25-03-2009
BUDAPESZT, 25 marca (UNHCR) – Prowadzenie postępowania o nadanie statusu uchodźcy stanowi wyzwanie, które wymaga znacznych umiejętności prawnych, społecznych i analitycznych, a także osobistych. W ramach projektu Quality Initiative zmierzającego do podniesienia jakości procedur azylowych, UNHCR wspiera w rozwijaniu umiejętności osoby prowadzące postępowania w ośmiu krajach Europy Środkowej. Quality Initiative jest największym dotychczas prowadzonym projektem międzynarodowym nastawionym na długofalowe podniesienie jakości krajowych systemow uchodźczych.
Na początku marca UNHCR zaprosił 17 osób prowadzących postępowania o nadanie statusu uchodźcy na Słowacji do udziału w dwudniowym seminarium, które obejmowało dyskusję na temat praktycznych zagadnień związanych z ich codzienną pracą i wsparcie w przezwyciężeniu trudności, z jakimi się stykają. Seminaria w pozostałych krajach uczestniczących w projekcie odbędą się niebawem.
Decyzje w sprawach uchodźczych mogą odmienić życie całych rodzin
„Od osób podejmujących decyzje w postępowaniach wiele się oczekuje”, mówi Michael Ross, doświadczony ekspert w zakresie międzynarodowego prawa uchodźczego i Ewaluator Regionalny projektu Quality Initiative. „Muszą mieć umiejętność prowadzenia przesłuchań statusowych, stwarzając atmosferę zaufania i współpracy. Oczekujemy, że będą dobrze poinformowani o sytuacji w krajach pochodzenia uchodźców, tak aby byli w stanie ocenić wiarygodność przekazywanych przez nich informacji; ponadto muszą odznaczać się wiedzą z zakresu prawa, znając zarówno prawo międzynarodowe i krajowe, jak i regulacje prawne Unii Europejskiej”.
Michael Ross mówi, że wszystkie te wymogi są bardzo wysokie w stosunku do pojedynczej osoby. „Ostatecznie te osoby mogą zupełnie odmienić życie całych rodzin. Na ich barkach spoczywa ogromna odpowiedzialność”.
Osoby podejmujące decyzje w pierwszej instancji są pierwszą z grup, których praca będzie analizowana i której zapewnione zostanie wsparcie w ramach projektu. Następnie działania w ramach projektu obejmą drugą instancję, którą w większości krajów stanowią organy sądowe.
Projekt współfinansują Unia Europejska i UNHCR; jest realizowany przez międzynarodowy zespół działający w Austrii, Bułgarii, Niemczech, Polsce, Słowacji, Słowenii, Rumunii oraz na Węgrzech.
„Jest to pierwszy tak ambitny projekt o charakterze międzynarodowym, mający na celu dokonanie oceny i podniesienie jakości całych systemów uchodźczych”, mówi Regionalny Przedstawiciel Gottfried Köfner. „Jesteśmy niemalże w połowie projektu Quality Initiative i już zaczynamy zauważać jego pozytywny wpływ i dobrą atmosferę współpracy pomiędzy władzami krajowymi a UNHCR”.
W pierwszej fazie projektu krajowi ewaluatorzy obserwowali pracę organów, prowadzących postępowania w poszczególnych krajach w pierwszej instancji i dokonywali oceny silnych i słabszych punktów systemu. Na podstawie tych ustaleń Ewaluator Regionalny przygotowuje seminaria ściśle dostosowane do potrzeb osób prowadzących postępowania w danym kraju.
Osoby prowadzące postępowania na Słowacji jako pierwsze skorzystały z wyników projektu
Seminarium zorganizowane na Słowacji okazało się wielkim sukcesem. „Zrozumieliśmy, że nie jest to nauczycielski wykład, ale dyskusja pomiędzy profesjonalistami”, ocenił jeden z uczestników. Atmosfera była zatem swobodna, a wymiana doświadczeń bardzo ożywiona.
Program seminarium obejmował bardzo praktyczne zagadnienia: Jak można ocenić wiarygodność wnioskodawcy? W jaki sposób przeprowadzić przesłuchanie osoby małoletniej? Jak ukształtować współpracę pomiędzy osobą przesłuchującą a tłumaczem? Jaka jest rola pełnomocnika? Jak najlepiej sporządzić uzasadnienie decyzji i jej rozstrzygnięcie po przeprowadzeniu przesłuchania?
„Nie uczymy rzeczy wypracowanych w jakiejś wieży z kości słoniowej, tylko proponujemy praktyczne wskazówki i wsparcie”, mówi Ewaluator w projekcie Quality Initiative Michael Ross.
„Byłem raczej sceptycznie nastawiony do monitorowania i obserwowania moich działań przez kilka miesięcy”, powiedziała jedna z osób prowadzących postępowania o nadanie statusu uchodźcy na Słowacji. „Ale teraz rozumiem, że posłużyło to UNHCR do przeanalizowania naszej pracy i przygotowania seminarium odpowiadającego na nasze konkretne potrzeby. Materiały, które tutaj otrzymaliśmy, mogę od jutra zacząć wykorzystywać podczas pracy”.
Seminarium na Słowacji jest drugim w serii seminariów, które na przestrzeni kilku najbliższych miesięcy mają odbyć się w każdym z krajów uczestniczących w projekcie. W tym samym czasie projekt obejmie także działania związane z drugą instancją i postępowaniami odwoławczymi.
Quality Initiative rozpoczął się we wrześniu 2008 roku i potrwa 18 miesięcy. Jest sztandarowym projektem w zakresie polityki azylowej w Europie Środkowej, obejmując etapy obserwacji, analizy i specjalistycznego szkolenia osób prowadzących postępowania w pierwszej i drugiej instancji. Projekt prowadzony jest przy pełnej współpracy ze strony władz krajowych i sądów.
Melita Sunjic, Budapeszt
