In de schaduw van ritselende acaciabomen bij de medische faculteit van de Universiteit van Botswana ontspannen eerstejaars geneeskundestudenten Linda en Xolile* zich na hun tentamens – en bespreken ze een toekomst die tot voor kort niet mogelijk leek.
Burundian refugee, Gaborone, Botswana. © UNHCR/Kate Pond
De twee jonge vrouwen zijn de enige vluchtelingen in hun universitaire klas. Zij zijn de gelukkige ontvangers van een nieuwe beurs die kansen biedt aan vluchtelingen in de hoofdstad van Botswana, Gaborone.
“Het leven voelt veiliger dan het was voordat we naar de universiteit gingen. We kunnen nu eindelijk plannen maken voor de toekomst”, zegt Linda. In de jaren 90’ vluchtte ze als baby met haar moeder van Burundi naar Zuid-Afrika. Een decennium later vluchtten ze naar Botswana om te ontsnappen aan de onrust in hun wijk Johannesburg.
UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, en partner Skillshare pleiten voor meer mogelijkheden voor goed presterende gevluchte studenten. We werken samen met instellingen voor hoger onderwijs en de particuliere sector in Botswana om beurzen aan te bieden aan een groeiend aantal studenten die hoge cijfers halen op de middelbare school. Twee van hen zijn Xolile, 19 en Linda, 22.
Vluchtelingen in Botswana gaan samen met Botswanese-kinderen naar lokale basis- en middelbare scholen. Veel van hen blinken uit in hun studie, maar hun mogelijkheden na de middelbare school zijn beperkt. De overheid biedt studiebeurzen voor hoger onderwijs om (een deel van) de collegegeldkosten te dekken voor Botswanese-studenten. Een voorwaarde is dat de cijfers aan de vereiste drempel voldoen. Sommige universiteiten bieden studiebeurzen aan studenten uit gezinnen met lagere inkomens. Maar vluchtelingen krijgen deze kansen niet. De meesten vluchtelingen komen uit gezinnen die geen hoger onderwijs kunnen betalen, dus belanden ze weer in het vluchtelingenkamp Dukwi, waar bijna alle 1.010 vluchtelingen in Botswana wonen. Daar hebben ze weinig kansen op een baan.
“Ik weet dat onze toekomst hier is, als artsen”, Xolile, student geneeskunde.
“Het is zwaar om een kind in een vluchtelingenkamp te zijn”, zegt Xolile die in 2008 met haar moeder en zus de onveiligheid in Zimbabwe ontvluchtte. “Mijn vrienden zijn allemaal weg. Ze zijn hervestigd in een ander land, of ze zijn teruggegaan naar Zimbabwe. Maar ik weet dat onze toekomst hier is, als artsen.”
Het afgelopen jaar is het aantal universitaire plaatsen dat aan vluchtelingen wordt aangeboden verveelvoudigd. Afgelopen september konden 15 vluchtelingstudenten zich inschrijven met een beurs. Het is een klein aantal, maar het betekent een enorme verschuiving van de manier waarop vluchtelingenstudenten worden behandeld in dit land met 2,3 miljoen mensen.
Het is ook een herinnering aan de vraag naar kansen op hoger onderwijs voor jonge vluchtelingen over de hele wereld die de non-profit en de publieke- en de private sector zouden kunnen helpen invullen.
In vluchtelingengemeenschappen over de hele wereld is de honger naar leren en studeren even groot als in Dukwi. De vooruitgang blijft helaas achter bij de vraag. Hoewel er meer dan 77% van de gevluchte kinderen naar de basisschool gaat, daalt dat dat percentage tot 31% op de middelbare school. Slechts 3% van jonge vluchtelingen stroomt door naar het hoger onderwijs.
Door de coronapandemie dreigt de vooruitgang verloren te gaan. Vooral voor meisjes is de situatie somber. Wereldwijd voelen veel gezinnen zich gedwongen om hun dochters uit te huwelijken of te laten werken om bij te dragen aan het inkomen.
Deel op Facebook Deel op Twitter
