Yonielys Villegas อายุ 25 ปี กำลังอุ้ม Enmanuel ลูกชายที่เพิ่งคลอดในโรงพยาบาลแห่งหนึ่งในเมืองโบโกตา ประเทศโคลอมเบีย ซึ่งจะได้รับสัญชาติผ่านโครงการมอบสัญชาติให้เด็กเกิดใหม่จากพ่อแม่ชาวเวเนซุเอลา © UNHCR/Daniel Dreifuss
สำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยสหประชาชาติ หรือ UNHCR แสดงความกังวลว่าบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติจำนวนมากทั่วโลกอาจจะถูกกีดกันการเข้าถึงวัคซีน เนื่องจากไม่มีสถานะพลเมืองหรือไม่มีเอกสารแสดงตัวตน
Gillian Triggs ผู้อำนวยการฝ่ายความคุ้มครองระหว่างประเทศของ UNHCR กล่าวว่า “การที่บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติกว่าล้านคนทั่วโลกไม่ได้ถือสัญชาติของประเทศใดๆ นับว่าถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานอยู่แล้ว ตอนนี้พวกเขายังจะถูกกีดกันไม่ให้เข้าถึงวัคซีนเพื่อป้องกันและรักษาชีวิตของพวกเขาอีก”
รายงานฉบับล่าสุดของ UNHCR ว่าด้วย ผลกระทบของ Covid-19 ต่อบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ report ระบุว่า แผนการจัดการวัคซีนของประเทศส่วนใหญ่ไม่ได้มีการระบุอย่างชัดเจนว่าครอบคลุมถึงบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติหรือไม่
UNHCR แสดงความกังวลว่า คนที่ไม่มีสัญชาติหรือไม่มีเอกสารแสดงตัวตนจะถูกกีดกัน เว้นเสียแต่ว่ารัฐจะพยายามเข้าถึงและจัดการกับปัญหาที่พวกเขากำลังเผชิญอยู่ รายงานดังกล่าวได้นำเสนอคำแนะนำรวมถึงตัวอย่างข้อปฏิบัติที่ดีเพื่อให้รัฐสามารถนำไปใช้ได้ ซึ่งรวมถึงการอนุญาตให้ใช้เอกสารประเภทอื่นเพื่อยืนยันตัวตน
Gillian Triggs ยังกล่าวอีกว่า “ด้วยเป้าหมายที่จะรักษาชีวิตประชาชนและสร้างความเข้มแข็งให้กับการสาธารณสุขโดยรวม แผนการจัดการวัคซีนของประเทศจะต้องดำเนินการให้ครอบคลุมประชาชนทุกกลุ่ม และด้วยความที่บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติจำนวนมากต่างเผชิญการถูกกีดกันและละเลยในหลายมิติอยู่แล้ว อุปสรรคที่กีดขวางการเข้าถึงสิทธินี้ควรจะต้องได้รับการพิจารณาและแก้ไขและเป็นพิเศษ”
นับตั้งแต่เกิดการระบาดของ Covid-19 บุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติจำนวนมากเผชิญกับความยากลำบากอย่างต่อเนื่อง ทั้งการเข้าไม่ถึงการรักษาพยาบาลและไม่ได้รับการบริการทางสังคม หลายคนกลัวที่จะไปรับการตรวจหรือเข้ารับการรักษาเนื่องจากไม่มีสถานะทางกฎหมายซึ่งอาจจะทำให้ถูกจับและถูกเนรเทศ อีกทั้งมีความกังวลเรื่องค่ารักษาพยาบาลรวมถึงค่าวัคซีนที่จะต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายเอง เนื่องจากพวกเขาไม่ได้ถูกรวมอยู่ในระบบประกันสุขภาพของรัฐ
UNHCR มีพันธกิจในการป้องกันการเกิดและลดภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ อีกทั้งให้ความคุ้มครองบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติ ตระหนักถึงจำนวนบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติที่มีจำนวนอย่างน้อยถึง 4.2 ล้านคนใน 94 ประเทศทั่วโลก และเนื่องจากบุคคลไร้รัฐไร้สัญชาติมักจะไม่ถูกบันทึกในระบบ UNHCR เชื่อว่าจำนวนที่แท้จริงนั้นยังมีอยู่สูงมาก
ระยะเวลากว่าหนึ่งปีที่เกิดการระบาดนี้ UNHCR เตือนถึงปัญหาการจดทะเบียนการเกิดที่ต้องหยุดชะงักและไม่ต่อเนื่อง ซึ่งก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ
การที่หลายประเทศงดให้บริการด้านการทะเบียนราษฎรนั้นก่อให้เกิดผลกระทบ ทั้งการจดทะเบียนการเกิด ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในการตั้งต้นกระบวนการเพื่อยื่นขอสัญชาติ
มีการรายงานว่าประเทศที่งดการจดทะเบียนการเกิดหรือเปิดให้บริการเพียงบางส่วน มีอัตราการจดทะเบียนการเกิดลดลงและมีงานคงค้าง โครงการการจดทะเบียนการเกิดให้กับกลุ่มประชากรที่เข้าถึงยากและมีความเสี่ยงที่จะตกอยู่ในภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติก็ถูกระงับในหลายๆ พื้นที่
ความเสี่ยงต่อภาวะดังกล่าวมักจะเกิดขึ้นกับกลุ่มชาติพันธุ์ ซึ่งส่วนใหญ่ก็เป็นประชากรที่ไร้รัฐไร้สัญชาติ
ข้อมูลว่าด้วย ผลกระทบของ Covid-19 และภาวะไร้รัฐไร้สัญชาติ และคำแนะนำของ UNHCR เรื่องการเข้าถึงวัคซีนและการทะเบียนราษฎร สามารถดูเพิ่มเติมได้ที่นี่
Share on Facebook Share on Twitter
