26-07-2007
BUDAPESZT, 26 lipca (UNHCR) – Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców przedstawił 10-punktowy Plan Działań, który ma zapewnić bezpieczeństwo uchodźcom na wschodniej i południowo-wschodniej granicy Unii Europejskiej.
Państwa członkowskie UE w Europie Środkowej: Bułgaria, Węgry, Polska, Rumunia, Słowacja i Słowenia, a także kraje sąsiadujące: Białoruś, Mołdawia i Ukraina borykają się z podobnymi wyzwaniami, związanymi z ruchami migracyjnymi o charakterze mieszanym. W ramach Planu zaproponowano nawiązanie współpracy regionalnej, dzięki której wymóg ścisłego kontrolowania granic nie będzie kolidował z obowiązkiem zapewnienia ochrony uchodźcom.
10-punktowy Plan dla wschodniej i południowo-wschodniej granicy UE został przedstawiony w rok po opublikowaniu podobnego dokumentu dotyczącego ruchów migracyjnych w basenie Morza Śródziemnego i wybrzeża Atlantyku. Oba dokumenty zostały pozytywnie przyjęte przez rządy zainteresowanych państw i organizacje partnerskie.
Przedstawiciel Regionalny UNHCR na Europę Środkową, Lloyd Dakin uważa, że tych problemów żaden kraj nie zdoła rozwiązać samodzielnie. „To są ruchy migracyjne o charakterze mieszanym, często wspomagane przez siatki przemytników i handlarzy ludźmi, które można zwalczać wyłącznie poprzez połączenie wysiłków na obszarze całego regionu”, powiedział.
10-punktowy Plan zawiera szereg propozycji, które mają zapobiec przymusowym powrotom osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy do kraju, w którym są zagrożone prześladowaniem, a także migracji nie objętej przepisami prawa. Kluczowy wymóg Planu stanowi, że osoby ubiegające się o nadanie statusu uchodźcy muszą mieć zapewniony dostęp do rzetelnych i efektywnych procedur azylowych, przy jednoczesnym zapewnieniu im godnych warunków życiowych.
Plan wzywa do stworzenia takich systemów zarządzania kontrolą graniczną, których zróżnicowanie pozwoli na jak najwcześniejsze oddzielenie osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy od nielegalnych imigrantów. Jednocześnie nie należy ich pozbawiać wolności bez powodu, a osoby o szczególnych potrzebach (np. dzieci, osoby chore, ofiary traumy) powinny mieć zapewnione odpowiednie traktowanie i warunki.
Dakin twierdzi, że UNHCR jest gotowe do bliskiej współpracy z rządami krajów regionu Europy Środkowej, Unią Europejską i jej instytucjami, IOM, OBWE, Procesem Söderköping i wszystkimi innymi właściwymi podmiotami.
10-punktowy Plan wyznacza dziesięć obszarów, w których – zdaniem UNHCR – skoordynowane działania przyniosą pozytywny skutek. Są to: współpraca z kluczowymi partnerami, gromadzenie i analiza danych, mechanizmy kontroli granicznej dostosowane do wymogów udzielania ochrony uchodźcom, warunki ich recepcji, mechanizmy umożliwiające identyfikację uchodźców i kierowanie ich do odpowiednich instytucji, zróżnicowanie postępowania i stosowanych procedur, rozwiązania dla uchodźców, rozwiązanie problemów związanych z ich dalszym przemieszczaniem się, organizacja powrotu dla osób nie będących uchodźcami oraz alternatywnych możliwości migracyjnych, a także strategie informacyjne w krajach pochodzenia, tranzytu i w krajach przyjmujących.
Melita Sunjic, Budapeszt
