Suriye’nin El Kuseyr kentindeki çatışmadan kaçan mülteciler zorlu koşulları ve güvenli bölgelere geçişte yaşanan sıkıntıları aktarıyor

El Kuseyr’deki çatışmalar üçüncü haftasına girerken UNHCR, Kuseyrli mültecilerin küçük gruplar halinde Lübnan’ın doğusuna ulaştıklarını kaydetti.
Şimdiye dek yaptığımız az sayıdaki görüşmelerden ülke içinde yer değiştirmek zorunda kalanlar için Kuseyr bölgesinden Lübnan’ın Arsal kentine doğru 100 km uzaklıkta yeni bir yolun açıldığı öğrenildi. Çatışmalar nedeniyle Kuseyr’i terk etmek zorunda kalanların bir kısmı mülteci olarak Lübnan’a kaçarken bir kısmı da Oara, Nabek ve Hasyah gibi ülke içindeki bölgelere sığınıyorlar. Lübnan’daki mülteciler bize son derece zorlu bir yolculuğu yürüyerek yaptıklarından bahsettiler. Askerlerin de kaçmaya çalışan insanları hedef aldığına dair duyumlar alınıyor. Kuseyr’den geçen yolların hiçbiri güvenli addedilmezken 700 ila 1500 arasında yaralının Kuseyr’de mahsur kaldığı belirtiliyor. UNHCR bu bilgileri doğrulamak veya kimin kimi hedef aldığını saptamak gibi bir imkana sahip değil.
Kaçanların büyük çoğunluğunu kadın ve çocuklar oluşturuyor. Konuştuğumuz kişiler yol boyunca var olan kontrol noktalarında tutuklanma veya öldürülme tehlikesi nedeniyle erkeklerle kaçmanın güvenli olmadığını söylüyorlar. Kimse bu kontrol noktalarında kimlerin bulunduğu söyleyemiyor ya da söylemek istemiyor. Bir kadın Kuseyr’deki insanların “ya kaçıp bomba ile öldürülme tehlikesini göze almak ya da kalıp kesinlikle öldürülmek” gibi zorlu bir seçim yapmak zorunda olduklarını belirtti. Kuseyr’in bir hayalet şehre döndüğü anlatılıyor; her yerde hasar ve bomba sesleri var. İnsanların sığınaklarda veya bu amaç için kazılmış çukurlarda saklandıkları söyleniyor. Biz kadın bize durumu şöyle anlatıyor: “Bir hafta boyunca dışarı çıkamadık. Yanımızdaki az miktardaki yiyeceklerle yetinmek zorunda kaldık. Çocuklarım durmaksızın ağladılar.” Lübnan’a gelen az sayıdaki kişilerden biri de evi bombalanıp 20 yaşındaki oğlu öldürüldükten sonra kaçtığını belirtti. Yanında hiçbir eşya yoktu. Konuştuğumuz herkes herhangi bir kontrol noktasına yaklaşmaktan oldukça korktuklarını belirtti.
UNHCR’ın Kuseyr’e erişiminin olmamasının yanı sıra sahip olduğumuz bilgiler de sınırlı ve teyit edilmesi zor bilgilerden oluşmaktadır. Ancak insani koşulların ciddiyetinden ve sivil halkın karşı karşıya olduğu tehlikelerden dolayı duyulan endişeyi paylaşıyoruz. Kuseyr’den veya diğer sorunlu bölgelerden kaçmaya çalışanların güvenli bölgelere ulaşmalarını sağlamak bir zorunluluktur.
Öte yandan bölgenin diğer kısımlarındaki güvenli bölgelere geçmeye çalışan insanların önlerine çıkan engellerden dolayı da halen endişe duymaktayız. 27 Mayıs Pazartesi ve 2 Haziarn Pazar günleri arası 4.323 kişi Suriye’den Ürdün’e geçmeyi başardı. Ancak bu, Mayıs ayının ilk 18 gününde sınırı geçen 26.600 kişiye göre oldukça düşük bir sayı. Mülteciler, sınır bölgesine ulaşma konusundaki zorlukları kaydetmeye devam ediyorlar. Bazı bölgelerdeki güvenlik durumu göz önüne alındığında komşu ülkelerde güvenliğe ve korumaya erişimin hayati önem taşıdığı ortaya çıkıyor.
Irak’a geçişler de sorunlu. Birçok Suriyelinin Irak’a girmek için kullandığı Kürdistan bölgesindeki Peshkapor sınır kapısı 19 Mayıstan beri mültecilere kapalı. Bu durumda Suriye içindeki şiddet ve çatışmalardan Kürdistan bölgesine sığınarak kaçmaya çalışan insanların bunu yapmaları engellenmiş oldu. Yaklaşık 150.000 kişi Kürdistan bölgesine sığınmıştı. Mevcut güvenlik durumu dikkate alındığında daha fazla insanın gelmesi bekleniyor. Buna ek olarak, Ekim 2012’den beri kapalı olan El Kaim sınırı, Anbar bölgesine sığınmaya çalışan Suriyelileri engelliyor. Dolayısıyla, birçok kayıtlı Suriyeli mülteci kısmen ailelerini Irak’a getiremedikleri kısmen de Al Kaim’deki iş piyasasına giremedikleri için Suriye’ye döndüler.
UNHCR’a Suriye ile Türkiye arasındaki birçok sınır kapısında da geçiş koşullarının kötüleştiğine ilişkin bilgiler geliyor. Suriye içlerinden sınırlara gelen kişiler geçişlerin kontrollü yapıldığını, bu nedenle de daha az kişinin geçebildiğini aktarıyorlar. UNHCR bu bilgilyi doğrudan teyit edememiş olmakla beraber ülkelerini terk etmek isteyen Suriyelilerin güvenli yollardan bunu yapmalarına dair engel teşkil edilmemesi gerekliliğinin altını çizmektedir.
Daha fazla bilgi için:
Cenevre: Dan McNorton +41 79 217 3011
Cenevre: Adrian Edwards +41 79 557 91 20
Cenevre: Melissa Fleming +41 22 739 7965