UNHCR: Küresel Yerinden Edilme, On Yıldır Artan Eğilimi Aşarak Başka Bir Rekor Kırdı

Bazı ilerleme belirtilerine rağmen zorla yerinden edilmenin hızı ve ölçeği, mülteciler için çözümleri geride bırakıyor. Bugün BM Mülteci Örgütü, UNHCR, evlerini terk etmek zorunda kalan insanların sayısının son on yıldır her sene arttığını, kayıt altına alınmaya başlandığından bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı ve bu eğilimin ancak barışı sağlamaya yönelik yeni ve ortak çabayla tersine çevrilebilir olduğunu belirtiyor.
UNHCR'nin yıllık Küresel Eğilimler raporuna göre, 2021 yılı sonu itibarıyla savaş, şiddet, zulüm ve insan hakları suistimalleri nedeniyle yerinden edilmiş insanların sayısı bir önceki yıla göre yüzde 8 artarak ve 10 yıl önceki sayının iki katını aşarak 89,3 milyona ulaştı.
O tarihten itibaren, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en hızlı ve en büyük zorla yerinden edilme krizlerinden birine neden olan Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile Afrika'dan Afganistan’a ve ötesine uzanan diğer acil durumlar, bu sayıyı çarpıcı bir dönüm noktası olan 100 milyonun üzerine çekti.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi şunları söyledi: "Son on yıldır rakamlar her sene arttı. Ya bu insanlık trajedisini ele almak, çatışmaları çözmek ve kalıcı çözümler bulmak üzere uluslararası toplum bir araya gelir, ya da bu korkunç eğilim devam eder”.
Dünya Bankası'na göre geçen yıl, tırmanan ve alevlenen yeni çatışmaların sayısı nedeniyle dikkate değerdi; toplam nüfusu 850 milyon olan 23 ülke, orta veya yüksek yoğunluktaki çatışmalarla karşı karşıya kaldı.
Pek çok durumda finansmanın geleceği zaten iç karartıcı görünürken, gıda kıtlığı, enflasyon ve iklim krizi de insanların sıkıntılarını artırarak insani müdahaleyi daha da zorluyor.
Mülteci sayısı 2021 yılında 27,1 milyona yükseldi. Uganda, Çad, Sudan ve diğer ülkelere varışların sayısı arttı. Mültecilerin çoğuna, bir kez daha, kısıtlı kaynaklara sahip komşu ülkeler ev sahipliği yaptı. Sığınmacı sayısı ise yüzde 11 artarak 4,6 milyona ulaştı.
Geçen yıl, çatışma nedeniyle ülkeleri içinde yerinden edilmiş insanların sayısı kesintisiz biçimde 15.yılında da artarak 53,2 milyona çıktı. Artış, Myanmar gibi bazı yerlerde artan şiddet veya çatışmadan kaynaklandı. Etiyopya'nın Tigray ve diğer bölgelerindeki çatışma, milyonlarca insanın ülke içinde yerinden edilmesini edilmesine sebep oldu. Sahel'deki isyanlar özellikle Burkina Faso ve Çad'da ülke içinde yeni yerinden edilmelere yol açtı.
Yer değiştirmenin hızı ve hacmi hala geri dönüş, üçüncü ülkeye yerleştirme veya yerel entegrasyon gibi çözümlere ulaşılabilirliği geride bırakıyor. Yine de Küresel Eğilimler raporu umut ışığı da içeriyor. Rakamlar sınırlı olmaya devam etse de 2021 yılında mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin gönüllü geri dönüşleri arttı, gönüllü geri dönüş yüzde 71 artarak COVID-19 öncesi seviyelere geri döndü.
Grandi sözlerine şunları ekledi: “Sarsıcı yeni mülteci durumlarına ve mevcut durumların yeniden alevlenmesine veya çözülmediğine tanıklık etsek de yerinden edilmiş kişiler için çözümler aramak üzere birlikte çalışan ülke ve topluluk örnekleri de mevcut. Bu bazı yerlerde gerçekleşiyor; mesela Fildişililerin ülkelerine gönüllü olarak geri dönmeleri için yapılan bölgesel işbirliği gibi; ancak bu önemli kararların başka yerlerde de uygulanması veya genişletilmesi gerekiyor."
Vatansız kişilerin tahmini sayısı 2021 yılında biraz artsa da UNHCR'nin Aidim (IBelong) kampanyasının 2014 yılında başlamasından bu yana vatansızlıkta yaşanan en büyük düşüş ile yaklaşık 81.200 insan vatandaşlık kazanmış veya vatandaşlıklarının teyit ettirdi.
 
UNHCR 2021 Küresel Eğilimler Raporu – temel veriler:

• 2022 yılı Mayıs ayı itibarıyla, zulüm, çatışma, şiddet, insan hakları ihlalleri veya ciddi şekilde kamu düzenini bozan durumlar sebebiyle dünya çapında 100 milyondan fazla insan zorla yerinden edilmiş durumdaydı.
• 2021 yılı sonu itibarıyla bu sayı 89,3 milyondu:
  •  27,1 milyonu mülteci
  • UNHCR’nin yetki alanında 21,3 milyon mülteci
  • UNRWA’nın yetki alanında 5,8 milyon Filistinli mülteci
  • 53,2 milyonu ülkeleri içinde yerinden edilmiş kişi
  • 4,6 milyonu sığınmacı
  • 4,4 milyonu ülkeleri dışında yerinden edilmiş Venezuelalı
• 2021 yılında ülkeleri dışında yerinden edilmiş Venezuelalılara ve mültecilere:
  • Düşük ve orta gelirli ülkeler yüzde 83'üne ev sahipliği yaptı.
  • En Az Gelişmiş Ülkeler, toplamın yüzde 27'sine sığınma sağladı.
  • Yüzde 72'si menşe ülkelerine komşu ülkelerde yaşıyordu.
  • Türkiye, dünya çapında en büyük nüfus olan yaklaşık 3,8 milyon mülteciye ev sahipliği yaptı. Ardından Uganda (1,5 milyon), Pakistan (1,5 milyon) ve Almanya (1,3 milyon) takip etti. Kolombiya, yerinden edilmiş 1,8 milyon Venezuelalıya ev sahipliği yaptı.
  • Lübnan, kişi başına en fazla sayıda mülteciye ev sahipliği yaptı (8'de 1), onu Ürdün (14'te 1) ve Türkiye (23'te 1) takip etti. Yerel nüfuslarına kıyasla, Aruba adası, ülkeleri dışında yerinden edilmiş en fazla sayıda Venezuelalıya ev sahipliği yaptı (6'da 1), ardından Curaçao (10'da 1) geldi.
• Ülkeleri dışında yerinden edilmiş Venezuelalıların ve mültecilerin üçte ikisinden fazlası (yüzde 69) sadece beş ülkeden geldi: Suriye (6,8 milyon), Venezuela (4,6 milyon), Afganistan (2,7 milyon), Güney Sudan (2,4 milyon) ve Myanmar (1,2 milyon).
• Küresel olarak, 2021 yılında 6,1 milyon Venezuelalı mülteci, sığınmacı ve göçmen vardı. (Venezuela'dan gelen Mülteciler ve Göçmenler için Koordinasyon Platformu aracılığıyla raporlarına göre).
• Sığınmacılar 1,4 milyon yeni başvuruda bulundu. Amerika Birleşik Devletleri dünyanın en büyük yeni bireysel başvuru alıcısıydı (188.900), ardından Almanya (148.200), Meksika (132.700), Kosta Rika (108.500) ve Fransa (90,200) takip etti.
• Çözümler:
  • 2021 yılında ülkeleri içinde yerinden edilmiş 5,3 milyon kişi ve 429,300 mülteci dahil olmak üzere 5,7 milyon yerinden edilmiş kişi kendi bölgelerine veya menşe ülkelerine geri döndü.

Ek bilgi / destekleyici multimedya materyalleri:
UNHCR'nin Küresel Eğilimler raporu ve beraberindeki multimedya paketi medya sayfamızda mevcuttur.
Not:
UNHCR'nin Küresel Eğilimler raporu, UNHCR’nin evlerini terk etmek zorunda kalan insanlar ve dünyanın bilinen vatansız nüfuslarının ihtiyaçlarından bahseden program ve faaliyetlerini raporlayan yıllık Küresel Raporu’na paralel olarak yayımlanmaktadır.
Bu konu hakkında daha fazla bilgi için lütfen iletişime geçiniz:
Cenevre:
Matthew Saltmarsh, [email protected], +41 79 967 99 36
Shabia Mantoo, [email protected], +41 79 337 7650
New York:
Kathryn Mahoney, [email protected], +1 (347) 574-6552
Dünya Çapında Medya İrtibat Yetkilileri
Burada bilgisi yer almayan diğer sözcülerin iletişim bilgileri için medya merkezimizi ziyaret ediniz.