UNHCR-statement over de situatie aan de grens tussen Turkije en de EU

UNHCR volgt de ontwikkelingen in Turkije en in Griekenland op de voet en biedt ondersteuning. In dergelijke situaties is het belangrijk dat de autoriteiten afzien van maatregelen die het lijden van kwetsbare mensen kunnen vergroten.

Alle landen hebben het recht hun grenzen te controleren, maar moeten geen buitensporig geweld gebruiken en zorg dragen voor een ordentelijk asielsysteem.

Noch het Vluchtelingenverdrag van 1951 noch de EU-vluchtelingenwetgeving biedt enige rechtsgrond voor opschorting van asielaanvragen. Artikel 78, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de EU (VWEU), is in dit verband door de Griekse regering ingeroepen. Op grond van deze clausule kunnen voorlopige maatregelen worden vastgesteld door de Raad, op basis van een voorstel van de Commissie, en in overleg met het Europese Parlement, in het geval dat een of meer lidstaten worden geconfronteerd met een noodsituatie die wordt gekenmerkt door een plotselinge instroom vanuit derde landen. Deze bepaling kan echter niet het internationaal erkende recht om asiel aan te vragen en het non-refoulement-principe opschorten, die beiden ook in de EU-wetgeving worden benadrukt. Personen die op niet reguliere wijze een land binnenkomen, mogen evenmin worden gestraft, mits zij zich meteen bij de autoriteiten melden om asiel aan te vragen.

Op de grens tussen Turkije en de EU werkt UNHCR samen met nationale partners, de Turkse Rode Halve Maan, IOM en UNICEF om de situatie te monitoren en waar nodig humanitaire hulp te bieden. Daar zijn op dit moment veel Syriërs, Afghanen, Iraniërs, Soedanese en andere nationaliteiten – waaronder vrouwen, kinderen en gezinnen, die in onzekere omstandigheden aankomen.

In Griekenland meldden UNHCR-teams op 1 en 2 maart ’s ochtends de aankomst van ongeveer 1.200 mensen op de Oost-Egeïsche eilanden (Lesbos, Chios, Samos) – hoger dan het recente daggemiddelde. UNHCR heeft voorraden voedselpakketten en dekens aangevuld om nieuwkomers te ondersteunen en heeft bevestigd dat andere partners extra hulpgoederen op voorraad hebben.

Griekenland en andere lidstaten aan de buitengrens van de EU zouden er niet alleen voor mogen staan. Europese capaciteit en solidariteit zijn nodig om Griekenland te helpen het hoofd te bieden aan deze situatie.

Tegelijkertijd moet de internationale steun aan Turkije en andere buurlanden van Syrië, waar nu al miljoenen vluchtelingen verblijven, worden gecontinueerd en geïntensiveerd.

Hoewel de situatie aan de grenzen van Turkije en Griekenland zorgelijk is, blijven de humanitaire ramp in Noordwest-Syrië en de enorme humanitaire behoeften in Idlib met zo’n 950.000 intern ontheemden dringend om actie vragen.