Syrische straatkinderen terug naar school in Libanon

In een klein klaslokaal met uitzicht op de Middellandse Zee leren jonge Syrische vluchtelingen wiskunde op laptops – hun eerste stappen naar formeel onderwijs. Een paar maanden geleden probeerden de meesten nog de kost te verdienen op straat in de Libanese hoofdstad Beiroet.

Een van de leerlingen, Fahed, was pas 10 toen hij in een groentewinkel begon te werken om zijn moeder te helpen rond te komen. Hij maakte diensten van 10 uur voor slechts 3 US dollar per dag. Oorspronkelijk uit Aleppo, vluchtte hij in 2015 met zijn gezin naar Libanon tijdens de brute strijd om de controle over de tweede stad van Syrië.

“Mijn werkgever sloeg me altijd,” herinnert Fahed zich. “Als ik iets niet kon dragen, sloeg hij me en zei dat ik het moest doen.”

Eerder dit jaar schreef Fahed zich echter in bij een leercentrum van de NGO Borderless in de wijk Ouzai in Beiroet en is sindsdien gestopt met werken. “Het is hier heel leuk. Ik leer, studeer en lach met mijn vrienden,” zei hij. Elke dag van 8 tot 12 leert hij Arabisch, Engels en wiskunde.

“Mijn werkgever sloeg me altijd”

“We proberen ze hier te krijgen, een basisopleiding te geven, hun opleidingsniveau in te halen en ze uiteindelijk naar formele scholen te sturen,” legt Lina Attar Ajami uit, mede-oprichter van het Borderless Center en oorspronkelijk uit Damascus.

Lina richtte het centrum op met een Libanese vriendin, Randa Ajami. Ze delen niet alleen dezelfde achternaam, maar ook veel waarden. Als moeders wiens kinderen nu volwassen zijn, weten ze het belang van onderwijs voor jongeren.

“Onderwijs is een redding voor ons allemaal, maar vooral voor jongeren op het juiste moment,” zegt Lina.

Gelegen in een achterstandswijk in de buitenwijken van de stad, biedt het gemeenschapscentrum basiskennis en rekenklassen voor meer dan 150 Syrische kinderen. De klassen bieden een route naar formeel onderwijs. Vluchtelingenkinderen krijgen het basisonderwijs dat ze nodig hebben om inhaalprogramma’s van de overheid te volgen.

“De meesten van hen zijn [nog] niet naar school geweest vanwege hun situatie,” legt Samah Hamseh uit, die hier Engels onderwijst. “Ze komen om een kans te krijgen om naar school te kunnen gaan. Ze willen weg uit de omstandigheden waarin ze leven.”

Libanon herbergt meer dan 935.000 geregistreerde Syrische vluchtelingen, de hoogste concentratie vluchtelingen in verhouding tot de nationale bevolking, iets meer dan zes miljoen mensen. Meer dan de helft van de Syrische vluchtelingenkinderen in het land volgt geen formeel onderwijs, hoewel de Libanese autoriteiten speciale middagdiensten organiseren voor Syrische studenten.

Veel kinderen hebben ook jaren van scholing gemist en hebben moeite om de minimale opleidingsniveaus te halen die nodig zijn om zich in te schrijven.

Om dit aan te pakken, heeft het Libanese ministerie van Onderwijs een kader voor niet-formeel onderwijs gemaakt om zo kinderen die minstens twee jaar uit de klas zijn geweest – of helemaal niet – de kans te geven om naar openbare scholen te gaan.

“Dit programma is essentieel voor de toekomst… omdat basiskennis iets heel belangrijks is voor elk kind”

Versnelde onderwijsprogramma’s richten zich op het helpen van kinderen die niet naar school gaan om het curriculum in te halen. Een minimumniveau is vereist om versnelde onderwijsprogramma’s bij te wonen. Daarom bieden gemeenschapscentra basisvaardigheden in lezen, schrijven en rekenen, zoals het Borderless Center in Beiroet.

In de afgelopen twee jaar hebben meer dan 90 kinderen uit het centrum zich ingeschreven voor openbare scholen.

Zelfs wanneer kinderen niet kunnen inschrijven vanwege een gebrek aan plaatsen of financiering, biedt het programma nog steeds belangrijke voordelen, zei Vanan Mandjikian, assistent onderwijsfunctionaris voor het veldkantoor van UNHCR in Mount Lebanon.

“Dit programma is essentieel voor de toekomst… omdat basiskennis iets heel belangrijks is voor elk kind,” aldus Vanan.