Ukraynalı mülteci krizi, kadınlar ve çocuklar için bir koruma krizi. Ukrayna’yı terk etmek zorunda kalarak sınırları geçen insanların yüzde 90’ını Kadınlar ve çocuklar oluşturuyor.
Çatışma ve yerinden edilme zamanlarında toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, insan ticareti, istismar, psikolojik travma ve aileden ayrılma risklerinin arttığını biliyoruz. Ancak bu mülteci akınının cinsiyet profili ve birçok çocuğun tek başına kaçmak zorunda kaldığı gerçeği göz önüne alındığında, bu riskler katlanmış durumda.
Acil durumlarda olduğu gibi ve insan ticaretinin gizli doğası nedeniyle, verileri tespit etmek zor ve kaç Ukraynalı mülteci kadın ve çocuğun insan tacirlerinin kurbanı olduğunu ölçmek imkânsız. Şimdiye kadar, bilinen vakalar neyse ki az sayıda.
Ancak, mültecilerin savunmasız durumlarından yararlanmaya veya onları ücretsiz ulaşım, konaklama, istihdam veya diğer yardım biçimleriyle cezbetmeye çalışabilecek yağmacı ve suç şebekeleri risklerine karşı alarm durumundayız ve mültecileri uyarıyoruz.
Bir kişinin, başka bir kişinin özel kazancı veya kârı için kandırıldığı, tuzağa düşürüldüğü veya sömürü durumuna zorlandığı bir suç olan insan ticareti, cinsel sömürü veya toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin diğer biçimleri, zorla çalıştırma, ev içi hizmete zorlama, kölelik benzeri diğer uygulamalar, dilendirme veya suça zorlama gibi çeşitli biçimlerde olabilir.
Ulusal makamlar, insan ticaretiyle mücadeleye etkin biçimde öncülük ediyor, ancak bu sorunla mücadele etmek ve riskleri azaltmak için daha fazlasının yapılması gerekiyor. BM Mülteci Örgütü, UNHCR ve diğer aktörler dahil olmak üzere insani yardım kuruluşları, ortaklarla işbirliği içinde ulusal çabaları desteklemek üzere kapasitelerini artırıyor.
Tüm komşu ve durumdan etkilenen ülkeler, kendi başına veya ebeveynlerinden ve ailelerinden ayrı yolculuk yapan çocukların derhal tespit edilmesini, kaydedilmesini, korunmasını ve uygun bakımını sağlamalıdır. Devletler, bu çocukların yüksek yararına olacak çözümler bulmalı ve ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde ulusal çocuk koruma sistemlerini genişletmelidir.
Mültecilere destek sunan kuruluşları, şirketleri ve gönüllü bireyleri kaydetmek ve görüntülemek için güvenlik inceleme sistemleri de güçlendirilmelidir. Buna, mültecileri sınır noktalarından ve oradan diğer Avrupa ülkelerine ücretsiz olarak taşıyan otobüsler ve minivanlar dahildir. Mültecilerin, içinde bulundukları çaresiz durumdan yararlanan suç şebekelerinden endişe duymadan güvenli biçimde seyahat edebilmeleri gerekiyor. Ukraynalı mültecilere yönelik cömertlik ve dayanışma ilham verici olsa da devletler yağmacı kişilerin ve suç şebekelerinin durumu istismar etmesini önlemeli.
Bölge ve ötesindeki sınır kontrolü ve kolluk kuvvetlerinin yanı sıra sosyal hizmetleri, suç faaliyetinin erken tespiti ve önlenmesinden, istismara uğrayan veya sömürülenlere yardım ve destek sağlamaya kadar insan ticaretiyle mücadele çabalarını güçlendirmeye ve faillerin hızla adalete teslim edilerek mağdurların uğradıkları zararın tazmin edilmesini sağlamaya çağırıyoruz.
UNHCR, mültecilerin kaydından sorumlu olan ev sahibi devletlerle yakın çalışmalar yürütüyor, risk altındaki mültecilerin belirlenmesini destekliyor, koruma izleme yoluyla insan ticareti risklerini değerlendiriyor, uzman personel görevlendiriyor ve gönüllüleri sömürü, istismar, insan ticareti ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddete karşı koruma konusunda eğitiyor. UNHCR ayrıca Ukraynalı mültecileri riskler hakkında bilgilendirmek ve nasıl güvende kalınacağına dair ipuçları sunmak üzere “Güvende Kalın” isimli farkındalık artırma kampanyası da başlatmıştı.
Ulusal makamlarla ve UNICEF dahil olmak üzere ortaklarla, Ukrayna’ya komşu ülkelerde çocuklar ve ailelerin yanı sıra özel desteğe ihtiyaç duyan diğer bireyler için tek noktada hizmet veren güvenli alanları da uygulamaya koyuyoruz. “Mavi Noktalar” olarak bilinen bu noktalar, koruma hizmeti, bilgi ve yönlendirme merkezleridir. Bu merkezler ayrıca mültecilerin ileriye dönük hareket ve seyahat seçenekleri hakkında bilinçli seçimler yapabilmeleri ve hizmetlere yönlendirilebilmeleri için doğru ve güncel bilgiler sunuyor.
UNHCR ve diğer insani yardım ortakları Ukrayna içinde özellikle sınır noktalarında ve insanların yerinden edildiği yerlerde, bilinçlendirme konusunda mesajların halka yayılmasını sağlamak için çalışıyor. Bu mesajlar aynı zamanda ücretsiz olan insan ticaretiyle mücadele danışma hatlarına erişim hakkında da bilgi içeriyor.
Ukrayna’daki savaştan kaçan mültecilerin haklarının kötüye kullanılmasını ve ihlal edilmesini önlemek için ulusal makamlar, kolluk kuvvetleri, STK’lar, insani yardım çalışanları ve mültecilerin ortak çaba göstermeleri gerekiyor.
Bu konu hakkında daha fazla bilgi için lütfen iletişime geçiniz:
