Półtora roku po rosyjskiej inwazji na Ukrainę Polska nadal przyjmuje na swoim terytorium dużą liczbę uchodźców z Ukrainy, a wciąż przybywają nowi. Po pewnym czasie wielu uchodźcom udało się rozpocząć tu życie na nowo. Ale są też inni – osoby starsze, cierpiące na poważne choroby – które potrzebują pomocy, aby żyć godnie.
Olga ma 38 lat i uciekła do Polski z Doniecka wraz z dwójką dzieci i partnerem Wołodymyrem. Teraz jest w szpitalu w Krasnobrodzie, gdzie przechodzi terapię onkologiczną.
Dla uchodźców takich jak Olga i Wołodymyr życie na wygnaniu jest szczególnie trudne. Uciekli do Polski z dwójką dzieci (9 i 11 lat) latem 2022 roku, zaraz po tym, jak na ich dom w Doniecku spadły bomby. Olga (38 lat) chorowała już na raka, a 42-letni Wołodymyr ledwo chodził po kontuzji spowodowanej miną lądową. Kontuzja nadal nie pozwala mu pracować na pełny etat, ale Wołodymyr nie ustaje w poszukiwaniach zajęcia, aby móc utrzymać rodzinę.
„Od dawna staram się o orzeczenie o niepełnosprawności, ale to są długotrwałe procedury” – wyjaśnia Wołodymyr. „Bez orzeczenia nie mam szans na stały zasiłek”.
Niemal od początku wojny w Ukrainie, dzięki hojnemu wsparciu darczyńców, UNHCR, Agencja ONZ ds. Uchodźców pomaga uchodźcom, przekazując gotówkę na ich pilne potrzeby. Są to świadczenia bezzwrotne do kwoty 3200 zł (800 dolarów) na rodzinę, wypłacane przez okres trzech miesięcy. Dotychczas UNHCR udało się dotrzeć z taką pomocą do około 320 000 uchodźców. UNHCR koncentruje swoją pomoc finansową na tych, którzy jej najbardziej potrzebują. Wyszukiwani są oni przez mobilne zespoły pracowników UNHCR w miejscach takich jak hostele, obiekty zbiorowego zakwaterowania czy ośrodki pomocy humanitarnej.
ZOBACZ TAKŻE: Pomoc finansowa UNHCR daje nadzieję uchodźcom z Ukrainy przybywającym do Polski
Wołodymyr mieszka w schronisku, a Olga przechodzi leczenie onkologiczne w szpitalu w Krasnobrodzie, małym miasteczku we wschodniej Polsce. Ich dzieci przebywają w domu opieki, bo w tej sytuacji Oldze i Wołodymyrowi byłoby trudno zaopiekować się nimi – ale oboje mają z nimi stały kontakt.
„Te pieniądze przeznaczymy na leki dla Olgi. I na żywność, bo w schronisku dostajemy tylko jeden posiłek dziennie” – mówi Wołodymyr.
Pomoc pieniężna jest jednym z najbardziej skutecznych sposobów wspierania osób zmuszonych do ucieczki, ponieważ szanuje ich godność wyboru i pozwala im samodzielnie decydować o tym, czego najbardziej potrzebują do utrzymania rodziny. W badaniu monitorującym dystrybucję wsparcia finansowego przeprowadzonym w całej Polsce przez UNHCR i partnerów między sierpniem 2022 i marcem 2023 prawie 70 procent respondentów stwierdziło, że ich warunki życia poprawiły się, a 88 procent – że poziom ich stresu spadł znacząco lub umiarkowanie. Zdecydowana większość – 96 procent – jako preferowaną formę pomocy podała gotówkę.
Rusłan, który przybył do Polski z Odessy wraz z żoną, osiedlił się w odległej wiosce w powiecie bialskim we wschodniej Polsce. Oboje mają ponad 70 lat i są chorzy, przez co nie są w stanie się utrzymać. Większość pieniędzy otrzymanych od UNHCR wydadzą na leki. Rusłan cierpi na niewydolność nerek i wydatki na leczenie stanowią większość jego miesięcznych wydatków.
W 2023 r. UNHCR wprowadził bardziej ukierunkowany program wsparcia pieniężnego. Dotychczas skorzystało z niego około 22 000 uchodźców znajdujących się w trudnej sytuacji. To ludzie tacy jak Olga i Wołodymyr czy Rusłan. Ciężko chorzy, niezdolni do pracy, mieszkający z dala od dużych miast, gdzie koszty życia są dla nich zbyt wysokie. Dzięki wsparciu finansowemu, ale także gościnności miejscowej ludności i władz, mogą żyć godnie.
Program gotówkowy UNHCR w Polsce otrzymał wsparcie ze strony Japonii, Włoch i Republiki Korei, a także rządów zapewniających elastyczne finansowanie, takich jak Stany Zjednoczone Ameryki, Szwecja, Norwegia, Holandia i Dania.
More than a year on after the Russian invasion in Ukraine, Poland hosts large numbers of refugees from Ukraine throughout its territory, while new arrivals continue. After some time, many refugees have been able to restart their lives here. But there are others – elderly, suffering from serious illnesses – who need assistance to live with dignity.
For refugees like Olga and Volodymyr, life in exile is particularly difficult. They fled to Poland with two children (9 and 11 years old) in the summer of 2022, right after their home in Donetsk had been bombed. Olga, 38, already had cancer, and Volodymyr, 42, is barely walking after an injury from a land mine. The injury does not allow him to work full-time, but Volodymyr does not stop looking for a job so that he can support his family.
„I have been trying to obtain a disability certificate for a long time, but these are lengthy procedures”, explains Volodymyr. „Without a certificate, I have no chance of any permanent benefit.”
Almost since the beginning of the war in Ukraine and thanks to the generous support of donors, UNHCR, the UN Refugee Agency, has been helping refugees with cash for their urgent needs. These are non-repayable benefits of up to PLN 3,200 (USD 800) per family, paid for a period of three months. So far, UNHCR has managed to reach some 320,000 refugees with such help. UNHCR is focusing its financial assistance on those who need it most. They are identified by mobile teams of UNHCR staff in places such as shelters, collective accommodation facilities and humanitarian aid centers.
SEE ALSO: Cash offers a lifeline to refugees from Ukraine arriving in Poland
Volodymyr lives in a shelter and Olga is undergoing an oncological treatment in a hospital in Krasnobród, a small town in eastern Poland. Their children are in a nursing home, because in this situation it would be difficult for Olga and Volodymyr to take care of them – but both of them are in regular contact with them.
„We will spend the money on medicine for Olga. And on food, because we only get one meal a day at the shelter,” says Volodymyr.
Cash assistance is one of the most efficient and effective ways to support people forced to flee as it respects their dignity of choice, allowing them to decide on what they need most to support their families. In the post-distribution monitoring surveys undertaken by UNHCR and partners in Poland from August 2022 to March 2023, close to 70 percent of refugees said their living conditions had improved, and 88 percent said their stress levels had decreased significantly or moderately. An overwhelming 96 percent cited cash as their preferred assistance modality.
Ruslan, who came to Poland from Odessa with his wife, settled in a remote village in the Biała Podlaska district in eastern Poland. Both are over 70 years old and are ill, so they are unable to support themselves. They will spend most of the money received from UNHCR on medicines. Ruslan suffers from kidney failure and medical expenses make up the majority of their monthly expenses.
In 2023, UNHCR has a smaller but more targeted programme for cash support, reaching so far some 22,000 vulnerable refugees. They are people like Olga and Volodymyr or Ruslan. Severely ill, unable to work, living far from big cities, where the cost of living is too high for them. Thanks to the financial support, but also to the hospitality of the local population and authorities, they can live with more dignity.
The UNHCR cash programme in Poland has received support from Japan, Italy and the Republic of Korea as well as from governments providing flexible funding such as the United States of America, Sweden, Norway, the Netherlands and Denmark.
