Co roku tysiące imigrantów i uchodźców naraża życie w desperackiej próbie znalezienia bezpieczeństwa i lepszego życia w Europie, wspinając się po zasiekach z drutu kolczastego, wyprawiając w morze w przeciekających łodziach lub chowając się w dusznych kontenerach. Niektórzy przeprawiają się przez morze z Afryki Zachodniej na hiszpańskie Wyspy Kanaryjskie, z Maroka do południowej Hiszpanii, z Libii na Maltę, Sycylię i włoską wyspę Lampeduzę i z Turcji na wyspy Grecji. O wiele więcej próbuje przedostać się lądem, zmierzając do krajów UE przez Turcję i Bałkany lub z Ukrainy i Białorusi.
Wiele z tych ruchów migracyjnych jest nieudokumentowanych: odbywają się bez wymaganych dokumentów, poprzez nieuprawnione przejścia graniczne lub za pośrednictwem przemytników. Państwa zazwyczaj uznają takie działania za zagrożenie dla ich suwerenności i bezpieczeństwa.
Jednakże osoby wkraczające na terytorium Europy nielegalnie robią to z wielu powodów. W niektórych przypadkach są to migranci ekonomiczni próbujący uciec od ubóstwa i bezrobocia. W niektórych innych – uciekinierzy przed prześladowaniami, łamaniem praw człowieka lub konfliktami zbrojnymi. Bardzo często nielegalne dostanie się na terytorium państwa jest ich jedyną drogą ucieczki.
Uchodźcy i migranci często podróżują razem, korzystając z tej samej trasy i środka transportu. Jednakich sytuacja w zakresie konieczności ochrony bardzo się różni: migranci wybrali zmianę miejsca zamieszkania, podczas gdy uchodźcy musieli to zrobić.
Uznawszy, że kontrole graniczne są niezbędne do walki z międzynarodową przestępczością, w tym z przemytem i handlem ludźmi, UNHCR stara się, aby nie doprowadziły one do zawracania uchodźców do krajów, w których ich życie lub wolność mogłyby być zagrożone. Dlatego główna agencja ONZ do spraw uchodźców współpracuje z rządami, aby pomóc im reagować na wyzwania tak zwanych migracji o charakterze mieszanym w sposób spójny i praktyczny.
W czerwcu 2006 r. UNHCR rozpoczęło realizację 10-punktowego Planu Działań dotyczący Ochrony Uchodźców i Ruchów Migracyjnych o Charakterze Mieszanym dla Wschodniej i Południowo-Wschodniej Granicy Państw Członkowskich Unii Europejskiej.
Plan ten zapewnia krajom UE ramy do obsługi mieszanego ruchu migracyjnego w sposób ukierunkowany na ochronę oraz do zapewnienia jej uchodźcom i osobom ubiegającym się o status uchodźcy, które podróżują w grupie mieszanej, to znaczy składającej się z zarówno uchodźców, jak i migrantów. 10-punktowy plan określa kluczowe obszary, w których wymagane są interwencje w zakresie ochrony, z kompleksowym podejściem regionalnym, obejmującym kraje pochodzenia, tranzytu i kraje docelowe.
Ponadto w maju 2011 r. UNHCR wydało podręcznik szkoleniowy z zakresu ochrony dla funkcjonariuszy straży granicznej w Europie. Podręcznik ma na celu ułatwienie szkolenia funkcjonariuszy straży granicznej w krajach Unii Europejskiej w zakresie praw uchodźców i osób ubiegających się o status uchodźcy w kontekście mieszanego ruchu migracyjnego. Podręcznik ma być wykorzystywany przez służby graniczne w Europie i unijną agencję graniczną Frontex, jak również pracowników UNHCR i partnerów krajowych, w tym organizacje pozarządowe.
