Dünya çapında yerinden edilmiş kişi sayısı 70 milyonu geçerken, BM Mülteciler Yüksek Komiseri duruma müdahale için daha güçlü bir dayanışma çağrısında bulunuyor

2018’de savaş, çatışma ve zulümden kaçan kişi sayısı 70 milyonu geçti. Bu sayı, BM Mülteci Örgütü UNHCR’nin yaklaşık 70 yıllık tarihinde tanık olduğu en yüksek sayı.
UNHCR’nin bugün yayımlanan Küresel Eğilimler raporunda yer alan verilere göre, günümüzde yaklaşık 70,8 milyon insan zorla yerinden edilmiş durumda. Bu sayı, 20 yıl öncekinin 2 katı, geçen yılki sayıdan 2,3 milyon daha fazla ve Tayland ile Türkiye’nin ülke nüfusları arasında bir nüfusa denk geliyor.
Venezüela’da yaşanan kriz bu sayıya yalnızca kısmen yansımışken, 70,8 milyon sayısı ılımlı bir tahmindir. 2015’ten beri 4 milyon civarında Venezüelalının ülkesini terk etmesi dünyadaki en büyük yerinden edilme krizlerinden birine işaret ediyor. Yerinden edilenlerin çoğu uluslararası koruma ihtiyacı içinde olmasına karşın, günümüz itibarıyla bu insanların yalnızca yarım milyon kadarı resmi olarak sığınma talebinde bulunmuştur.
BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Bu sayılar; savaş, çatışma ve zulümden kaçan, güvenlik ihtiyacı içindeki insanların sayısının uzun süre artmaya devam edeceğinin ispatıdır. Çoğu zaman mülteci ve göçmenlere yönelik ayrımcı bir dil kullanılırken, özellikle çok sayıda mülteciye kucak açmış toplulukların sergilediği bir cömertliğe ve dayanışmaya da tanık oluyoruz. Aynı şekilde, kalkınma aktörleri, özel şirketler ve bireyler olmak üzere yeni aktörlerden daha önce benzeri görülmemiş bir katılım olduğunu gözlemliyoruz. Bu, Mültecilere İlişkin Küresel Mutabakat’ın ruhunu yansıtmakla kalmayıp aynı zamanda hayata geçiriyor. Bu olumlu örnekleri artırarak evlerini terk etmek zorunda kalmış binlerce masum insanla sağladığımız dayanışmayı iki katına çıkarmalıyız.”
Yayımlanan Küresel Eğilimler raporundaki 70,8 milyon sayısının içinde üç temel grup yer alıyor. Bunlardan ilki; çatışma, savaş veya zulüm nedeniyle ülkesini terk etmek zorunda kalan mülteciler. 2018 yılında, dünya genelindeki mülteci sayısı 2017’deki sayıya göre 500.000 artarak 25,9 milyona ulaşmıştır. Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu’nun (UNRWA) yetkisi altındaki 5,5 milyon Filistinli mülteci de bu sayıya dâhildir.
İkinci grup ise, menşe ülkesinin dışında olup uluslararası korumadan faydalanan ve mülteci statüsü başvurusunun sonucunu beklemekte olan sığınmacılardır. 2018’in sonunda, dünya genelinde 3,5 milyon sığınmacı vardı.
Üçüncü ve en büyük grup ise, sayısı küresel olarak 41,3 milyonu bulan, kendi ülkeleri içinde bir bölgeden başka bir bölgeye geçmek zorunda kalan ülke içinde yerinden edilmiş kişilerdir.
Yerinden edilmenin genel artış hızı, yerinden edilen kişiler için çözüm bulma hızını geçmeye devam etmiştir. Her mülteci için en iyi çözüm; gönüllü, güvenli ve insan onuruna yakışır biçimde evine geri dönebilmektir. Diğer çözümler ise, ev sahibi topluma entegre olmak veya üçüncü bir ülkeye yerleştirilmektir. Ancak, 2018’de yalnızca 92.400 mülteci başka ülkelere yerleştirilebilmiştir ve bu, üçüncü bir ülkeye yerleştirilmeyi bekleyen kişi sayısının %7’sinden daha azdır. 593.800 mülteci evine dönebilmiş, 62.600 mülteci ise yaşamını sürdürdüğü yeni ülkede vatandaşlık almıştır.
“Nerede ve ne kadar uzun süredir devam ediyor olursa olsun, her mültecinin evine geri dönebilmesi için engelleri ortadan kaldırmaya ve çözümlere sürekli olarak vurguda bulunmak gerekmektedir,” açıklamasında bulunan Grandi sözlerine şunları ekledi: “Bu, UNHCR’nin devamlı olarak içinde bulunduğu, ancak tüm ülkelerin de ortak bir fayda için bir araya gelmesini gerektiren karmaşık bir çalışmadır. Çağımızın en büyük sınavlarından biridir.”
****
2018 Küresel Eğilimler – Mülteciler Hakkında Bilmeniz Gereken 8 Gerçek

• ÇOCUKLAR: 2018 yılında her iki mülteciden biri çocuktu. Bunların çoğu (111.000 çocuk) refakatsizdi ve çoğunun yanında ailesi yoktu.
• 5 YAŞ ALTI ÇOCUKLAR: Uganda, 5 yaş veya altındaki 2.800 mülteci çocuğun yalnız veya ailelerinden ayrı düşmüş olduklarını rapor etti.
• KENTSEL OLGU: Bir mülteci olarak, bir kasabada veya şehirde yaşama olasılığınız (%61), kırsalda veya bir mülteci kampında yaşama olasılığınızdan daha yüksektir.
• ZENGİN VE YOKSUL: Yüksek gelirli ülkeler, ortalama olarak her 1.000 kişide 2,7 mülteciye ev sahipliği yaparken, orta ve düşük gelirli ülkeler ortalama 5,8 mülteciye ev sahipliği yapmaktadır. Yoksul ülkeler ise, dünyadaki mülteci nüfusunun üçte birine ev sahipliği yapmaktadır.
• NEREDELER: Mültecilerin neredeyse %80’i menşe ülkelerine komşu ülkelerde yaşıyorlar.
• SÜREÇ: Neredeyse her 5 mülteciden 4’ü en az beş yıldır, biri ise en az 20 yıldır yerinden edilmiş durumda.
• YENİ SIĞINMACILAR: 2018 yılında en çok yeni sığınma başvurusu Venezüela’dan geldi. (341.800)
• OLASILIK: Dünya genelindeki mülteci, sığınmacı ve ülkesi içinde yerinden edilmiş kişilerin dünya nüfusuna oranı şu anda 108’de 1. Bu sayı, on yıl önce 160’ta 1’di.

****
Konu hakkında daha fazla bilgi için:
Cenevre’de:

• Adrian Edwards, [email protected], +41 79 557 9120
• Andrej Mahecic, [email protected], +41 79 642 9709
• Babar Baloch, [email protected], +41 79 513 9549
• Cécile Pouilly, [email protected], +41 79 108 2625
• Charlie Yaxley, [email protected], +41 79 58 08 702
• Liz Throssell, [email protected], +41 79 337 7591
• Shabia Mantoo, [email protected], +41 79 337 7650

Türkiye’de:

• Selin Ünal, [email protected], +90 530 282 7862