‘Hardlopen heeft me geholpen mezelf te vinden’

Sinds het begin van de COVID-pandemie vorig jaar heeft Yonas Kinde het gejuich van het publiek bij internationale wedstrijden ingeruild voor de stillere geluiden van de natuur wanneer hij ’s ochtends vroeg gaat hardlopen in de buurt van zijn huis in Luxemburg. “Ik kan rechtstreeks van mijn huis naar het bos rennen,” vertelt hij. “Hardlopen is belangrijk voor me om mijn hoofd fris te houden en om lichamelijk en mentaal gezond te zijn.”

In 2016 nam hij deel aan de Olympische Spelen in Rio de Janeiro als lid van het allereerste Olympisch Vluchtelingenteam. Vijf jaar later past Yonas zijn training nu aan zijn andere verplichtingen aan: hij studeert farmaceutische logistiek en werkt in een ziekenhuisapotheek die COVID-vaccins verdeelt. 

Maar langeafstandlopen blijft zijn grote passie. Hij traint bijna elke dag en nam vorig jaar alleen een pauze toen hij COVID-19 opliep en in quarantaine moest. “Dat was een heel moeilijke periode…. Ik miste het trainen enorm,” herinnert hij zich. “Ik had heel veel aan mijn vrienden, via de telefoon, via videogesprekken. Ze waren er voor me.

Op Wereldvluchtelingendag roept UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, gemeenschappen en regeringen op tot meer inclusie van mensen op de vlucht in gezondheidszorg, onderwijs en sport. Door vluchtelingen de kans te geven om aan sport te doen, kunnen ze meer zelfvertrouwen opbouwen en voelen ze zich welkom in hun nieuwe gemeenschap.

Veel van de vrienden die Yonas door de lockdown en zijn quarantaine heen hielpen, ontmoette hij door zijn liefde voor sport. “Dankzij sport heb ik in mijn leven veel belangrijke mensen ontmoet.”

“Sport heeft me een familie gegeven, niet alleen in Luxemburg, maar over de hele wereld.” 

Yonas begon met hardlopen toen hij nog een tiener was in Ethiopië. Van zijn ouders kreeg hij geld voor de bus, maar hij hield het geld bij zich om er snoep van te kopen. “In plaats van de bus te nemen, rende ik naar school. Heen en terug was het 16 kilometer. Ik had helemaal niet door dat het nuttig kon zijn voor wedstrijden, want ik rende gewoon om naar school te gaan.” Uiteindelijk moedigde een van zijn leerkrachten hem aan om deel te nemen aan wedstrijden. 

Hij ontvluchtte zijn geboorteland Ethiopië en kwam in Europa aan in de winter van 2012 om uiteindelijk in Luxemburg terecht te komen. Nadat hij er in 2013 asiel kreeg, werd hij één van de beste marathonlopers van Luxemburg en won hij titels in zowel Frankrijk als Duitsland. 

Toen Yonas hoorde dat hij door het Internationaal Olympisch Comité was geselecteerd om deel uit te maken van het Vluchtelingenteam voor Rio 2016, was dat voor hem een onvergetelijk moment. Hij nam deel aan de marathon voor mannen en vond het heel fijn om tijd te spenderen met de andere leden van het Vluchtelingenteam in het Olympisch dorp. “Dat was heel bijzonder.” 

Door de pandemie heeft Yonas niet meer kunnen meedoen aan internationale wedstrijden sinds hij begin maart 2020. Toen nam hij deel aan de Tokyo Marathon, waarmee hij de eerste vluchteling in de geschiedenis van de wedstrijd werd die als eliteloper meedeed. “Ik mis de wedstrijden enorm,” zegt hij. “Ik mis het gejuich.”

Yonas spreekt nu Luxemburgs, Duits, Frans en Engels. Eind 2020 kreeg hij de Luxemburgse nationaliteit, zeven jaar nadat hij er asiel kreeg. “Het is echt heel goed voor me wanneer ik bijvoorbeeld werk zoek maar ook om makkelijker te integreren in de samenleving. Ik kan Luxemburg nu ook vertegenwoordigen in de sport.”

Nu hij niet langer een vluchteling is, kwam hij niet in aanmerking voor het Olympisch Vluchtelingenteam dat deze zomer naar Tokio gaat. Uiteraard zal hij de 29 atleten die dit jaar geselecteerd werden hard aanmoedigen.

• Lees ook: Atleten bekendgemaakt voor het Olympisch Vluchtelingenteam Tokio 2020 

“Het Olympisch Vluchtelingenteam is een symbool van hoop, niet alleen voor gevluchte atleten, maar ook voor vluchtelingen over de hele wereld,” vertelt hij. “Mijn boodschap voor het team is om deze tweede kans te gebruiken om medailles te halen en om een boodschap te sturen naar de wereld om achter vluchtelingen te staan.”

Tijdens de pandemie hebben gevluchte artsen, verpleegkundigen en apotheekmedewerkers zoals Yonas in de frontlinie gewerkt om de verspreiding van het virus tegen te gaan, patiënten te behandelen en mensen te vaccineren. “In deze moeilijke tijden ben ik blij dat ik iets kan bijdragen, dat ik iets kan doen voor COVID-patiënten,” zegt Yonas. 

Doordat hij de kans heeft gekregen om een opleiding te volgen, kan hij plannen maken voor de toekomst. Ooit wil Yonas pas aangekomen vluchtelingen in Luxemburg begeleiden zodat zij dezelfde voordelen kunnen ervaren als hij. 

“Hardlopen heeft me sterker gemaakt. Hardlopen hielp me te integreren. En hardlopen heeft me geholpen om mezelf te vinden.”

Op Wereldvluchtelingendag dit jaar zal Yonas een speciaal trainingsprogramma volgen terwijl hij stilstaat bij de situatie van vluchtelingen over de hele wereld, en in het bijzonder die van kinderen op de vlucht. “Dit is het moment om aan die mensen te denken,” zegt hij. “Het is een heel bijzondere dag.”