تلاش پرستار پناهنده برای کمک به افغانستانی ها در ایران

والدین زکیه محمدی 33 سال پیش از افغانستان به ایران آمدند. نه سال بعد او در فلاورجان، یک منطقه روستایی در حومه رودخانه استان اصفهان، در مرکز ایران، متولد شد. زکیعه اکنون 24 سال دارد و جوانترین عضو خانواده ده نفره خود می باشد.

به دنبال آرمان هایش برای کمک به دیگران – به ویژه پناهندگانی مانند خودش – چهار سال پیش پس از دریافت بورسیه تحصیلی آکادمیک آلمانی آلبرت اینشتین (DAFI) از طریق کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان وارد مدرسه پرستاری شد.

در طی زمان تحصیلش زکیه متوجه شد در حالی که بسیاری از خدمات بهداشتی در دسترس استفاده همگان است، درصد حضور و استفاده افغانستانی ها بسیار کم است، که اغلب به علت موانع فرهنگی و یا زبان است که جوامع پناهندگان با آن ها رو به رو هستند. بیماری های غیرواگیردار نیز سهم بالایی دربحثبیماری ها در جوامع ایرانی و افغانستانی دارند که اغلب هزینه های درمانی سنگینی نیز در بر دارند. لذا اقدامات پیشگیرانه و آگاه سازی عمومی در خصوص این نوع مسائل بهداشتی قبل از بروز آنها بسیار حیاتی و حائز اهمیت می باشند.

با شناسایی این مشکلات و الهام از پروژه های مشابه که توسط شبکه های بهداشتی در ایران اجرا شده است، زکیه با همکاری دفتر کمیساریا و اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی به پایه ریزی یک طرح غربالگری سلامت در اصفهان کمک کرد.

با انگیزه ای راسخ برای بهبود سلامت پناهندگان افغانستانی، زکیه گروهی از دانشجویان پناهنده افغانستانی را در رشته های بهداشتی و علوم پزشکی گرد هم آورد و پیشنویس طرح «بررسی وضعیت بیماری های غیرواگیر در میان پناهندگان افغانستانی» را تهیه و به اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی و دفتر عملیاتی کمیساریا در اصفهان ارائه داد.

با شناخت توان بالقوه این پروژه، کمیساریا زکیه را درعملی نمودن طرح پیشنهادی خود و پیگیرهای لازم با مقامات مربوطه جهت حصول  اطمینان از موفقیت این پروژه کمک کرد. پس از تایید اعتبار برای این پروژه توسط کمیساریا، این پروژه در اوایل سال 2017 و با هماهنگی اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی، کمیساریا و شبکه بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان راه اندازی شد.

در طی سه هفته اول آغاز این پروژه، حدود 2،000 پناهنده افغانستانی برای بیماری های غیرواگیر از جمله چاقی مفرط، دیابت و فشار خون بالا معاینه شدند. افرادی که در معرض خطر بالا بودند شناسایی و مشاوره های تغذیه و شیوه زندگی سالم را دریافت کردند و برای پیگیری های بیشتر و نظارت بر سلامتی به خانه بهداشت محلی خود ارجاع داده شوند.

محبوبیت بالای خدمات بهداشتی ارائه شده در اوایل اجرای پروژه، تیم مورد نظر را ترغیب کرد تا فعالیت های خود را برای سه هفته دیگر ادامه دهند و نیز به جوامع محافظه کار پشتون ساکن در مناطق روستایی دور افتاده زیار کمک رسانی کنند.

در پایان شش هفته اجرای پروژه ، بیش از 5،000  پناهنده در غربالگری شرکت کرده و خدمات بهداشتی دریافت کردند که تعداد قابل توجهی از آنها پناهندگان میان سال و سالخورده بودند.

پس از اتمام طرح غربالگری سلامت، زکیه می گوید

”هدف من از طرفی کمک به هموطنانم -زن و مرد – بود و از طرفی افزایش آگاهی در مورد بیماری های غیرواگیردار در راستای تحصیلات عالیه پرستاری من“

او در مورد برنامه های خود برای آینده توضیح می دهد که این تنها آغاز تحقق آرمان های اوست؛ ”اگر پتانسیل استفاده نشده پناهندگان جوان کشف و در آن سرمایه گذاری شود، ما می توانیم برای جامعه پناهندگان ایران کار های بیشتری انجام دهیم“.