Congolese vluchteling herenigd met ouders die ze dacht verloren te hebben

Gelukkig samenzijn met je familie niet vanzelfsprekend. Vooral voor de miljoenen mensen die over de hele wereld op de vlucht zijn, die hun familie hebben verloren, gescheiden zijn van vrienden en hun gemeenschap en gedwongen jarenlang ver weg van hun thuis wonen. Maar soms, als niemand het nog verwacht, gebeurt het toch. Dit is zo’n verhaal, dat hoop brengt voor alle gezinnen die van elkaar gescheiden leven.

In 2019 ontmoette acteur en UNHCR-ambassadeur Gugu Mbatha-Raw een vrouw genaamd Françoise Chikunda Sabuni in vluchtelingenkamp Nakivale in Oeganda. Françoise kwam oorspronkelijk uit de Democratische Republiek Congo (DRC), waar ze extreem geweld door gewapende milities meemaakte. Jaren eerder had ze op tragische wijze haar man en vier kinderen verloren tijdens de genocide in Rwanda in 1994.

Toen ze elkaar ontmoetten, vertelde Françoise aan Gugu dat ze na dat ondraaglijke verlies niet wist of ze door kon gaan met haar leven. “Ik werd krankzinnig,” vertelde Françoise haar. “Ik werd gek. Een paar jaar nadat ik mijn hele familie had verloren, verloor ik mijn verstand. Maar uiteindelijk kreeg ik steun en begelding, en geleidelijk aan begon ik mijn leven weer op te bouwen .”

Françoise nam aan dat haar ouders ook waren vermoord, omdat ze het contact met hen volledig was kwijtgeraakt en niemand leek te weten waar ze waren.

“Een overweldigende levenskracht.”

Ondanks deze tragedies bracht Françoise licht en inspiratie voor Nakivale. Ze was een wervelwind van energie en positiviteit, zette een project op om vrouwen te steunen die gendergerelateerd geweld hadden overleefd, hielp jonge vluchtelingenmeisjes om een ​​voetbalteam te beginnen, gaf les in de kleine school en maakte zelfs schooluniformen voor de kinderen. Ze adopteerde ook een tienermeisje dat zonder haar ouders in het kamp was aangekomen.

Gugu beschreef haar als iemand met een “overweldigende levenskracht, met een charisma dat zo voelbaar is en haaks lijkt te staan op haar hartverscheurende verhaal.”

Geen wonder dat ze in 2020 de regionale UNHCR Nansen Refugee Award won. Maar ondanks dat ze zichzelf begroef in haar werk en gemeenschap, bleef ze verlangen naar haar verloren familie.

In 2019 hielp Françoise mee op een bruiloft toen ze een oude schoolvriendin tegenkwam die voor het feest uit het buitenland was gekomen. Françoise vernam dat de vrouw contact had met haar ouders die in feite nog leefden en in 2007 naar Nederland waren verhuisd. Hun eerste videogesprek in meer dan 20 jaar was een uitstorting van opluchting, verdriet en liefde.

“Waren dit echt mijn mama en papa? Na zo lang, ik kon het niet geloven.”

De familie begon meteen te onderzoeken of Françoise zich bij haar ouders in Nederland kon voegen via hervestiging, een programma van UNHCR, de VN-vluchtelingenorganisatie. Maar toen sloeg de COVID-19-pandemie toe en werd het programma opgeschort. Pas in juli 2022 bereikte ze Nederland en werd ze eindelijk herenigd met haar ouders.

Françoise’s moeder Margheritte kuste haar dochter en zei: “Bedankt voor je komst, ik ben zo blij je weer te mogen verwelkomen.”

Aanpassen aan haar nieuwe leven in Nederland zal tijd kosten – Franoise moet nog veel leren, ook een andere taal. Haar moeder adviseerde haar om snel te integreren door “de taal te leren, de wet te respecteren en te leren koken met al dit nieuwe voedsel!” Françoise voegde aan toe: “En leren fietsen.”

Terwijl Françoise wacht op een nieuw huis, verblijft ze in een asielzoekerscentrum waar ze een slaapzaal deelt met vijf andere vrouwen, allemaal uit Syrië. Net als in Nakivale ondersteunt ze andere pas aangekomen vluchtelingen, onder meer door een aantal vrouwen te leren naaien, zodat ze de kost kunnen verdienen. Haar reis om zich in Nederland te vestigen is nog niet voltooid, maar ze is goed op weg en speelt al een grote rol in het helpen van anderen.

“Ik ben een vrouw die ertoe doet, en ik zal altijd vooruit blijven gaan,” aldus Françoise.