UNHCR 2020'de Üçüncü Ülkeye Yerleştirilme Oranlarının Son Dönemin En Düşük Seviyelerine İnmesi Riskine Karşı Uyarıyor

UNHCR, BM Mülteci Örgütü, bugün yaptığı açıklamada üçüncü ülkeye yerleştirme rakamlarının düşüklüğü açısından 2020 yılının rekor teşkil edeceği konusunda uyarıyor.

BM Mülteciler Yüksek Komiserliğinin Korumadan Sorumlu Komiser Yardımcısı Gillian Triggs “Hali hazırda zaten üzücü derecede düşük bir sayı olan tüm yıl için 50.000 kişiden az bir üçüncü ülkeye yerleştirme kotası mevcut ve bu durum COVID-19’un ülkelerden ayrılışları geciktirmesi ve bazı ülkelerin üçüncü ülkeye yerleştirme programlarını durdurması yüzünden bu yıl daha da vahim bir hal aldı.” açıklamasında bulundu.

En son UNHCR verilerine göre, geçen sene Ocak – Eylül ayları arasında toplam 50.086 kişi üçüncü ülkeye yerleştirilebilmişken, bu sene aynı dönem içinde sadece 15.425 mülteci üçüncü bir ülkeye yerleştirilebilmiştir.

Triggs, “Mevcut tablo son 20 yıldır görülen en düşük rakamlara işaret ediyor. Bu durum, mültecilerin korunmasına, hayat kurtarma kabiliyetimize ve en çok risk altında olan grupların korunmasına darbe vuruyor.” yorumunu yaptı.

UNHCR, mültecilere yönelik sunulan üçüncü ülkeye yerleştirme fırsatlarının yitirilmemesi ve 2021 kotalarının karşılanabilmesi için 2020 yılında olabildiğince fazla sayıda mültecinin yerleştirilmesi için ülkelere çağrıda bulunuyor.

Bazı ülkeler başvuruları işleme almaya yönelik esnek modeller kurarak ya da mevcut modelleri uygulama kapasitelerini geliştirmiş, ve önerilen protokollere sadık kalarak üçüncü ülkeye yerleştirme seyahatlerini güvenli bir şekilde yönetmektedir. UNHCR diğer ülkeleri de benzer bir yol izlemeye teşvik etmektedir.

Triggs “Üçüncü ülkeye yerleştirme yöntemi de dahil olmak üzere, koruma faaliyetlerine yönelik güvenli ve yasal yolları genişletmek mültecilerin hayatlarını kurtarırken, kara ya da deniz üzerinden yapılacak tehlikeli seyahatleri seçmeleri riskini de azaltacaktır” dedi.

COVID-19 sebebiyle 12 Mart tarihinde Libya’daki mültecilerin hayatını kurtaracak tahliye askıya alınmış ve ancak 15 Ekim tarihinde tekrar başlayabileceği açıklanmıştır. Daha önceden Nijer ve Ruanda’da bulunan acil geçiş noktalarına tahliyesi yapılmış olan 280 mülteci şu anda yerleştirilecekleri üçüncü ülkelere gitmeyi beklerken, 354 kişi de yerleştirilecekleri üçüncü ülkelerden gelecek kararı beklemektedir.

Yine de umut verici bir gelişme olmuş ve bir çok yerleştirilme ülkesi karantina kısıtlamaları kaldırılınca, Beyrut Limanı patlamasıyla daha da travmatize olmuş mültecilere büyük rahatlık sağlayarak Lübnan’dan çıkışlara öncelik vermiştir. Ağustos ve Eylül aylarında toplamda 1.027 mülteci dokuz farklı yerleştirme ülkesine gitmek üzere Lübnan’dan ayrılmıştır.

COVID-19’un etkilerine rağmen, UNHCR’nin üçüncü ülkeye yerleştirme operasyonları yıl boyunca yeni başvuruları belirleyip işleme almış ve 31.000’den fazla mültecinin üçüncü ülkeye yerleştirme başvuru dosyalarını teslim etmiştir.

Bu yıl yerleştirilen mültecilerin büyük çoğunluğunu (%41) Suriyeliler ve ardından Kongolular (%16) oluşturmaktadır. Diğer mülteciler ise Irak, Myanmar ve Afganistan dahil olmak üzere toplamda 47 farklı menşe ülkeden gelmektedir. Bu kişilerin bir çoğunu yasal ve fiziksel korunma ihtiyacı içindeki şiddet veya işkence mağduru veya risk altındaki kadın ve çocuklar oluşturmuştur.

Mültecilere İlişkin Küresel Mutabakat’ın temel hedeflerinden biri de artırılmış üçüncü ülkeye yerleştirilme kotaları ve tamamlayıcı yollar ile mültecileri daha iyi korumak ve fazla sayıda mülteciye ev sahipliği yapan ülkeleri desteklemektir. Mülteciler için küresel çapta sorumluluk paylaşma ruhuyla, UNHCR, daha fazla ülkeyi programa katılmaları, mültecileri üçüncü ülkeye yerleştirmeleri ve ailenin yeniden birleştirilmesi yöntemlerini ve tamamlayıcı yolları mültecilerin erişimine daha açık hale getirmeleri yönünde teşvik etmektedir.