Agencja ONZ ds. Uchodźców (UNHCR) oraz Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM) z wielkim smutkiem przyjęły wiadomość o śmierci czterech osób w pobliżu granicy Polski i Białorusi. Organizacje te pragną złożyć kondolencje rodzinom zmarłych oraz wzywają do niezwłocznego zbadania tej tragedii. Narodowość wszystkich ofiar nie została jeszcze potwierdzona, lecz z nieoficjalnych wiadomości wynika, że z powodu wychłodzenia organizmu zmarło dwóch obywateli Iraku.
W ostatnich miesiącach grupy osób ubiegających się o azyl i migrantów przybywają do Białorusi, aby z tego kraju przedostać się do sąsiadujących z nim państw członkowskich Unii Europejskiej – Litwy, Łotwy i Polski – i ubiegać się tam o azyl.
Obydwie agencje z rosnącym niepokojem obserwują doniesienia o praktyce zawracania ludzi z granicy tych państw (tzw. push-back). W efekcie osoby te przez wiele tygodni pozostają zdane na własne siły, bez dostępu do jakiejkolwiek formy pomocy, azylu czy podstawowych usług. Sytuacja wielu z nich jest dramatyczna, zmagają się z trudnymi warunkami pogodowymi i cierpią z powodu wychłodzenia. Niektórych uratowano z terenów bagiennych.
W świetle istotnych wyzwań, jakie niosą ze sobą takie przepływy osób ubiegających się o azyl, agencje apelują, by kraje zarządzały tą sytuacją z poszanowaniem międzynarodowych zobowiązań oraz współpracowały nad rozwiązaniem tej sytuacji, kierując się przede wszystkim prawami człowieka.
UNHCR i IOM wzywają do natychmiastowego umożliwienia im dostępu do osób poszkodowanych w celu zapewnienia ratującej życie pomocy medycznej, żywności, wody i schronienia, zwłaszcza z uwagi na zbliżającą się zimę.
Choć państwa mają suwerenne prawo do prowadzenia własnej polityki granicznej, obecne działania są niezgodne z prawami człowieka, w tym prawem do ubiegania się o ochronę międzynarodową. Praktyka zawracania migrantów z granicy stanowi zagrożenie dla ich życia i jest bezprawna w świetle prawa międzynarodowego.
UNHCR i IOM współpracują z odpowiednimi organami w celu zbadania różnych rozwiązań, jakie mogą zostać zastosowane w przypadku osób, które utknęły na pograniczu – takich jak dostęp do procedury azylowej, dostęp do procedury łączenia rodzin oraz dobrowolne powroty dla osób, których sytuacja nie wymaga ochrony międzynarodowej.
IOM i UNHCR pragną raz jeszcze podkreślić, że osoby ubiegające się o azyl nigdy nie powinny być przez państwa wykorzystywane do realizacji celów politycznych. Kraje powinny się solidarnie wspierać w realizacji podstawowego obowiązku ochrony osób bezbronnych. Polityczne spory wokół kwestii odpowiedzialności nie powinny nigdy skutkować śmiercią migrantów ani też naruszaniem międzynarodowych zobowiązań państw.
UNHCR:
W Genewie: Shabia Mantoo, tel.: +41 79 337 7650, e-mail: [email protected]
W Genewie: Natalia Prokopchuk, tel.: +41 79 824 0575, e-mail: [email protected]
W Warszawie: Rafał Kostrzyński, tel.: +48 788 22 40 10, e-mail: [email protected]
IOM:
W Genewie: Safa Msehli, tel.: +41 7940 35526, e-mail: [email protected]
W Brukseli: Ryan Schroeder, tel.: +32 2287 7116, e-mail: [email protected]
W Wiedniu: Joe Lowry, tel.: +43 1581 2222, e-mail: [email protected]
