کارآموزان به شرکا تبدیل می‌شوند هنگامی که پناهنده افغانستانی و یک ایرانی با هم همکاری می‌کنند

پس از دوره فنی حرفه با کمیساریا، عباس کارآموز افغانستانی مکانیک خودرو دانیال کارآموز را ملاقات کرد قبل از آنکه این دو دوست تعمیرگاه خود را افتتاح کنند و پناهندگان و ایرانیان مقیم در شیراز را استخدام کنند.

قطعات یدکی گوشه و کنار این تعمیرگاه خودرو، واقع در مرکز شیراز در جنوب استان فارس در جمهوری اسلامی ایران، بهم ریخته است. همان تعمیرگاهی که عباس بلخی زیر کاپوت ماشین خم شده و تنظیمات را به دقت انجام می‌دهد تا دور موتور صدای درست بدهد.

عباس پناهنده افغانستانی متولد ایران است که از کودکی علاقه زیادی به اتومبیل داشته است. عباس مکانیک خبره ۳۱ ساله می‌گوید: “وقتی با پدرم در خیابان قدم می‌زدم، کنار هر اتومبیلی می‌ایستادم و سعی میکردم زیر کاپوت را نگاه کنم تا موتور آن را ببینم.”

پدرش، محسن ۶۰ ساله نیز به یاد می آورد که پسرش هر وسیله الکترونیکی را که به دستش میرسید از هم جدا می کرد، اما پس از آن قطعات را دوباره بطور کامل سرهم میکرد. «ما او را «پسر آچار بدست» صدا می‌زدیم. دست‌های او مانند ابزار بود. آنها می توانند هر چیزی را تعمیر کنند.»

عباس آرزو داشت که مهندسی قابل شود، اما در ۱۲ سالگی مجبور به ترک تحصیل شد تا در کارگاه خیاطی عمویش کار کند و مخارج زندگی خانواده اش را تأمین کند. او درآمد ناچیزی کسب می کرد و با بدتر شدن وضعیت سلامتی پدرش، می‌دانست که از این طریق نمی تواند در تامین نیازهای روزافزون به خانواده‌اش کمک کند.

این زمانی بود که او در دوره‌های سازمان فنی حرفه ای کشور با حمایت آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد، کمیساریا شرکت کرد.  با شرکت در این دوره او با مکانیکی که مورد علاقه شدید وی بود ارتباط برقرار کرد و راهی برای امرار معاش مناسب پیدا کرد.

عباس به قدری با استعداد بود که سریعا در یکی از بزرگترین شرکت‌های خودرو ایران کارآموز شد، و ۲ سال در آنجا مشغول به کار بود و مهارتهای بسیار ارزشمندی را در دنیای واقعی کسب و کار آموخت. همانجا با دانیال حسینی، یک ایرانی ۲۵ ساله، که در حال گذراندن دوره کارآموزی بود ملاقات کرد.

دانیال گفت:«ما قبلاً شوخی می کردیم که چه کسی مهارت بیشتری دارد اما بعد تصمیم گرفتیم که به جای رقابت در نقاط قوت خود متحد شویم.»

آنها دوستی و مشارکت کارآفرینی خود را  با افتتاح و راه‌اندازی تعمیرگاه اتومبیل مستحکم کردند.

ایندریکا راتواته، مدیر دفتر منطقه ای آسیا و اقیانوسیه، که در سفر یک هفته ای خود به ایران با عباس و دانیال دیدار کرد، گفت: «پناهندگان استعداد، اشتیاق و مهارت لازم برای موفقیت و کمک به جامعه میزبان خود را دارند. دولت ایران برای کمک به پناهندگان تمام تلاش خود را انجام داده، اما حمایت جامعه بین الملل باید بیشتر شود تا نه تنها پناهندگان به زندگی ادامه داده بلکه در کنار آن رشد کنند.»

به همان اندازه که شهرت عباس و دانیال به عنوان مکانیک‌های جوان مورد اعتماد در شیراز بیشتر می‌شد، کسب و کار آنها نیز رو به پیشرفت بود. امروز، با پشتیبانی کمیساریا، تعمیرگاه مکانیک خودرو گسترش یافته و ۱۱  مکانیک در آن مشغول کارند که ۷ نفر ازآنها پناهنده هستند. با وجود پاندمی بیماری کووید-۱۹ آنها با ارائه خدمات به مشتریان در محل درب ورودی و ضد عفونی کردن تمامی سطوح قبل از شروع کار، توانستند تعمیرگاه را باز نگه دارند که این امر کارکنان را قادر ساخت تا درآمد خود را در حین رکود اقتصادی سختی که اکنون ایران را تحت تاثیر قرارداده، حفظ کنند.

سلیمان ۱۸ ساله، یکی از پناهندگان افغانستانی است که در حال یادگیری از عباس و دانیال است.

«خوشحالم که می توانم با این شغل خانواده ام را تأمین کنم … امیدوارم که روزی بتوانم تعمیرگاه شخصی خود را باز کنم و بهترین مکانیک شهر شوم.»

عباس گفت: «برای من مهم است که پناهندگان جوان را آموزش دهم و به آنها مهارت و دانشی که آموختم را انتقال دهم تا آنها نیز مستقل و متکی به خود شوند.»

ایران میزبان تقریباً یک میلیون پناهنده افغانستانی و همچنین حدود 2 میلیون افغانستانی فاقد مدارک و حدود ۶۰۰.۰۰۰ فرد دارای گذرنامه افغانستانی است. علی رغم چالش‌های موجود، دولت ایران با فراهم کردن دسترسی پناهندگان به خدمات اساسی، از جمله آموزش و بهداشت، همبستگی مثال زدنی با پناهندگان از خود نشان داده است.

پناهندگان همچنین حق انجام کار در ایران را دارند اما مانند اکثر نقاط جهان، آنها اقشاری از جامعه هستند که به حاشیه رانده شده‌اند. در ایران، کمیساریا از فعالیت‌های شغلی و معیشتی برای پناهندگان پشتیبانی می‌کند، که به آنها این امکان را داده تا اعتماد به نفس کسب کنند و مهارت‌های داد و ستدی کسب کنند که به نوبه خود به آنها کمک می کند تا از خانواده‌های خود در کشور میزبان و در صورت مساعد شدن شرایط، در کشور خود بهتر حمایت کنند.

محسن که خانواده اش ۳۸ سال پیش از سرپل افغانستان فرار کرده است از فرصت‌هایی که ایران در اختیار او قرارداده قدردانی می‌کند در عین حال نگران آینده در این مقطع حساس تاریخی کشورش است و می گوید:

«قلب من برای همه کودکانی که پدر و مادرشان را در طول سال‌های جنگ از دست داده اند، فشرده می‌شود. ما خوش شانس هستیم که در ایران امنیت یافتیم اما اکنون چه بر سر افغانستانی‌هایی که آلان فرار می‌کنند خواهد آمد؟»

افغانستان امروز نزدیک به ۳۵ میلیون نفر جمعیت دارد. میلیون‌ها فرد در داخل کشور بیجا شده‌اند و میلیون‌ها فرد دیگر مجبور به فرار از مرزها به دنبال امنیت شده‌اند که اکثریت آنها در ایران و پاکستان به عنوان پناهنده زندگی می‌کنند.

در حالی که کمیساریا متعهد به ماندن و ادامه فعالیت در افغانستان است، ابراز نگرانی کرده که افزایش بیشتر خشونت‌ها در افغانستان منجر به بیجا شدگی داخلی گسترده و به طور بالقوه مجبور شدن هرچه بیشتر افغانستانی‌ها به یافتن امنیت در کشورهای همسایه و فراتر از آن شود.

کمیساریا همچنین از جامعه بین المللی درخواست کرده تا حمایت از ایران را که بیش از ۴۰ سال مسئولیت کمک به پناهندگان افغانستانی به دوش کشیده است، افزایش دهد. کمیساریا در ایران تاکنون تنها ۸ درصد از ۹۷.۹ میلیون دلار مورد نیاز برای حمایت از برنامه‌های پناهندگان را دریافت کرده‌ است.