In het rapport “Coming Together for Refugee Education” dat vandaag verschijnt, voorspelt UNHCR dat de potentie van miljoenen jonge vluchtelingen die in ’s werelds meest kwetsbare gemeenschappen leven, verder zal worden bedreigd als de internationale gemeenschap niet onmiddellijk optreedt om de rampzalige gevolgen van COVID-19 voor onderwijs voor vluchtelingen terug te dringen.
Angele, een 15-jarige vluchteling die in 2013 het geweld in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) ontvluchtte, arriveert voor een les gegeven op afstand in de Democratische Republiek Congo (DRC). © UNHCR/Ghislaine Nentobo
Hoewel kinderen het overal moeilijk hebben gehad door de impact van COVID-19 voor wat betreft hun toegang tot onderwijs, blijkt uit het rapport dat vluchtelingenkinderen in het bijzonder benadeeld zijn. Vóór de pandemie was de kans dat een vluchtelingenkind niet naar school ging twee keer zo groot als voor een niet-vluchtelingenkind. Deze kloof zal nog groter worden: velen zullen hun opleiding waarschijnlijk niet kunnen oppakken vanwege sluitingen van scholen, problemen met het betalen van schoolkosten, uniformen of boeken, gebrek aan toegang tot informatietechnologie of omdat ze moeten werken om het gezin te onderhouden.
“De helft van de vluchtelingenkinderen in de wereld ging al niet naar school”
“De helft van de vluchtelingenkinderen in de wereld ging al niet naar school,” aldus Filippo Grandi, VN Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen. “Na alles wat ze hebben doorstaan, kunnen we hen niet van hun toekomst beroven door hen een opleiding te ontzeggen. Ondanks de enorme uitdagingen die de pandemie met zich meebrengt, kunnen we, met meer internationale steun voor vluchtelingen en hun gastgemeenschappen, innovatieve manieren ontwikkelen om de cruciale winst die de afgelopen jaren in vluchtelingenonderwijs is geboekt, zeker te stellen.”
Zonder steun zal een gestage en moeizame toename van het aantal inschrijvingen in scholen, aan universiteiten en in technisch en beroepsonderwijs worden teruggedraaid, in sommige gevallen zelfs permanent. Hierdoor kunnen ook de inspanningen om Duurzaam Ontwikkelingsdoel 4 te verwezenlijken, namelijk het verzekeren van gelijke toegang tot kwaliteitsonderwijs voor iedereen, in het gedrang komen.
“Het waarborgen van kwaliteitsonderwijs vandaag betekent minder armoede en lijden in de toekomst. Tenzij iedereen een bijdrage levert, zullen generaties kinderen – miljoenen van hen in sommige van ’s werelds armste regio’s – een sombere toekomst tegemoet gaan. Maar als we als een team werken, kunnen we hen de kans geven die ze verdienen om aan een waardige toekomst te bouwen. Laten we deze kans niet voorbij laten gaan,” aldus Mohamed Salah, de Vodafone Foundation en UNHCR-ambassadeur voor het Instant Network Schools Programme en voetballer, in een krachtig slotwoord van het rapport.
De gegevens uit het rapport zijn gebaseerd op statistieken van twaalf landen die meer dan de helft van de vluchtelingenkinderen in de wereld opvangen. Terwijl het percentage ingeschreven kinderen in het basisonderwijs 77% bedraagt, is maar 31% van de jongeren ingeschreven in het middelbaar onderwijs. En slechts 3% stroomt door naar het hoger onderwijs.
Hoewel deze statistieken ver onder het wereldgemiddelde liggen, is er toch vooruitgang merkbaar. Het aantal inschrijvingen in het secundair onderwijs is gestegen, met tienduizenden nieuwe schoolgaande vluchtelingenkinderen als gevolg; een stijging van 2% in 2019 alleen al. De wereldwijde COVID-19-pandemie dreigt deze en andere cruciale vooruitgang nu echter ongedaan te maken. Vooral voor de scholing van vluchtelingenmeisjes is dit bijzonder zorgwekkend.
Vluchtelingenmeisjes hebben doorgaans al minder toegang tot onderwijs dan jongens. Tegen de tijd dat ze de middelbare schoolleeftijd bereiken, is de kans half zo goot als voor jongens dat ze op een school zijn ingeschreven. Het Malala-fonds schat op basis van UNHCR’s gegevens dat de helft van alle vluchtelingenmeisjes op de middelbare school niet zal terugkeren naar de schoolbanken wanneer in september de scholen weer opengaan. In landen waar al minder dan 10% van de vluchtelingenmeisjes ingeschreven stond in het secundair onderwijs, lopen alle meisjes nu het risico hun scholing voorgoed stop te moeten zetten. Dit is een alarmerend vooruitzicht met grote gevolgen voor toekomstige generaties.
“Ik maak me vooral zorgen over de gevolgen voor jonge vluchtelingenmeisjes”
“Ik maak me vooral zorgen over de gevolgen voor jonge vluchtelingenmeisjes. Naast het feit dat onderwijs een fundamenteel mensenrecht is, zijn de bescherming en de economische voordelen die het biedt aan vluchtelingenmeisjes, hun families en gemeenschappen groot. De internationale gemeenschap kan het zich eenvoudigweg niet veroorloven om hen de kansen te ontnemen die onderwijs hen biedt,” aldus Grandi.
De noodzakelijke aanpassingen in het onderwijs als gevolg van COVID-19 zijn vooral moeilijk geweest voor de 85% van alle vluchtelingen in de wereld die in de minst ontwikkelde landen wonen. Mobiele telefoons, tablets, laptops, een goede internetverbinding en zelfs radio’s zijn vaak niet onmiddellijk beschikbaar voor mensen op de vlucht.
UNHCR, regeringen en partners werken onvermoeibaar door om dergelijke problemen op te lossen en de continuïteit van het vluchtelingenonderwijs ook tijdens de pandemie te waarborgen door middel van digitaal onderwijs, televisie en radio, en leerkrachten en zorgverleners te helpen bij het ondersteunen van de leerlingen en studenten, waarbij alle gezondheidsrichtlijnen in acht worden genomen.
Het rapport roept regeringen, de private sector, het maatschappelijk middenveld en andere belangrijke actoren op hun krachten te bundelen om oplossingen te vinden die nationale onderwijsstelsels versterken en aansluiten op de trajecten naar erkend onderwijs en om de financiering van het onderwijs veilig te stellen. Zonder dergelijke acties, zo waarschuwt het rapport, riskeren we een verloren generatie van vluchtelingenkinderen beroofd van onderwijs.
De risico’s voor het vluchtelingenonderwijs zijn echter niet beperkt tot COVID-19. Helaas zijn er steeds meer aanvallen op scholen. Het rapport richt zich op de situatie in de Sahel, waar geweld heeft geleid tot de sluiting van meer dan 2.500 scholen, waardoor het onderwijs van 350.000 studenten in gevaar komt.
Deel op Facebook Deel op Twitter
