Edukacja jest podstawowym prawem, które ma zasadnicze znaczenie w procesie przywracania nadziei i godności dzieciom, które utraciły swoje domy. Jest to także nieodzowny środek integracji umożliwiający pełne uczestnictwo w społeczeństwie przyjmującym, a także w jego życiu politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym.
Każde dziecko ma prawo do wysokiej jakości edukacji. Strategia UNHCR dotycząca Edukacji kładzie nacisk na istotną rolę dostępu dzieci-uchodźców i dzieci ubiegających się o status uchodźcy do odpowiednich możliwości kształcenia.
Jednak w Europie Środkowej wiele z tych dzieci ma trudności z korzystaniem z tego prawa. W niektórych miejscach okazuje się, że zapewnienie szkoły w pobliżu ośrodka czy miejsca zamieszkania jest trudne, ze względu na dyskryminujące podejście kierownictwa lub kadry pedagogicznej szkoły.
Wysiedlone dzieci nie zawsze są w stanie przedstawić dowody potwierdzające ich przeszłe osiągnięcia edukacyjne i w związku z tym umieszczane są w niższych klasach niż wynika to z ich potrzeb edukacyjnych. W niektórych szkołach nauczyciele nie mają kwalifikacji potrzebnych do nauczania grup zawierających uczniów, których język ojczysty jest inny niż język kraju przyjmującego. Czasami brakuje także dostępu do specjalistycznych zasobów dydaktycznych niezbędnych do włączania dzieci-uchodźców w szkolne aktywności, jak i wprowadzenia zagadnienia różnorodności do programu nauczania. Intensywność i okres trwania przygotowawczych kursów językowych nie zawsze są wystarczające, by umożliwić dzieciom i młodzieży zdobycie podstawowych umiejętności językowych, niezbędnych do kontynuowania edukacji. Wiele dzieci odchodzi ze szkoły, tracąc jakiekolwiek możliwości awansu edukacyjnego i osobistego.
Na przestrzeni lat w siedmiu krajach regionu Europy Środkowej nastąpiła pewna poprawa w kwestii dostępu dzieci i młodzieży uchodźczej do edukacji. Jednak szereg istotnych problemów i luk pozostało.
Dlatego też UNHCR uruchomił projekt, którego celem jest poprawa dostępu do edukacji na odpowiednim poziomie wśród dzieci ubiegających się o status uchodźcy i dzieci-uchodźców. Aby wesprzeć władze krajowe i zainteresowane strony, w ramach projektu sporządzona zostanie mapa luk i obiecujących praktyk w zakresie zapewnienia wsparcia edukacyjnego w całym regionie, zorganizowana zostanie konferencja regionalna, a na podstawie jej wniosków projekt wytycznych dotyczących polityki wsparcia.
UNHCR w regionie promuje także poprawę krajowych ram prawnych oraz praktyk związanych z wprowadzaniem w życie założeń dotyczących dostępu dzieci ubiegających się o status uchodźcy i dzieci-uchodźców do formalnej i nieformalnej edukacji, a także rozwój polityki społecznej, która spowoduje zanikanie dyskryminacji i ksenofobii.
