22-06-2008
BUDAPESZT/LUBLANA, 22 czerwca (UNHCR) – Kiedy nauczyciele mieszkającej na Węgrzech, ośmioletniej Alicii zauważyli ślady pobicia na jej ciele, natychmiast uruchomili standardowe postępowanie w takich sprawach. Poinformowali administrację ośrodka, w którym mieszka dziewczynka, policję oraz odpowiednie władze.
Przypadki przemocy w stosunku do kobiet i dzieci mogą zdarzyć się wszędzie i dlatego większość krajów wykształciło odpowiednie mechanizmy zapobiegające temu zjawisku. Do zadań UNHCR należy zapewnienie, by uchodźcy również mogli z nich korzystać.
20 czerwca tego roku, w Światowym Dniu Uchodźcy, Lloyd Dakin Regionalny Przedstawiciel UNHCR na Europę Środkową podpisał w Słowenii dokument, który gwarantuje odpowiednie postępowanie w przypadku zaistnienia przemocy ze względu na płeć wśród uchodźców przebywających w Słowenii. Te tzw. Standardowe Procedury Działania w Ramach Zapobiegania i Reagowania na Przemoc Seksulaną i na Tle Płciowym zostały podpisane wspólnie przez rząd Słowenii, UNHCR oraz organizacje pozarządowe.
Jest to częścią kampanii, prowadzonej przez UNHCR na całym świecie, mającej na celu utworzenie procedur ochrony wszędzie tam gdzie przebywają uchodźcy. Wysoki Komisarz NZ ds. Uchodźców jest osobiście zaangażowany we wprowadzanie Standardowych Procedur Działania we wszystkich 118 krajach, w których UNHCR ma swoje biura.
W Europie Środkowej projekt ten jest w fazie tworzenia. Słowacja była pierwszym krajem w regionie, w którym w listopadzie 2007 został podpisany dokument o wprowadzeniu w życie Standardowych Procedur Działania. W lutym, marcu i kwietniu tego roku kolejno podpisywały ten dokument Bułgaria, Polska oraz Rumunia. Na Węgrzech zaś trwają prace przygotowawcze.
„W dużych obozach dla uchodźców w Afryce i Azji to głównie UNHCR jest odpowiedzialny za zapewnienie ochrony i opieki nad uchodźcami, co wiąże się również z odpowiedzialnością za wprowadzenie odpowiednich systemów raportowania oraz rozpoznawania przemocy seksualnej ze względu na płeć”, mówi Lloyd Dakin Regionalny Przedstawiciel UNHCR na Europę Środkową.
Jednakże sytuacja w Europie Środkowej wymaga zupełnie innego postępowania w tej kwestii. „Tutaj, władze posiadają już odpowiednie procedury postępowania w takich przypadkach. Naszym zadaniem było raczej upewnienie się, że procedury te obejmują również uchodźców”, powiedział Lloyd Dakin. Negocjacje oraz prace nad przygotowaniem dokumentu trwały miesiącami. Potrzebna była jeszcze wola wszystkich partnerów, by wypracować porozumienie zawierające mechanizm zapobiegania, reagowania oraz oceny zawarty w Standardowych Procedurach Działania.
W rozumieniu UNHCR, podpisanie tego dokumentu to dopiero początek. „Wypracowaliśmy wspólnie podział ról i obowiązków. Następnym krokiem jest upewnienie się, że każdy mieszkaniec ośrodka dla uchodźców w regionie oraz każdy pracownik takiego ośrodka wie, co zrobić w przypadku kogoś, kto jest ofiarą przemocy seksualnej na tle płciowym albo gdy istnieje podejrzenie, że taki problem ma miejsce wśród uchodźczej społeczności”, podkreśla Lloyd Dakin.
Przemoc ze względu na płeć obejmuje przemoc seksualną, fizyczną lub psychiczną skierowaną przeciwko komuś tylko ze względu na płeć tej osoby, np. przemoc domowa, gwałt, wszelka przemoc na tle seksualnym oraz molestowanie seksualne, jak również zastraszanie w pracy i szkole, handel ludźmi, zmuszanie do prostytucji oraz podobne akty przemocy. Podczas gdy każdy może stać się ofiarą przemocy seksualnej ze względu na płeć, kobiety i dziewczynki są na to najbardziej narażone.
Sytuacja Alicii została wykryta w lokalnej szkole. Obecnie jeśli coś podobnego się wydarzy w ośrodku dla uchodźców Standardowe Procedury Działania wskażą jak należy postępować w możliwie najszybszy, skuteczny i poufny sposób.
Kolejnym krokiem zmierzającym do wprowadzenie w życie Standardowych Procedur Działania jest kampania informacyjna wśród uchodźców mieszkających w Europie Środkowej. Obecnie przygotowywane są plakaty i ulotki mające wyjaśnic uchodźcom, jak działa omawiany system. Projekt zakłada przekazanie informacji raczej w formie obrazkowej niż pisemnej. Chodzi o to, żeby nieznajomość języka nie pozbawiła nikogo możliwości skorzystania z ochrony.
W sprawie małej uchodźcymi z Węgier wszystko dobrze się skończyło. Alicia została odseparowana od swojego zestresowanego i agresywnego ojca i umieszczona w rodzinie zastępczej na 6 miesięcy. Obecnie Alicia jest znowu ze swoim ojcem. Z pomocą rodziców zastępczych udało mu się znaleźć pracę i mieszkanie blisko nich. Sytuacja rodziny się normalizuje i może ona w pełni uczestniczyć w procesie integracji.
Melita Sunjic, Budapeszt/Lublana
Imię dziewczynki zostało zmienione
