Syryjska uchodźczyni z dzieckiem na lotnisku w Lizbonie. W ramach unijnego programu programu przesiedleń Portugalia zadeklarowała chęć przyjęcia ponad tysiąca uchodźców.
UNHCR, Agencja ONZ ds. Uchodźców, wzywa Portugalię i Słowenię, by wykorzystały swoje Prezydencje w Radzie UE w 2021 roku do podjęcia negocjacji dotyczących Europejskiego paktu o migracji i azylu oraz przewodzenia działaniom na rzecz zapewnienia lepszej ochrony uchodźców w Europie i poza nią.
W swoich Zaleceniach dla Prezydencji w Radzie UE w 2021 roku UNHCR proponuje jasne i przejrzyste działania bazujące na solidarności, w celu zapewnienia sprawnego, opartego na przestrzeganiu praw i zrównoważonego systemu azylowego w UE. Ponadto zalecenia te podkreślają konieczność odnowienia wsparcia politycznego i finansowego dla krajów i regionów, w których mieszka większość wysiedleńców, oraz konieczność podjęcia kwestii będących źródłem wysiedleń i nieuregulowanej migracji.
„W obliczu chwiejnej globalnej równowagi bardziej niż kiedykolwiek potrzebna jest Unia Europejska, która ratuje życia, chroni uchodźców w Europie i poza nią oraz opracowuje rozwiązania pozwalające wyeliminować przymusowe wysiedlenia i budować silne społeczeństwa” – powiedział Gonzalo Vargas Llosa, Przedstawiciel UNHCR ds. UE. „Mamy nadzieję, że rok 2021 otworzy nowy rozdział w obszarze ochrony uchodźców, w ramach którego Unia będzie wyznaczać kierunki działań w Europie i na świecie”.
UNHCR pozytywnie przyjęła kierunek działań określony w proponowanym Pakcie, zastosowane w nim kompleksowe podejście oraz nacisk na solidarność i rozwiązywanie źródłowych przyczyn przymusowych wysiedleń. W dokumencie zawarto również ważne zobowiązanie do wzmocnienia działań poszukiwawczych i ratowniczych oraz zapewnienia uchodźcom bezpiecznego zejścia na ląd. UNHCR ma nadzieję, że zobowiązanie to zostanie sprawnie wdrożone.
„Podczas gdy negocjacje w sprawie Paktu nadal trwają, wierzymy, że państwa członkowskie UE wykorzystają tę sposobność, by dawać przykład innym i zapewnić lepszą ochronę osobom ubiegającym się o azyl w Europie” – powiedział Vargas Llosa. „Prezydencje w Radzie UE w 2021 roku odgrywają kluczową rolę w usprawnieniu rozmów, które będą wytyczać drogę ku wspólnemu i sprawdzającemu się systemowi azylowemu w UE, aby chronić ludzi uciekających przed wojną i prześladowaniami”.
UNHCR zachęca kraje sprawujące Prezydencję do zbadania różnych możliwości osiągnięcia postępu w sprawie takich istotnych kwestii jak solidarność czy procedury graniczne. UNHCR opowiada się za stosowaniem sprawiedliwych i szybkich procedur azylowych, które sprawnie określają, kto potrzebuje ochrony międzynarodowej. Równie ważnym elementem sprawdzającego się i dobrze zarządzanego systemu jest umożliwienie godnego powrotu osobom, które pragną powrócić do swoich krajów pochodzenia, oraz tym, co do których nie stwierdzono konieczności udzielenia ochrony międzynarodowej. Prawdziwie wspólny i skuteczny system azylowy UE wymaga również niezawodnych mechanizmów solidarnościowych, aby wspierać kraje otrzymujące nieproporcjonalnie więcej wniosków o udzielenie azylu.
UE może umocnić swoją rolę światowego lidera w obszarze procedur azylowych, dopilnowując, by w każdym przypadku przestrzegano praw przysługujących uchodźcom. UNHCR pozostaje jednak poważnie zaniepokojona wiarygodnymi i powtarzającymi się doniesieniami o przypadkach zawracania uchodźców i zachęca kraje sprawujące Prezydencję do priorytetowego potraktowania konieczności opracowania niezależnych krajowych mechanizmów monitorujących, zgodnie z propozycją zawartą w Pakcie, w celu wyeliminowania takich praktyk.
Jako że 85% uchodźców znajduje się w krajach rozwijających się, UNHCR wzywa kraje sprawujące Prezydencję również do zapewnienia niezawodnej i elastycznej pomocy finansowej (na cele zarówno rozwojowe, jak i humanitarne) oraz ogólnego wsparcia dla państw przyjmujących, w tym poprzez wzmocnienie ich systemów azylowych. Jeśli kraje UE pokazałyby większe zaangażowanie w oparte na solidarności podejście poprzez przesiedlenia, korzystanie z komplementarnych procedur i realizację procesu łączenia rodzin, mniej osób decydowałoby się na niebezpieczne podróże do Europy. W tym zakresie UNHCR z radością przyjęła informacje o uchwaleniu nowego planu działania na rzecz integracji i włączenia społecznego na lata 2021-2027, poprzedzonego szeroko zakrojonymi konsultacjami społecznymi, z udziałem organizacji społeczeństwa obywatelskiego i uchodźców z całej Europy.
UNHCR pozostaje w gotowości do wspierania krajów sprawujących Prezydencję i państw członkowskich w zakresie wzmacniania solidarności z uchodźcami i państwami przyjmującymi uchodźców w Europie i na całym świecie.
