28-07-2011
NOTA PRASOWA – GENEWA, 28 lipca (UNHCR) – Dziś przypada 60-ta rocznica przyjęcia Konwencji Genewskiej dotyczącej statusu uchodźców, w czasie gdy na świecie nasila się problem przymusowych migracji, a kraje rozwijające się z trudem przyjmują większość uchodźców.
Konwencja Narodów Zjednoczonych dotycząca statusu uchodźców została formalnie przyjęta 28 lipca 1951 r. w celu rozwiązania problemu uchodźstwa w Europie po II wojnie światowej. Ten powszechnie obowiązujący traktat definiuje kim są uchodźcy. Uchodźca jest to osoba żywiąca uzasadnioną obawę przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej. Konwencja określa również wzajemne prawa i obowiązki państwa przyjmującego i uchodźcy. Jest ona podstawą prawną, na której opiera się praca UNHCR. W przeciągu ostatnich 60 lat Konwencja pozwoliła agendzie ONZ do spraw uchodźców pomóc milionom uciekinierów w powrocie do normalnego życia.
Konwencja pozostaje fundamentem ochrony uchodźców do dziś, jednak wciąż stoją przed nią ogromne wyzwania.
„Mnożą się przyczyny przymusowych migracji”, powiedział Wysoki Komisarz NZ ds. Uchodźców António Guterres. „Ludzie uciekają nie tylko z powodu konfliktów i prześladowań, ale także skrajnego ubóstwa i wpływu zmian klimatycznych. Czynniki te są coraz ściślej ze sobą powiązane.”
Od stycznia tego roku ponad 170 tysięcy ludzi uciekło z Somalii do sąsiednich krajów, podając jako powody opuszczenia kraju głód, suszę i brak bezpieczeństwa. Prawie milion osób opuściło pogrążoną w konflikcie zbrojnym Libię.
„Potrzebujemy procedur granicznych uwzględniających kwestie ochrony międzynarodowej, by osoby obawiające się o swoje życie lub wolność mogły ją uzyskać”, powiedział Guterres. „Jednocześnie musimy znaleźć nowe sposoby wypełnienia coraz bardziej oczywistych luk w międzynarodowym systemie ochrony, jak również promować tolerancję i integrację”.
Cztery piąte uchodźców na świecie ucieka do krajów rozwijających się, a ostatnie kryzysy – w Somalii, Libii i na Wybrzeżu Kości Słoniowej – zwiększyły tylko ponoszony przez nie ciężar. W sytuacji, w której Afryka Wschodnia zmaga się z najgorszą od 60 lat suszą, Kenia, Etiopia i Dżibuti przyjęły prawie 450 tysięcy uchodźców somalijskich i liczba ta wzrasta z dnia na dzień. Tunezja i Egipt przyjęły większość osób uciekających z Libii. Odbudowująca się po latach wojny domowej Liberia zapewnia schronienie ponad 150 tysiącom obywateli Wybrzeża Kości Słoniowej, którzy uciekli w skutek powyborczych aktów przemocy i niestabilnej sytuacji w kraju.
Dla porównania, w ubiegłym roku w 27 krajach Unii Europejskiej złożono nieco ponad 243 tysiące wniosków o azyl, czyli około 29 proc. całkowitej liczby wniosków na świecie.
„Europa jest zobowiązana przestrzegać Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r.”, powiedział Wysoki Komisarz zaznaczając, że UE jest w stanie zwiększyć swój udział w ponoszeniu odpowiedzialności za uchodźców i osoby starające się o azyl.
„Obecnie prawdziwie wspólny europejski system azylowy pozostaje projektem, jako że utrzymują się znaczące różnice między państwami członkowskimi UE w sposobie przyjmowania i traktowania osób ubiegających się o azyl. Mamy nadzieję, że 60-ta rocznica Konwencji dotyczącej statusu uchodźców będzie impulsem do ustanowienia autentycznego Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego. Europa również mogłaby zrobić więcej w zakresie przesiedlania uchodźców”, powiedział Guterres odnosząc się do mechanizmu pozwalającego na przesiedlenie uchodźcy z jednego kraju, zwykle rozwijającego się, do nowych krajów, najczęściej rozwiniętych.
Dania była pierwszym krajem, który ratyfikował Konwencję z 1951 r. Sześćdziesiąt lat później, 148 państw (trzy czwarte krajów świata) jest stronami Konwencji i/lub Protokołu do niej z 1967 r. Ostatnim państwem, które przystąpiło do konwencji, w czerwcu tego roku, jest Republika Nauru. Są jeszcze jednak rejony świata – przede wszystkim Azja Południowa i Południowo-Wschodnia oraz Bliski Wschód – gdzie większość państw nie ratyfikowała jeszcze Konwencji.
W grudniu z inicjatywy UNHCR odbędzie się spotkanie ministerialne państw będących stronami Konwencji z 1951 r. Państwa te będą mogły potwierdzić swoje zobowiązanie wypełniania postanowień Konwencji jako kluczowego narzędzia ochrony uchodźców, jak również zadeklarować konkretne działania mające na celu rozwiązanie problemów uchodźców i bezpaństwowców. Spotkanie to będzie również służyło szukaniu możliwości usunięcia luk w systemie ochrony przy uwzględnieniu szybko zmieniających się okoliczności przymusowych migracji.
Zdaniem UNHCR nawet jedna osoba zmuszona do ucieczki z powodu wojny lub prześladowania, to o jedną osobę za wiele. Z okazji 60-tej rocznicy Konwencji, UNHCR prowadzi kampanię „1″, której celem jest ukazanie ludzkiego oblicza problemu często redukowanego do cyfr. Kampania „1″ przedstawia historie poszczególnych uchodźców i innych wysiedlonych osób. Dowiedz się więcej na stronie http://www.unhcr.org/do1thing.
