Somalili Genç Bir Mülteci Hayallerine Emin Adımlarla Yürüyor

22 yaşındaki Somali uyruklu İlham Türkiye’de yaşıyor. Onun hikâyesi binlerce insana ilham verecek türden. Çocukluğunda yaşadığı birçok zorluğun üstesinden gelen İlham, hayallerini süsleyen radyo-televizyon kariyerine ilk adımlarını attı.
İlham, geçtiğimiz yaz Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Radyo’da staj programına kabul edildi. “Çocukluğumdan beri hep haber sunucusu olmanın hayalini kuruyordum. Küçükken basit bir kamerası olan bir telefonum vardı. Ben mikrofonum varmış gibi muhabir taklidi yapardım, erkek kardeşim de beni videoya çekerdi.” İlham’ın yaz aylarında yaptığı staj, ona planlama, araştırma, canlı ve bant kaydı radyo programlarının prodüksiyonu gibi yayıncılığın farklı alanlarında beceriler kazanma fırsatı sağladı. İlham gülümseyerek ekliyor: “Böylesine saygın bir programa kabul edilmem tüm arkadaşlarımı şaşırttı.” İlham, gösterdiği performans ve mükemmel iletişim becerileri sayesinde önümüzdeki yaz TRT’nin televizyon kanalında ikinci bir staj programına katılacak.

İlham, DAFI bursuyla Uşak Üniversitesi’nin Radyo ve Televizyon Bölümü’nde eğitimine devam ediyor. DAFI burs programı, Alman hükümetinin ve diğer bağışçıların cömert yardımlarıyla 40’ın üzerinde ülkede verilmekte olan, UNHCR’nin küresel anlamda yürüttüğü en büyük burs programıdır. Bu burs programı, son üç yıldır İlham’ın öğrenim harçlarını karşılamanın yanında barınma ve diğer masrafları için İlham’a aylık cep harçlığı da sağlıyor.
İlham’ın hayallerine kavuşmak için gösterdiği özveri ve kararlılığın önemi yadsınamaz ve İlham’ın bu noktaya ulaşması hiç de kolay olmadı. İlham’ın ailesi o daha çocukken Somali’den kaçmak zorunda kaldı. İlham’ın anlattıkları her şeyi özetliyor: “İnsanlara Somali’de yaşadıklarımızı anlattığımda, sanki bir korku filmi anlatıyormuşum gibi dinliyorlar.” İlham, Türkiye’ye gelip güvenli bir hayat sürmeye başladıktan sonra bile binbir türlü güçlüğün üstesinden gelmek zorunda kaldı.
İlham, DAFI bursuyla Uşak Üniversitesi’nin Radyo ve Televizyon Bölümü’nde eğitimine devam ediyor. DAFI burs programı, Alman hükümetinin ve diğer bağışçıların cömert yardımlarıyla 40’ın üzerinde ülkede verilmekte olan, UNHCR’nin küresel anlamda yürüttüğü en büyük burs programıdır. Bu burs programı, son üç yıldır İlham’ın öğrenim harçlarını karşılamanın yanında barınma ve diğer masrafları için İlham’a aylık cep harçlığı da sağlıyor.
İlham’ın hayallerine kavuşmak için gösterdiği özveri ve kararlılığın önemi yadsınamaz ve İlham’ın bu noktaya ulaşması hiç de kolay olmadı. İlham’ın ailesi o daha çocukken Somali’den kaçmak zorunda kaldı. İlham’ın anlattıkları her şeyi özetliyor: “İnsanlara Somali’de yaşadıklarımızı anlattığımda, sanki bir korku filmi anlatıyormuşum gibi dinliyorlar.” İlham, Türkiye’ye gelip güvenli bir hayat sürmeye başladıktan sonra bile birçok güçlüğün üstesinden gelmek zorunda kaldı.
İlham, ilkokula başladığında tek bir Türkçe kelime bile bilmiyordu. “Öğretmenlerim bana çok yardımcı oldu. Arkadaşlarım teneffüs arasında oyun oynarken ben Türkçe öğrenmeye ve pratik yapmaya başladım. Bir süre jest ve mimikler kullanarak iletişim kurduk, bu durum öğretmenlerim için biraz zor oldu ama sabırlı davrandılar. Annemin ve öğretmenlerimin desteği olmasa çoktan vazgeçebilirdim.” İlham, verdiği emeklerin karşılığını aldı ve artık kendinden emin ve akıcı bir şekilde Türkçe konuşuyor.
Eğitim İlham’ın hayatında her zaman hayati bir öneme sahip oldu, hem kendisi hem de ailesi için daha iyi bir hayatı düşlediği hayallerinde de yolunu eğitim aydınlattı. Maddi sıkıntılar ve babasının ve erkek kardeşinin yaşadığı sağlık sorunları İlham’ın bir süre okuldan ayrı kalmasına neden oldu. “Okulu bıraktıktan kısa bir süre sonra kendime dedim ki: ‘İlham, kendine bunu yapamazsın. Bu senin geleceğin!’ ve daha sonra tekrar okula döndüm.” İlham, eğitimine devam ederken ailesine destek olmak için başka sorumluluklar da üstlenmek zorunda kaldı. Bu konudaki duygularını ise şöyle ifade ediyor: “Çocukluğum zorluklar içinde geçti, umarım bundan sonrası benim için daha kolay olur.”

Bütün bu zorluklara rağmen, İlham üniversite giriş sınavını başarıyla geçti. Üç erkek kardeşiyle aynı zamanda öğrenim görme isteği aileyi daha fazla maddi sıkıntıya soktu. Üniversitede kalmasına yardımcı olan da kazandığı DAFI bursu oldu.
DAFI burs programına hak kazanmanın şartlarından birisi de bursiyerlerin yaşadıkları topluma katkı sağlamalarıdır. İlham, okuduğu üniversitesinin iletişim kulübüne üye ve Uşak civarındaki köylere fotoğraf turları düzenlenmesine yardımcı oluyor.
Tüm dünyada yükseköğrenim programlarını tamamlayan gençlerin oranı %34 iken, küresel olarak mültecilerin yalnızca %1’inin yükseköğrenime erişimi söz konusudur. Mültecilerin yükseköğrenimine sağlanacak desteğin artırılmasıyla, İlham gibi potansiyeli ve hayalleri büyük olan daha fazla öğrencinin nitelikli işgücüne katılım için gereken becerileri kazanabilmeleri ve yaşadıkları toplulukları güçlendirebilmeleri mümkün olacaktır.