UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, spoort Zweden en Spanje aan om tijdens hun voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie in 2023 ervoor te zorgen dat de EU mensen gedwongen op de vlucht daadwerkelijk beschermt. Zweden is de eerste helft van 2023 voorzitter van de Raad, gevolgd door Spanje vanaf juli.
Syrische vluchteling Minwar met zijn dochtertje in Spanje, 2019. © UNHCR/Markel Redondo
UNHCR stelt een aantal eenvoudige maar doeltreffende stappen voor die zowel de EU-landen als mensen op de vlucht ten goede zullen komen. UNHCR’s aanbevelingen voor het Zweedse en het Spaanse Voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie vormen een doelmatig stappenplan, gebaseerd op goede voorbeelden uit 2022.
“De solidariteit die het afgelopen jaar getoond werd door EU-landen ten aanzien van vluchtelingen uit Oekraïne tonen duidelijk aan dat Europa in staat is mensen op de vlucht welkom te heten en te beschermen op een doeltreffende wijze,” stelde Gonzalo Vargas Llosa, UNHCR’s vertegenwoordiger voor de EU. “UNHCR spoort de EU-voorzitters van 2023 aan om hierop verder te bouwen, en solidair te zijn met alle vluchtelingen en asielzoekers, waar ze ook vandaan komen.”
De weg naar een betere bescherming van vluchtelingen in de EU is gebaseerd op het EU Migratie- en Asielpact, dat voorgesteld werd door de Europese Commissie in 2020, en is afhankelijk van de mate waarin EU-lidstaten het recht op asiel waarborgen. Het Pact biedt een mogelijkheid voor een allesomvattend, goed georganiseerd en voorspelbaar asiel- en migratiebeleid in de EU.
UNHCR is een sterke tegenstander van EU-voorstellen die het risico lopen de verplichtingen en normen en waarden rondom asiel te verlagen en de bescherming van vluchtelingen binnen Europa te verzwakken. UNHCR raadt de Voorzitters van 2023 aan te focussen op toegang tot eerlijke en efficiënte asielprocedures, alsook op mechanismen die de verantwoordelijkheden herverdelen, zonder af te wijken van de juridische plichten van de lidstaten.
Hoewel veel EU-lidstaten zich blijven inzetten voor vluchtelingen en hun plichten naleven, blijven gewelddadige pushbacks en ernstige mensenrechtenschendingen plaatsvinden aan de EU-grenzen. Deze schendingen zijn levensgevaarlijk en ondermijnen fundamentele mensenrechten, zoals het recht op toegang tot asiel en het recht op leven. Het verzekeren van toegang tot het grondgebied en tot het aanvragen van asiel zijn cruciale onderdelen van een eerlijk en duurzaam EU-asielstelsel.
De aanbevelingen van UNHCR garanderen efficiënte en eerlijke asielprocedures, ook in tijden van crisis. Deze procedures bepalen wie internationale bescherming nodig heeft en houden rekening met de bijkomende risico’s voor mensen met specifieke behoeften. De procedures moeten aangevuld worden met werkende solidariteitsmaatregelen om de duurzaamheid van het systeem te verzekeren.
De Solidariteitsverklaring van 2022 vormt een goede basis voor levensreddende zoek- en reddingsoperaties en gedeelde verantwoordelijkheid tussen de EU-lidstaten. De menswaardige terugkeer van zij die terug willen keren naar hun land van herkomst of van zij die geen nood hebben aan internationale bescherming zijn eveneens onmisbaar voor een geloofwaardig en goed werkend beschermingssysteem.
Bijna drie kwart van alle vluchtelingen en andere mensen die wereldwijd internationale bescherming nodig hebben verblijft in lage- en middeninkomenslanden. UNHCR moedigt de Voorzitters aan om samen te werken met landen en regio’s waar de meeste mensen op de vlucht worden opgevangen. Deze landen moeten meer steun krijgen, onder andere door een uitbreiding van hervestigingsprogramma’s. Deze bijstand moet echter aanvullend zijn en kan geen vervanging vormen voor toegang tot asiel in Europa.
“Dit is het juiste moment voor Europa om een nieuwe visie te ontwikkelen op haar houding ten aanzien van vluchtelingen,” stelde Gonzalo Vargas Llosa. “Europa is sterker wanneer men samenwerkt, zoals we vorig jaar gezien hebben. Laat 2023 het jaar zijn waarin ervaring en politieke engagement vertaald worden in snelle en doelmatige actie.”
UNHCR staat klaar om de EU te ondersteunen bij een betere bescherming van mensen op de vlucht.
Deel op Facebook Deel op Twitter
