Dit is een samenvatting van wat werd gezegd door Karolina Lindholm Billing, UNHCR’s Vertegenwoordiger in Oekraïne, op de persconferentie vanuit Lviv in het Palais des Nations in Genève.
Een vader neemt afscheid van zijn familie op het busstation van Lviv in het westen van Oekraïne. © UNHCR/Valerio Muscella
De afgelopen maand is alles veranderd voor Oekraïne. Slechts twee weken voor het uitbreken de oorlog bracht ik een week door in Oost-Oekraïne met de nationale directeur van het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP). Ik opende en bezocht gemeenschapscentra in Avdiika en Popasna voor kinderen met een beperking en oudere mensen. Deze centra liggen nu waarschijnlijk in puin, net zoals zoveel andere particuliere woningen en sociale centra die humanitaire en ontwikkelingspartners de afgelopen 8 jaar hebben helpen oprichten en herstellen in Oost-Oekraïne. Deze vooruitgang is in de voorbije maand teniet gedaan en heeft ons verder teruggebracht dan de situatie waarin we ons acht jaar geleden bevonden. Vandaag worden we geconfronteerd met de realiteit van een enorme humanitaire crisis die elke seconde groter wordt.
De ernst van de situatie kan niet genoeg worden benadrukt.
In één nacht zijn levens verwoest en families uit elkaar gerukt. In één maand tijd zijn meer dan 10 miljoen mensen gedwongen te vluchten voor hun leven en hun huizen en bezittingen achter te laten. Meer dan 6,5 miljoen mensen zijn ontheemd binnen Oekraïne en 3,7 miljoen mensen werden gedwongen het land te ontvluchten. Deze aantallen stijgen dagelijks. Naar schatting zijn 13 miljoen mensen gestrand in getroffen gebieden of niet in staat om te vertrekken door hoge veiligheidsrisico’s, vernielde bruggen en wegen, en een gebrek aan middelen of informatie over waar zij veiligheid en onderdak kunnen vinden.
Miljoenen leven mensen in Oekraïne in voortdurende angst. Door beschietingen en zware bombardementen worden mensen gedwongen om dag en nacht urenlang in bunkers te schuilen.
Hetzelfde geldt voor collega’s van UNHCR in Oekraïne, die nu werken vanuit pas opgerichte kantoren in Dnipro en Vinnytsia, Uzhgorod, Chernivtsi en Lviv, alsook in Donetsk en Luhansk, in gebieden die niet door de regering worden gecontroleerd. Veel nationale personeelsleden zijn zelf binnenlands ontheemd geraakt; voor sommigen is dit de tweede of derde keer sinds 2014. Desondanks zijn ze niet gestopt met werken. Hun toewijding om mensen op de vlucht te helpen is werkelijk inspirerend.
In het land zelf zijn momenteel 154 personeelsleden aan de slag, waarvan meerdere collega’s in noodsituaties worden ingezet, en dit aantal neemt steeds toe om onze capaciteit te kunnen versterken. Iedereen werkt de klok rond. Lokale gemeenschappen, vrijwilligers, gemeenten en de autoriteiten hebben de humanitaire respons geleid. Vanaf de eerste minuut van deze oorlog is de lokale inzet echt opmerkelijk geweest, en ons doel is de nationale en lokale capaciteit te versterken en aan te vullen, wat steeds noodzakelijker wordt naarmate de humanitaire crisis in omvang toeneemt.
In Oekraïne opereert de VN-Vluchtelingenorganisatie binnen het kader van een humanitaire respons samen met andere VN-organisaties, onder leiding van de VN-crisiscoördinator. Wij richten onze inspanningen op bescherming, onderdak, cash bijstand en zorg in natura, om onmiddellijke hulp te bieden aan degenen die de oorlog ontvluchten. Wij helpen binnenlands ontheemden om stabiliteit te vinden en zich op een veilige plaats te vestigen terwijl de situatie onstabiel en de toekomst onvoorspelbaar blijft.
UNHCR-teams en onze lokale NGO-partners zijn ingezet bij grenspunten, doorvoerlocaties en opvangcentra. Wij hebben ook de gebieden bereikt die rechtstreeks door bombardementen zijn getroffen, om onmiddellijk beschermingsadvies en essentiële hulpgoederen te verstrekken.
In de door de gevechten getroffen gebieden ontvingen meer dan 1.000 gezinnen noodhuisvestingspakketten zodat zij hun beschadigde huizen kunnen repareren en zich tegen de weersomstandigheden kunnen beschermen. Opvangcentra in Centraal- en West-Oekraïne werden voorzien van matrassen, dekens en keukensets, zodat ze hun capaciteit voor de opvang van binnenlands ontheemden kunnen opvoeren. Ten minste 85.000 mensen zullen dankzij deze steun tijdelijk onderdak kunnen vinden. Deze week alleen al heeft UNHCR 20.000 non-food pakketten geleverd aan getroffen personen en opvangcentra. Dit is natuurlijk niet genoeg om in alle behoeften te voorzien, maar we zoeken elke mogelijkheid om mensen in nood te bereiken. In plaatsen waar binnenlands ontheemden worden opgevangen, zoeken we samen met lokale autoriteiten naar gebouwen die gerenoveerd en heringericht kunnen worden als opvang- en gemeenschapscentra, aangezien de behoefte aan onderdak enorm is. Het gaat echter niet alleen om het bieden van onmiddellijk onderdak; het is duidelijk dat honderdduizenden, zo niet miljoenen ontheemden op middellange tot lange termijn steun voor huisvesting nodig zullen hebben.
Vorige week ontmoette ik in Vinnytsia een moeder en haar 20-jarige dochter met een beperking, die in een van de door UNHCR gesteunde opvangcentra verblijven. Hun appartement in de buitenwijken van Kiev was getroffen. Het was duidelijk dat zij niet snel uit dit centrum zouden kunnen vertrekken. Zij zullen – net als andere kwetsbare gezinnen die ik in hetzelfde opvangcentrum heb gesproken – nog maanden of jaren ondergebracht moeten worden in een collectief centrum of een sociale woning.
Onze teams werken hard om onze beschermings-, onderdak- en bijstandsprogramma’s uit te voeren, niet alleen in het westen van het land, maar ook – waar mogelijk – in Centraal- en Oost-Oekraïne. In de oblasten Lviv en Zakharpatia zijn we begonnen met de uitvoering van ons cash bijstandsprogramma, en tot nu toe hebben we duizenden mensen ingeschreven. In de komende dagen zullen nog meer mensen worden ingeschreven in zes andere regio’s in Centraal- en Oost-Oekraïne. In totaal streven we ernaar ten minste 360.000 binnenlands ontheemden te bereiken om hen te helpen in hun basisbehoeften te voorzien.
Tegelijkertijd blijven we ernaar streven om in zwaar getroffen gebieden, zoals Mariupol en Kharkiv, levensreddende hulp te bieden in het kader van humanitaire konvooien. Zo heeft UNHCR zich vorige week aangesloten bij het eerste konvooi dat Sumy is binnengegaan.
Het is echter duidelijk dat individuen, gezinnen en gemeenschappen nog jarenlang, zo niet tientallen jaren, bescherming, onderdak, bijstand en toegang tot basisvoorzieningen als gezondheidszorg, onderwijs en sociale bescherming nodig zullen hebben. De gevolgen van deze oorlog zijn verwoestend en ingrijpend.
De meest doeltreffende vorm van humanitaire hulp zou een einde van deze oorlog zijn. In de tussentijd moeten we alles in het werk blijven stellen om alle getroffenen te steunen.
Deel op Facebook Deel op Twitter
