Ze behandelde al meer dan duizend aan IS-gevangenschap ontsnapte vrouwen. Gynaecoloog Nagham Nawzat Hasan zet zich nu in om hen ook te helpen bij de wederopbouw van hun verwoeste levens.
Gynaecoloog Nagham Nawzat Hasan aan het werk in een opvangkamp voor Yazidi's in Irak. © UNHCR/Claire Thomas
Sinds ze vier jaar geleden haar carrière wijdde aan het helpen van gevangengenomen Yezidi vrouwen, heeft de 40-jarige gynaecoloog meer dan duizend vrouwen geholpen. Aan het einde van de dag schrijft ze de schrijnende verhalen op. “Anders zou ik thuiskomen, huilen en nadenken over alles wat ik heb gehoord. Ik ben ook Yazidi en een vrouw. Het opschrijven van hun verhalen helpt me om de verhalen van de meisjes en vrouwen te verwerken.”
De Yazidi-gemeenschap komt oorspronkelijk uit Sinjar, gelegen in het noordwesten van Irak. In 2014 werd de gemeenschap door een militante groepering aangevallen. Gewapende strijders scheidden mannen en jongens ouder dan 12 jaar van hun families en doodden diegenen die weigerden het geloof van de militanten aan te nemen. Vrouwen en meisjes (naar schatting meer dan 6.000) werden ontvoerd en verkocht als slaven, en maanden of zelfs jaren in gevangenschap vastgehouden. Velen werden gemarteld en systematisch verkracht. Tot op de dag van vandaag is het lot van meer dan 1.400 Yazidi-vrouwen onbekend.
Hasan werkte op dat moment in een ziekenhuis in Baashiqa – een stad 14 kilometer ten noordoosten van Mosul – toen het gebied ten prooi viel aan de militanten. Samen met haar familie vluchtte ze naar Duhok, een regio in Koerdistan, Noord-Irak. Daar begon ze haar werkzaamheden voor Yazidi vrouwen, nadat de eerste ontsnapte vrouwen daar aankwamen. “Ik zag onmiddellijk dat ze gebroken waren. Ze hadden al het vertrouwen in mensen verloren.”
Ze werkte in eerste instantie in het geheim omdat mensen moeite hadden met wat er was gebeurd. Toen de omvang van de wreedheden tegen de gevangenen vrouwen en meisjes duidelijk werd, riepen religieuze en sociale leiders op om de ontvoerde vrouwen weer welkom te heten in de gemeenschap. Een belangrijke stap voor de vrouwen, hun families en de gemeenschap.
“Vooral psychologisch gezien is de toestand van de overlevenden zeer slecht.”
Haar ervaring als gynaecoloog bleek essentieel, maar al snel werd duidelijk dat de behoeften van de overlevenden veel verder gingen dan enkel hun fysieke behandeling. “De meeste vrouwen hebben ook andere medische en psychische klachten. Velen hebben seksueel overdraagbare aandoeningen en zware psychische klachten als gevolg van de talrijke verkrachtingen. Vooral psychologisch gezien is de toestand van de overlevenden zeer slecht.”
Twee jaar geleden richtte Hassan haar eigen NGO op: Hope Makers for Women. Deze NGO biedt nu medische en psychologische ondersteuning aan vrouwelijke overlevenden die in een apart kamp worden opgevangen. UNHCR is een van de organisaties die met haar samenwerkt. Gezamenlijk is gewerkt aan uniforme normen voor counseling, zodat Yazidi-vrouwen en -meisjes allemaal voldoende zorg krijgen.
Hasan hoopt dat de internationale gemeenschap meer hervestigingsplaatsen kunnen aanbieden aan de Yazidi-meisjes en vrouwen, zodat ze elders een nieuwe start kunnen maken. “En anders hoop ik dat er financiële ondersteuning komt zodat de ze een leven buiten het opvangkamp kunnen opbouwen. Als deze vrouwen en meisjes een opleiding kunnen volgen, kunnen ze werk vinden en zal hun vooruitzicht een stuk positiever kunnen zijn.”
Naast haar schriften vol met verhalen die ze van de vrouwen en meisjes heeft gehoord, ligt er nog een ander boek dat Hasan herinnert aan haar levensdoel. Een van de eerste overlevenden met wie ze werkte, was de auteur en Nobelprijswinnaar Nadia Murad. Zes maanden geleden ontving Hasan een kopie van haar memoires. Voorin stond een handgeschreven berichtje in het boek: “Aan de liefste Dr. Nagham. Ieder van ons vocht tegen ISIS zo veel als ze kon. Maar jullie gingen het gevecht aan door jullie besluit om ons te helpen. Dit bracht onze ziel weer tot leven.”
Bekijk ook de video die we over Nagham Nawzat Hasan hebben gemaakt:
Deel op Facebook Deel op Twitter
