Son haftaları Kiev, Poltava, Dnipro, Zaporizhia ve şimdi de Vinnytsya’da ülke içinde yerinden edilmiş insanlarla, yerel makamlarla, ev sahibi topluluklardaki acil servislerle ve gönüllülerle tanışarak geçirdim.
Durum çok değişken ve bu acımasız ve anlamsız savaşın masum kurbanlarının durumu kırılgan.
İnsanlar hala savaştan kaçarken diğerleri son 100 günde kaçmış oldukları yerlerde kalmaya devam ediyor. Bazıları ise evlerini yeniden inşa etmek için şimdiden geri dönüyor. Bunun yanında geri dönen ve daha sonra güvenli olmadığına karar verip tekrar kaçmak zorunda kalan insanlarla da tanıştım.
Dnipro’da, Bakhmut gibi yerlerden tahliye edilen insanları taşıyan otobüsleri gördüm. Gözle görülür şekilde zayıf ve sarsılmışlardı. Gelenlerin çoğu yaşlıydı, tek başlarına yürümekte zorluk çekiyorlardı ve yardıma ihtiyaçları vardı. Bu insanla neredeyse hiçbir şeyi olmayan insanlar.
Bazıları için bu durum, 2014 yılından bu yana hayatlarını kurtarmak üzere kaçmak zorunda kaldıkları ikinci sefer. Acil durum insani desteğine hemen ihtiyaçları var: Uyuyacak bir yer, giysi, hijyen malzemeleri, yiyecek, nakit yardımı ve daha da önemlisi psikolojik ilk yardım ve danışmanlık.
BM Mülteci Örgütü, UNHCR, bugüne kadar ortaklarıyla birlikte Ukrayna genelinde 1,2 milyondan fazla kişiye yardım sağladı. Buna koruma danışmanlığı ve hizmetleri ulaştırılan 233.000 kişi; elektriğin olmadığı yerlerde yatak, battaniye ve güneş lambası gibi temel eşyalar ulaştırılan 500.000 kişi ve ağır hasar gören bölgelere insani yardım konvoylarıyla hayati yardım ulaştırılan 73.400 kişi dahil.
182 kabul ve toplu barınma merkezinin konaklama kapasitesini de artırdık. Böylece henüz kaçmak zorunda kalmış insanlar kısa süreliğine yatacakları insan onuruna yakışır ve sıcak bir yere sahip oldu.
Bu hafta, geçici kabul tesislerinde yaşayan ülke içinde yerinden edilmiş birçok kişiyle görüştüm. Bu akşam için yatacak sıcak bir yerleri var ama yarını ya da gelecek ayları bilmiyorlar. Dün Vinnytsya bölgesi Koziatin’de tanıştığım yerinden edilmiş yaşlı bir kadın şöyle dedi: “Asıl sorumuz şu: Şimdi nereye gideceğiz?” O kadın, kabul merkezinde kalmalarının geçici olacağını biliyordu.
Dnipro’da devletin Beden Eğitimi ve Spor Akademisi’nin yurdunda 60 yaşındaki Iryna ile tanıştım.
Kocası, kızı, damadı ve iki çocuğuyla birlikte Harkov’daki bombardımandan kaçmış. Dnipro’da kiralık daire bulmaya çalışıyorlar, ancak karşılayabileceği bir tane bulmakta zorlanıyorlar.
Iryna şöyle dedi: “Hepimiz eve gitmek istiyoruz ama Kharkiv hala tehlikeli bir bölge. Çocuklar yüzünden gidemiyoruz. Torunlarımdan biri strese karşı nörolojik tepkiler vermeye başladı bile – zaman zaman yüzü seğiriyor”.
Poltava’daki bir yurtta, daha önce Kharkiv’e dönmüş insanlarla tanıştım. Ancak evlerini yeniden inşa etmeye başlamanın veya çalışmaya devam etmenin henüz mümkün olmadığını fark edip bu yüzden tekrar Poltava’ya geri dönmüşler.
Ağır bombardıman altındaki bölgelerde sığınaklara sığınanlara acil yardımla ulaşmaya çalışırken, aynı zamanda orta ve uzun vadede yerinden edilmiş kişilere yardım etmek; iyileşme ve kalıcı çözümler için zemin hazırlamak üzere desteğimizi artırıyoruz.
Koruma desteği, riskler ve ihtiyaçlar arttıkça müdahalemizin merkezinde olmalı. Herkes travma yaşıyor. İyileşme için psikososyal danışmanlık şart. İhtiyaçlar çok fazla. Bazıları kimlikleri veya belgeleri olmadan kaçmak zorunda kalmış ve haklara ve hizmetlere erişmek için yenilerini almak üzere yardıma ihtiyaç duyuyor. Yoksulluk arttıkça sömürü, istismar ve zararlı başa çıkma stratejileri riskleri de artıyor.
Konuştuğum birkaç kişi, Luhansk bölgesindeki yerlerde bile yerinden edilme masraflarını karşılayamayacakları için evlerine dönen insanlardan bahsetti.
UNHCR ayrıca evleri hasarlı olan kişilerin çatı, pencere, kapı ve duvarları onarmasına yardımcı olacak programları da hızlandırıyor. Donetsk ve Luhansk bölgesinde ve Kiev’in çevresindeki bölgelerde, sağanak yağışı önlemek için acil durum barınak kitleri sağladık. Şimdiye kadar 24.300 haneye barınak seti verildi.
Bunun yanında geçici kabul merkezlerinden taşınması gereken ancak daire kiralamaya gücü yetmeyen insanlar için orta vadeli toplu barınma merkezlerine dönüştürülebilecek binaların yenilenmesine ve yeniden kullanılmasına destek olmak için çalışıyoruz.
Ama bu yeterli olmayacak.
Kış gelecek. Ve Ukrayna’da kışlar çok şiddetli geçiyor. Kalmak için sıcak, güvenli ve insan onuruna yakışır bir yere sahip olmak hayat kurtarıcı olacak. Bu nedenle, UNHCR, barınma ve gıda dışı yardım koordinasyon grubu lideri olarak, ulusal makamların, BM’nin ve insani yardım ortaklarımızın sağladığı diğer yardımları tamamlamak üzere, ortaklarla birlikte, hassas durumdaki ailelerin gelecek kış ihtiyaç duyacakları belirli destek türlerine ilişkin genel bir değerlendirme hazırlıyor.
Konu hakkında daha fazla bilgi için lütfen iletişime geçiniz:
