پاراستن

تۆمارکردن و بەڵگەنامەکردنی پەنابەران و پەناخوازان

کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران لە عێراق ئەو پەناخوازانە تۆمار دەکات کە داوای پاراستنی نێودەوڵەتی… هەرکاتێک پەنابەران و پەنابەران لە کۆمیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران دەرکران، لە بنەڕەتدا بڕوانامەی کۆمیساری پەنابەران پێدەدرێ و فەرمانی بە دەسەڵاتدارانی حکومەتەوە بکەن بۆ هەنگاوی زیاتر کە دەربازکردنی بەڵگەنامەیەک بوون، واتە لەلایەن لیژنەی هەمیشەیی بابەتی پەنابەرەوە لە عێراق و کارتی نامەی دەرچووی کەسانی کوردستان. وەسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران کۆمیتە پشتگیری تەکنیکی بۆ دەر ئەمکردنی بەڵگەنامەی پێشکەش دەکات.

کۆمیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ تۆمارکردنی پەنابەران دەستێوەر دەستەبەرێکی بەهێز پاراستنی پەنایان و پەناخوازانە، مەترسی بەسەرکردن کەمەوە، سنووردارکردنی چەتە و ڕێگری لە مەترسی لە دووبارە کۆکردنەوەی پەنابەران. تۆمارکردن و دەرکردنی بەڵگەنامە بە دەستڕاگەیشتن بە دەستی گشتی دەبەخشێت.

UNHCR supported The Ministry of Interior (MOI) mission to Anbar to address the need for civil documentation of internally displaced (IDPs) originating from Babylon (the no-return area of Jurf Al Sakhr) who are currently displaced in AAF and Bzeibiz informal sites in Anbar. During the three-day mission, the MOI officers processed 145 nationality certificate applications of IDPs (to be issued within the following weeks). Some 62 applications are on hold (to be processed once the lacking documents are provided by the concerned). The exercise findings indicate that the needs for nationality certificates in Anbar (and other locations within the Center and South) are no longer as acute as for the Unified IDs and/or housing cards (given the ongoing UID reform). And while the IDPs displaced within their governorate (such as in Anbar) can access the respective government offices to obtain housing cards, those from other governorates, and especially from areas blocked for return, such as in Babylon, are not able to obtain the housing cards within their areas of displacement (due to limited political will to locally integrate the IDPs and the declared intention of the federal government “to close the displacement file and return the IDPs”). UNHCR advocacy on UID missions by the MOI is highly needed and appreciated.

پاڵپشتیکردنی هاووڵاتیانی عێراقی بە دەرکردنی بەڵگەنامەی مەدەنی

هەبوونی ناسنامەی شارستانی، وەک بەڵگەنامەی لەدایکبوون، ناسنامەی نیشتمانی یان کارتی نیشتەجێبوون، یەکەم هەنگاوە بۆ ئەوەی هەر تاکێک وەک هاوڵاتی لە وڵاتەکەیدا بناسرێت. ئەم بەڵگەنامانە وەک بەڵگەی فەرمی ناسنامە کاردەکەن، یارمەتیان دەدەن بۆ دەستڕاگەیشتن بە خزمەتگوزارییە گشتیەکان کە لەلایەن دەوڵەتەوە پێشکەش دەکرێن. کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران لەگەڵ حکومەتی عێراق کاردەکات بۆ یارمەتیدانی ئاوارەکانی ناوخۆ و هەروەها ئەو ئاوارانەی کە گەڕاونەتەوە ناوچەی بنەڕەتی خۆیان و عێراقییە لاوازەکانی دیکە بۆ بەدەستهێنانی بەڵگەنامە مەدەنییە سەرەکییەکان.

هاوکاری یاسایی

کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران لەگەڵ هاوبەشەکان کاردەکات بۆ دابینکردنی یارمەتی یاسایی بۆ پەنابەران و پەناخوازان لە عێراق، لەوانەش ڕاوێژکاری، و نوێنەرایەتی. لە ساڵی ٢٠٢٤دا زیاتر لە ١٧ هەزار پەنابەر ئەم خزمەتگوزارییانەیان وەرگرتووە، ئەمەش یارمەتیدەر بووە بۆ چارەسەرکردنی ئاستەنگە یاساییە جیاوازەکان.هەروەها کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران یارمەتی پەنابەران و پەناخوازانی دەستبەسەرکراو دەدات، کە زۆرجار بەهۆی دۆخی یان نەبوونی بەڵگەنامەکانیانەوە دەستگیر دەکرێن.

پاراستنی منداڵ

کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران و هاوبەشەکانی خزمەتگوزاری پشتیوانی پێشکەش بە منداڵانی پەنابەران دەکەن، لەوانە ئەوانەی کە مەترسی دەستدرێژی، پشتگوێخستن، یان خاوەن پێداویستی تایبەتیان لەسەرە. خزمەتگوزارییەکان بریتین لە ڕاوێژکاری، پشتگیری دەروونی کۆمەڵایەتی، و دەستێوەردانی تایبەتمەند لە ڕێگەی هەڵسەنگاندنی بەرژەوەندییە باشترینەکانەوە بۆ باشترکردنی پاراستن و خۆشگوزەرانییان.

سەرەڕای ئەوەش، کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران هاوکاری لەگەڵ خزمەتگوزارییە نیشتمانییەکانی پاراستنی منداڵانی عێراق دەکات بۆ ئەوەی پەنابەران و کۆمەڵگا ئاوارەکان لە کارەکانیاندا بخەنە نێو کارەکانیانەوە. بە هاوبەشیکردن لەگەڵ وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی، تۆڕەکانی گەنجان، خۆبەخشان، و ڕێکخراوە کۆمەڵایەتییەکان، کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران ئامانجیەتی بەشداری بکات لە سیستەمێکی پشتیوانی بەردەوام بۆ منداڵان.

ڕێگریکردن و وەڵامدانەوەی توندوتیژی دژی ژنان

کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران و هاوبەشەکان پشتگیرییەکی گشتگیر پێشکەش بەو پەنابەرانە دەکەن کە ڕزگاریان بووە یان مەترسی سووکایەتیکردن و توندوتیژییان لەسەرە. ئەمەش ڕاوێژکاری و پشتگیری دەروونی و یارمەتی یاسایی دەگرێتەوە. کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران لەگەڵ هاوبەشە نیشتمانییەکان کاردەکات، لەوانەش وەزارەتەکانی حکومەت و ئەکتەرەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، بۆ باشترکردنی خزمەتگوزارییەکان بۆ ڕزگاربووانی توندوتیژی بۆ ئەوەی هەموو دانیشتوانی نیشتەجێی عێراق، بە پەنابەران و ئاوارەکانیشەوە، بتوانن دەستیان بە پشتیوانی کوالیتی بگات.

تەندروستی دەروونی و پاڵپشتی دەروونی کۆمەڵایەتی

کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران بەشداری دەکات لە دابینکردنی پشتیوانی تەندروستی دەروونی و دەروونی کۆمەڵایەتی بۆ پەنابەران، پەناخوازان و کۆمەڵگا ئاوارەکان لە سەرانسەری عێراق. ئەم خزمەتگوزاریانە ئامانجیان ڕێگریکردن و چارەسەرکردنی نەخۆشییە دەروونییەکانە، پشتگیری پێشکەش بەو کەسانە دەکەن کە تووشی ناڕەحەتی و ناخۆشی بوون. هەروەها کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران لەگەڵ حکومەتی عێراق کاردەکات بۆ باشترکردنی خزمەتگوزارییە نیشتمانییەکانی تەندروستی دەروونی و درێژکردنەوەی دەستڕاگەیشتنیان بە دانیشتوانی پەنابەر و ئاوارە.

بەشداریکردن و لێپرسینەوە لە کۆمەڵگا

کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران پابەندە بە گوێگرتن لە پەنابەران و ئاوارەکان، تێگەیشتن لە پێداویستییەکانیان، و دڵنیابوون لەوەی دەنگیان دەبیسترێت لەو بڕیارانەی کە کاریگەرییان لەسەرە. لە سەرانسەری عێراق بە هاوکاری هاوبەشەکان، کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران پشتگیری لە ناوەندە کۆمەڵایەتییەکان دەکات کە خەڵک دەتوانن تێیدا کۆببنەوە. سەنتەرەکان وەک شوێنێک کاردەکەن کە پەنابەران دەتوانن پەیوەندی لەگەڵ کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران بکەن و نیگەرانییەکانیان باس بکەن و پرسیار بکەن و فیدباک بدەن. ئەمە بەشێکی گرنگە لە پەیوەندی دوولایەنە و میکانیزمەکانی سکاڵا و فیدباک.

کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران هەروەها ماڵپەڕێکی تایبەت (یارمەتی)ی هەیە کە کەتەلۆگێکی خزمەتگوزاری و یارمەتییەکانی بەردەستی پەنابەران لەخۆدەگرێت، هەروەها میکانیزمی فیدباک، سکاڵا و وەڵامدانەوە بەڕێوەدەبات کە بە شێوەیەکی سیستماتیکی پرسیارەکان سەبارەت بە خزمەتگوزارییەکانی پاراستن و چارەسەرەکان بە نووسراو و بە شێوەیەکی کەسی و لە ڕێگەی هێڵی گەرمی تایبەتەوە وەردەگرێت.

نیشتەجێکردن و ڕێڕەوی تەواوکەر

لە عێراقدا نیشتەجێکردن وەک ئامرازێکی پاراستن دەمێنێتەوە بۆ ئەو کەسانەی کە پێویستی بەپەلەی پاراستنیان هەیە کە لە عێراقدا ناتوانرێت چارەسەر بکرێن. ئەمەش ڕزگاربووانی توندوتیژی و ئەشکەنجە، منداڵان، ژن و کچانی مەترسیدار و ئەو کەسانە دەگرێتەوە کە بارودۆخی پزیشکییان هەیە کە ناتوانرێت لە عێراق چارەسەر بکرێن. هەروەها نیشتەجێکردن فۆرمێکی جەوهەری هاودەنگی نێودەوڵەتییە.

جگە لەوەش، کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران پشتگیری لە پەنابەران دەکات بۆ دەستگەیشتن بە ڕێگا تەواوکەرەکانی وەک یەکگرتنەوەی خێزان، ڤیزەی مرۆیی و سپۆنسەری تایبەت. کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەنابەران ئەمە دەکات بە یارمەتیدانی پەنابەران، لە شوێنێک کە بتوانرێت، لەگەڵ گەشتکردن بە مەرجەکانی بەڵگەنامەکردنی سنووردار، پشتگیریکردنیان بۆ داواکاری بۆ ئەو جۆرە دەرفەتانە، و داکۆکیکردن لەگەڵ نوێنەرایەتییەکانی وڵاتانی سێیەم بۆ نەرمی لەگەڵ دەرکردنی ڤیزا.