nüfusuna eşdeğer hale getirebilir.

Sayıları artıran temel faktör Sudan'daki yıkıcı çatışma oldu: Nisan 2023'ten bu yana, 7,1 milyondan fazlası ülke içinde, 1,9 milyonu ise ülke dışında olmak üzere yeni yerinden edilmeler kaydedildi. 2023 yılı sonu itibarıyla toplam 10,8 milyon Sudanlı yerinden edilmiş durumdaydı. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Myanmar'da geçen yıl milyonlarca kişi şiddetli çatışmalar nedeniyle kendi ülkeleri içinde yerinden edildi. UNRWA’nın tahminlerine göre, geçen yılın sonu itibarıyla Gazze Şeridi'nde yaşanan yıkıcı şiddet nedeniyle nüfusun yüzde 75'ine karşılık gelen yaklaşık 1,7 milyon insan yerinden edilmiş durumdayken, bazı Filistinli mülteciler birden fazla kez yerinden edildi. Suriye ise ülke içinde ve dışında zorla yerinden edilmiş 13,8 milyon kişiyle dünyanın en büyük yerinden edilme krizi olmaya devam ediyor.

BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi şunları söyledi, “İç açıcı olmayan ve giderek artan bu sayıların arkasında sayısız insanlık trajedisi yatıyor. Bu acı, uluslararası toplumu, zorla yerinden edilmenin temel nedenleriyle mücadele etmek için acilen harekete geçirmeli. Savaşan tarafların, savaş hukukuna ve uluslararası hukuka saygı duymasının zamanı geldi. Gerçek şu ki, çatışmaları, insan hakları ihlallerini ve iklim krizini ele almak için daha iyi işbirliği ve ortak çabalar olmadan yerinden edilme sayıları artmaya devam edecek ve bu durum yeni acılara ve maliyeti yüksek insani yardım müdahalelerine yol açacak”.

Yerinden edilme sayılarındaki en büyük artış, Ülke İçinde Yerinden Edilme İzleme Merkezi'ne göre, beş yıl içinde neredeyse yüzde 50 artış göstererek 68,3 milyona yükselen, çatışmalardan kaçıp kendi ülkeleri içinde kalmaya devam eden kişilerden oluştu.

Mültecilerin ve uluslararası koruma ihtiyacı içindeki diğer kişilerin sayısı, UNHCR ve UNRWA'nın yetki alanındakiler de dahil olmak üzere 43,4 milyona çıktı. Mültecilerin büyük çoğunluğuna kendilerine komşu ülkeler ev sahipliği yaparken, yüzde 75’ine dünya gelirinin yüzde 20'sinden azını üreten düşük ve orta gelirli ülkeler ev sahipliği yapıyor.

Rapor, 2023 yılında dünya çapında ülkeleri içinde yerinden edilmiş 5 milyondan fazla kişinin ve 1 milyondan fazla mültecinin evlerine döndüğünü gösteriyor. Bu sayılar, uzun vadeli çözümlere yönelik bir miktar ilerleme olduğunu gösteriyor. Üçüncü ülkeye yerleştirilenlerin sayısı ise 2023 yılında neredeyse 160.000'e yükseldi.

Grandi sözlerine şunları ekledi, “Mültecilerin ve onlara ev sahipliği yapan toplulukların dayanışmaya ve desteğe ihtiyacı var. Mülteciler dahil edildiklerinde toplumlara katkıda bulunabilirler ve bulunuyorlar da. Geçen yıl milyonlarca insan evlerine döndü ve bu da önemli bir umut ışığını temsil ediyor. Çözümler mevcut; Kenya gibi ülkelerin mültecilerin dahil edilmesi konusunda öncülük ettiğini gördük ancak bu gerçek bir kararlılık gerektiriyor”.

Rapor ayrıca, iklim krizine ve bu krizin zorla yerinden edilmiş insanları nasıl giderek artan ve orantısız biçimde etkilediğine ilişkin yeni analizler de sunuyor.

Küresel Eğilimler Raporu’nda belirtilen zorla yerinden edilmiş 120 milyon insanın karşılaştığı büyük zorluklar karşısında UNHCR, nerede olurlarsa olsunlar evlerini terk etmek zorunda kalan insanlara yardım etmek için yeni yaklaşımlar ve çözümler getirme konusundaki kararlılığını sürdürüyor.

Raporu okumak için tıklayın.

Daha fazla bilgi için

Cenevre:

Matthew Saltmarsh, [email protected], +41 79 967 99 36
Shabia Mantoo, [email protected], +41 79 337 7650
Babar Baloch, [email protected], +41 79 513 95 49
William Spindler, [email protected], +41 79 549 59 98
Olga Sarrado, [email protected], +41 797 402 307

Dünya genelinde medya bağlantıları:

Bu listede yer almayan sözcülerin iletişim bilgileri için medya merkezimizi ziyaret ediniz