Extreme weersomstandigheden en natuurrampen hebben wereldwijd veel vluchtelingen- en ontheemde gemeenschappen ontwricht. Hierdoor verslechtert hun situatie en moeten sommigen opnieuw vluchten en weer helemaal opnieuw te beginnen.
Vorige maand werd Porto Alegre, een gebied in het zuiden van Brazilië, getroffen door ongekende overstromingen. Porto Alegre was een thuisbasis voor vluchtelingen. © UNHCR/Ricardo Ara
Dit is wat UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, waarneemt aan de hand van een opeenvolging van rampzalige overstromingen, aardbevingen, cyclonen, stormen en hittegolven die vluchtelingen en binnenlands ontheemden treffen in Afrika, Noord- en Zuid-Amerika, Azië en andere delen van de wereld.
De zware overstromingen die afgelopen maand in de staat Rio Grande do Sul, Brazilië, plaatsvonden, hebben minstens 170 levens geëist en dwongen meer dan een half miljoen mensen (630.000) om hun huizen te verlaten. In totaal zijn zo’n 2,39 miljoen mensen getroffen door deze ramp. Onder de slachtoffers zijn 43.000 vluchtelingen en andere mensen die internationale bescherming nodig hebben, zoals Venezolanen, Haïtianen en Cubanen.
Vluchtelingen vertelden aan UNHCR-teams hoe ze aan de dood ontsnapten en hun huizen, hun bezittingen en soms ook hun bedrijven verloren. In een buitenwijk van Porto Alegre zag een moeder in een vluchtelingenkamp hoe haar tent werd weggespoeld, waarna ze twee dagen (met haar kinderen?) op een dak heeft moeten wachten om gered te worden.
Hoewel het water nu zakt, blijven de gevolgen voelbaar. Getroffen Brazilianen en vluchtelingen vinden tijdelijk onderdak in noodopvanglocaties of delen woningen met andere getroffen families. Bijna twee maanden later kiezen velen ervoor om terug te keren naar huis, zelfs als dat in risicovolle gebieden is zonder fatsoenlijke leefomstandigheden. Met de naderende winter en dalende temperaturen stijgt het risico op gezondheidsproblemen. De recente overstromingen volgen op een reeks andere extreme weersomstandigheden in het land, waaronder recordbranden en een van de meest ernstige droogtes die het land gekend heeft.
UNHCR werkt nauw samen met de Braziliaanse autoriteiten om noodopvang te bieden en de meest kwetsbare mensen te ondersteunen. UNHCR helpt met documentatie en sociale bescherming, deelt noodhulpgoederen uit zoals matrassen en keukensets, en biedt psychosociale ondersteuning en doorverwijzingen naar andere diensten. De behoeften zijn echter enorm en nemen alleen maar toe.
Naast Brazilië zijn ook gebieden in Afghanistan, Bangladesh en Oost-Afrika zwaar getroffen door klimaatrampen.
In Oost-Afrika en de Grote Meren regio kampen honderdduizenden vluchtelingen en ontheemden nog steeds met de gevolgen van verwoestende overstromingen die plaatsvonden in april en mei van dit jaar. In Burundi, Ethiopië, Kenia, Rwanda en Somalië – de landen die het zwaarst zijn getroffen – werden veel woningen van vluchtelingen overspoeld of vernietigd. Ook raakte cruciale infrastructuur, zoals wegen, afwateringssystemen en sanitaire voorzieningen, beschadigd. Door het verlies van hun woningen en bestaansmiddelen waren veel vluchtelingen gedwongen om opnieuw te vluchten.
UNHCR maakt zich ook zorgen over overstromingsgevaren in Soedan en Zuid-Soedan. Zware regenval treft momenteel gebieden waar duizenden mensen hun toevlucht hebben gezocht wegens het conflict in Soedan. Ook in Tsjaad, dat sinds het begin van de oorlog 600.000 Soedanese vluchtelingen heeft opgevangen, beschadigen zware regens momenteel kwetsbare vluchtelingenkampen en infrastructuur in het oosten van het land.
Hoewel het nog steeds mogelijk is om de voorbereiding te verbeteren, dreigt een ernstig tekort aan financiering voor humanitaire hulp in zowel Soedan als omliggende landen de situatie verder te verslechteren.
UNHCR is ter plaatse om overheden en partners te ondersteunen bij het bieden van hulp aan de zwaarst getroffenen. Aangezien de situatie naar verwachting gedurende het jaar zal verslechteren, lanceert UNHCR vandaag een oproep tot donatie om 5,6 miljoen vluchtelingen, terugkeerders, binnenlands ontheemden en lokale gemeenschappen in Burundi, Ethiopië, Somalië, Rwanda, Zuid-Soedan en Soedan te helpen en te beschermen. Deze hulp omvat onder andere onderdak, financiële bijstand en het versterken van water- en sanitaire voorzieningen op locaties voor ontheemden en in gastgemeenschappen. Ten slotte zal er steun worden geboden bij het herstellen en heropbouwen van infrastructuur zoals watersystemen, toegangswegen en dijken.
UNHCR blijft bij alle gastlanden en de internationale gemeenschap oproepen om vluchtelingen en andere ontheemde bevolkingsgroepen op te nemen in sociale beschermingsprogramma’s, noodplannen, risicovermindering, wederopbouw- en aanpassingsplannen. Gastgemeenschappen en regeringen hebben ondersteuning en investeringen nodig. Zo kunnen deze bevolkingsgroepen in de toekomst beter reageren op klimaatschokken, veerkracht opbouwen en een nieuwe start maken.
De frequentie, intensiteit en omvang van deze klimaatrampen vormen een wereldwijd signaal dat niet genegeerd mag worden. De meest kwetsbaren, die het minst bijdragen aan klimaatverandering, dragen de grootste lasten. De wereld moet nu actie ondernemen om ervoor te zorgen dat zij niet achterblijven.
Deel op Facebook Deel op Twitter
