پناهنده کارآفرین افغانستانی با امید راه اندازی کسب و کار خودش، در کلاس های آرایشگری ثبت نام کرد اما به دلیل کمبود فرصت های شغلی که بواسطه ویروس کوید-19 بدتر نیز شده است، برای جمع کردن پس انداز لازمه شروع مسیرش با سختی روبرو شده است.
عاطفه 23 ساله، پناهنده افغانستانی، و خانواده اش که حدود 30 سال پیش از افغانستان گریختند، در ایران زندگی می کنند. او برای حمایت از خانواده اش تلاش می کند تا کسب و کار خود را شروع کند.
© کمیساریا/فروغ جهانداری
تا چند ماه پیش، او هر روز به مدت شش ماه، در کنار 15 پناهنده دیگر با دقت تکنیک های آرایش و موآرایی خود را در طول دوره های ارائه شده توسط سازمان مردم نهاد انجمن ارتقاء کیفیت زندگی ایرانیان (ایلیا)، با حمایت آژانس پناهندگان سازمان ملل، کمیساریا، تمرین می کرد.
عاطفه ارزو دارد که سالن زیبایی شخصی خود را افتتاح کند و به همین دلیل باید به اندازه کافی پس انداز کند، تا بتواند اجاره مکان و حقوق کارمندانش را بپردازد. اما درست هنگامی که به دنبال منبع درآمدی مناسب بود، ویروس کوید-19 در سرتاسر جمهوری اسلامی ایران شیوع پیدا کرد و موقتا مشاغل مجبور به توقف فعالیت و استخدام نیروی جدید شدند.
خوش شانس بود که در این شرایط توانسته بود کارهای پاره وقت ساخت دکمه و دوخت کفش را پیدا کند و در امنیت خانه اش آنها را انجام دهد. البته چنین کارهای موقت و غیررسمی، درآمد ناچیزی دارند که به سختی کفاف تامین هزینه خانواده اش را می دهد، چه رسد به پس انداز پولی که لازم داشت.
”به من گفتند که موفقیت برای یک پناهنده غیرممکن است…“
اما عاطفه از تسلیم شدن امتناع می ورزد. او می گوید: « در هر قدم از این راه به من گفتند که موفقیت برای یک پناهنده غیرممکن است. اما من می خواهم یکی از بهترین آرایشگرها بشوم.»
متولد ایران، از والدینی که حدود 30 سال پیش از کشورشان افغانستان به ایران پناه آورده اند، عاطفه یکی از 9 فرزند خانواده است.
او با افتخار می گوید: «آرزوی پدر و مادرم این بود که ما تحصیل کنیم، زندگی بهتری بسازیم و از هم حمایت کنیم.» خواهر بزرگترش محبوبه لیسانس رشته مدیریت بازرگانی و برادر بزرگترش، شاهین، چند سال بعد از خواهرش در رشته علوم سیاسی فارغ التحصیل شده است.
اما وقتی زمان به دانشگاه رفتن عاطفه رسید، خانواده اش دیگر توان مالی لازم را نداشتند.
او می گوید: «غم و اندوه در چشمان پدرم زمانیکه به من گفت توان مالی پرداخت هزینه های دانشگاه مرا ندارد، را خوب به یاد دارم.» «پدرم کارگر ساختمان بود ولی علاوه بر آن دو یا سه کار دیگر هم انجام می داد. او به من گفت که می تواند بیشتر کار کند تا بتواند هزینه تحصیل من را بپردازد، اما پدرم دیگر جوان نیست و من نمی خواستم سختی بیشتری را تحمل کند.»
عاطفه بصورت اتفاقی درباره دوره های حرفه ای انجمن ایلیا برای پناهندگان مطلع شد. «برنامه دوره های آرایشگری و موآرایی شان را دیدم و با خودم فکر کردم، چرا که نه؟ هر چیزی بهتر از کار نکردن و درس نخواندن و احساس درماندگی کردن است.»
منیره آرزومندی، مدیرعامل ایلیا، شور و شوق چشمان عاطفه، زمانیکه برای ثبت نام در دوره ها به حاشیه تهران پرهیاهو آمده بود، را بیاد می آورد. «اولین باری که عاطفه را دیدم، با خودم گفتم، این دختر موفق خواهد شد. عاطفه اعتماد بنفسی داشت که باعث می شد به او باور داشته باشم.»
عاطفه، 23 ساله، در طی آموزش های فنی و حرفه‌ای در ایلیا در تهران، آرایش مو را تمرین می کند. © ایلیا/امیرحسین صادقی
از سال 2016 میلادی تا کنون، ایلیا این فرصت را به بیش از 200 مهارت آموز پناهنده و ایرانی داده است که مهارت ها و ظرفیت های جدیدی را در رشته های مختلف کسب کنند. ایلیا، با پشتیبانی کمیساریا، ابزار و تجهیزات ضروری کار مانند قیچی، شانه، دستگاه حالت دهنده مو و سشوار را در اختیار مهارت آموزانی که دوره های آموزشی خود را با موفقیت به پایان می رسانند، قرار می دهد تا بتوانند کسب و کار شخصی خود را راه اندازی کنند.
ایران میزبان تقریبا یک میلیون پناهنده است که اکثریت آنها افغانستانی هستند. به لطف سیاست های فراگیر دولت ایران، پناهندگان می توانند در طیفی از مشاغل کار کنند و به خدمات ملی همچون بیمه و آموزش دسترسی داشته باشند.
پناهندگان با داشتن اجازه کار می توانند درآمد مناسب داشته باشند و نیازهای خانواده خود را برطرف کنند و تاب آوریشان افزایش یابد. وقتی پناهندگان مجهز به مهارت، توانمندی و علم کارآفرینی باشند، زمانیکه شرایط در کشور مبدا مناسب بازگشت در امنیت شود، برای بازگشت و آغازی جدید در کشور خود آمادگی بیشتری دارند .
”این شانس من برای بیشتر از یک پناهنده بودن است…“
کمیساریا و ایلیا با شرکت های خصوصی همچون یونیکلو، یک شرکت تولیدی پیشروی ژاپنی، همکاری کرده اند، تا به پناهندگان برای کسب مهارت، دسترسی به خدمات مالی و راه اندازی کسب و کار برای خود کمک کنند. از سال 2016 تا کنون، حدود 19,000 پناهنده از مشارکت جهانی کمیساریا و یونیکلو در هند، مالزی، نپال، ایران و پاکستان بهره مند شده اند.
شرکت در دوره های مهارت آموزی ایلیا زندگی عاطفه را تغییر داده است. او می گوید: «حالا می توانم روی دو پای خودم بایستم و مستقل باشم. این شانسی است تا بیشتر از یک پناهنده بوده و فردی فعال در جامعه ام باشم.»
Share on Facebook Share on Twitter
