Na de goedkeuring van het wetsvoorstel “Safety of Rwanda” door het Britse parlement luiden twee VN-leiders opnieuw de alarmbel over de rampzalige gevolgen die deze wet zal hebben voor de wereldwijde verdeling van verantwoordelijkheden op het vlak van asiel, de mensenrechten en de bescherming van vluchtelingen.
Filippo Grandi, VN Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, en Volker Türk, VN Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, roepen de Britse regering op om de plannen om asielzoekers over te dragen naar Rwanda te heroverwegen. In plaats daarvan roepen zij op tot praktische maatregelen om de irreguliere aankomsten van vluchtelingen en migranten aan te pakken, op basis van internationale samenwerking en respect voor internationale mensenrechtenwetgeving.
Vorig jaar oordeelde het Britse Hooggerechtshof dat het voorstel om asielzoekers over te brengen naar Rwanda in strijd zou zijn met de internationale en Britse wetgeving. Het Hooggerechtshof wees op tekortkomingen in het Rwandese systeem voor de behandeling van individuele asielaanvragen.
Het wetsvoorstel “Safety of Rwanda” werd vervolgens tegelijk met een partnerschapsakkoord over asiel tussen het Verenigd Koninkrijk en Rwanda bij het parlement ingediend.
Het wetsvoorstel en het akkoord vullen in de praktijk echter niet de gaten op in de bescherming die het Hooggerechtshof heeft vastgesteld. Bovendien zullen ze, als ze eenmaal van kracht zijn, de mogelijkheden van Britse rechtbanken beperken om uitzettingsbevelen naar behoren te herzien. Asielzoekers zullen hierdoor slechts beperkte mogelijkheden hebben om in beroep te gaan, zelfs als ze aanzienlijke risico’s lopen.
“Deze nieuwe wet is een stap terug ten opzichte van de lange traditie van het Verenigd Koninkrijk om mensen in nood bescherming te bieden, en is in strijd met het Vluchtelingenverdrag,” zegt Filippo Grandi. “Om vluchtelingen te beschermen moeten alle landen – niet alleen de landen die grenzen aan crisisgebieden – hun verplichtingen nakomen. Deze overeenkomst probeert die verantwoordelijkheid te verschuiven, ondermijnt internationale samenwerking en creëert een zorgwekkend voorbeeld.”
“Het Verenigd Koninkrijk heeft een lange geschiedenis van een effectieve en onafhankelijke rechterlijke macht. Het kan nog steeds de juiste keuzes maken en maatregelen nemen om de factoren aan te pakken die mensen ertoe aanzetten hun land te verlaten, en zijn deel doen voor degenen die bescherming nodig hebben,” voegt hij eraan toe.
Hiervoor is een eerlijk, efficiënt en goed beheerd migratie- en asielstelsel van cruciaal belang, dat mensen in nood toegang tot bescherming biedt en de terugkeer naar huis mogelijk maakt van mensen die geen wettelijke basis hebben om te blijven.
De VN-leiders erkennen de uitdagingen van irreguliere reizen van vluchtelingen en migranten, vaak onder gevaarlijke omstandigheden. Ze uitten echter grote bezorgdheid over het feit dat de wet de overdracht van asielzoekers tussen het Verenigd Koninkrijk en Rwanda mogelijk zou maken, zonder dat er rekening wordt gehouden met hun individuele omstandigheden of mogelijke beschermingsrisico’s. Ze roepen het Verenigd Koninkrijk op om te blijven samenwerken met landen langs de routes die vluchtelingen en migranten nemen, om hen veilige en legale toegang tot bescherming en echte alternatieven te bieden.
“Het is van essentieel belang voor de bescherming van de mensenrechten en de waardigheid van vluchtelingen en migranten die bescherming zoeken dat elke uitzetting uit het Verenigd Koninkrijk alleen wordt uitgevoerd na beoordeling van hun specifieke individuele omstandigheden, in strikte overeenstemming met internationale mensenrechten en vluchtelingenwetgeving”, zegt Volker Türk.
Deze nieuwe wet is de derde in een reeks die sinds 2022 geleidelijk de toegang tot vluchtelingenbescherming in het Verenigd Koninkrijk heeft beperkt. Zo wordt mensen die irregulier via een derde land aankomen de toegang tot asiel of andere vormen van legaal verblijf in het Verenigd Koninkrijk ontzegt.
Als de wet wordt uitgevoerd, zal het de weg vrijmaken om asielzoekers, waaronder gezinnen met kinderen, op korte termijn over te dragen naar Rwanda om hun asielaanvraag in te dienen, zonder uitzicht op terugkeer naar het Verenigd Koninkrijk.
Het zal ook de mogelijkheid van asielzoekers om een bevel tot uitzetting aan te vechten of beroep aan te tekenen drastisch beperken, aangezien beleidsmakers en rechters verplicht zullen zijn Rwanda als een ‘veilig’ land te beschouwen als het gaat om de bescherming van asielzoekers, ongeacht bewijs van het tegendeel – nu of in de toekomst. Deze situatie is des te zorgwekkender aangezien de nieuwe wet de regering uitdrukkelijk machtigt om tijdelijke beschermingsmaatregelen van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens naast zich neer te leggen.
Deel op Facebook Deel op Twitter
