Σε ένα μικρό ιατρείο στο χώρο ανοιχτής φιλοξενίας του πρώην ΠΙΚΠΑ στη Λέσβο, η Δήμητρα, μια 26χρονη νοσοκόμος, κοντοστέκεται για μια στιγμή για να καθαρίσει τα γυαλιά της. «Μην με ρωτάτε πόσο δουλεύω», μας λέει με ένα πικρό χαμόγελο. «Δεν θέλετε να ξέρετε.»
Μεταξύ των προσφύγων που περιμένουν να εξεταστούν είναι η Kinaz, μια γυναίκα που ταξιδεύει μόνη της μαζί με τον επιληπτικό γιο της, και ο Mohammed, ένα 17χρονο ασυνόδευτο παιδί. Εδώ, όπου οι εθελοντές παρέχουν στέγη, φαγητό και υποστήριξη σε μερικούς από τους πλέον ευάλωτους νεοαφιχθέντες, δεν υπάρχουν χαλαρές ημέρες.
Η Ειρήνη είναι γιατρός και προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες της στο χώρο αυτό από την πρώτη στιγμή λειτουργίας του το 2012. Επίσης, έχει μια δουλειά πλήρους απασχόλησης και έναν δεκαεξάχρονο γιο που λατρεύει το ποδόσφαιρο. «Συνήθως είμαι καθημερινά στο τρέξιμο», λέει γελώντας. «Την Παρασκευή έχω εικοσιτετράωρη βάρδια στο ΠΕΔΥ (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας) Μυτιλήνης.»
Όπως εκατοντάδες άλλοι εθελοντές στον ανοιχτό χώρο φιλοξενιάς του πρώην ΠΙΚΠΑ, τόσο η Ειρήνη όσο και η Δήμητρα τα τρία τελευταία χρόνια φροντίζουν αδιάκοπα και αφοσιωμένα τους πρόσφυγες που βρίσκονται στο νησί. Μόνο το 2015, 856.723 άτομα πέρασαν από την Τουρκία στην Ελλάδα αναζητώντας καταφύγιο από τον πόλεμο και τη βία που μαστίζουν τις πατρίδες τους, όπως η Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Μέσα στον Οκτώβριο, οι αφίξεις στη Λέσβο στη διάρκεια μόνο μίας ημέρας, έφτασαν τις 10.000.
Χάρη στις εξαιρετικές προσπάθειες της Έφης Λατσούδη και των υπόλοιπων εθελοντών, ο διαχειριζόμενος από την κοινότητα χώρος του πρώην ΠΙΚΠΑ εξελίχθηκε σύντομα σε καταφύγιο για τους ευάλωτους πρόσφυγες, όπως παιδιά, έγκυες γυναίκες και άτομα με αναπηρίες.
Η Ειρήνη και η Δήμητρα συμμετείχαν σε αυτή την προσπάθεια από την αρχή. «Στην αρχή ήμασταν λίγα άτομα που γυρίζαμε τη Μυτιλήνη προσπαθώντας να βοηθήσουμε τους ανθρώπους», θυμάται η Ειρήνη. «Μετά, όταν ανοίξαμε αυτό το χώρο το 2012, τους φέραμε εδώ. Η Έφη φρόντιζε για τα έγγραφα, την επικοινωνία με τα ΜΜΕ και τα διαχειριστικά θέματα και εγώ είχα αναλάβει την ιατρική περίθαλψη. Όλοι έκαναν ό,τι μπορούσαν.»
Το ΠΙΚΠΑ έχει εξελιχθεί σε σανίδα σωτηρίας για χιλιάδες ανθρώπους, όπως η Kinaz και ο γιος της. Οι εθελοντές γιατροί και νοσοκόμοι της έχουν δώσει ξανά ελπίδα για το μέλλον.
«Η Kinaz είναι μια γυναίκα που ταξιδεύει μόνη της και το αγόρι της είναι σε σοβαρή κατάσταση», λέει η Δήμητρα. «Ανησυχούσε για το πώς θα μπορούσε να του εξασφαλίσει τα φάρμακά του – εδώ κοστίζουν πάνω από 300 ευρώ το μήνα. Εδώ της παρέχουμε φάρμακα, την πηγαίνουμε στο νοσοκομείο, παίρνουμε τα αποτελέσματα των εξετάσεων και της τα εξηγούμε. Εδώ είμαστε σαν μια οικογένεια. Αν πας στο νοσοκομείο, κάποια άλλη κυρία θα φροντίσει τα παιδιά σου. Παίρνουν αγάπη, στηρίζουν η μία την άλλη και μπορούν να επικοινωνούν.»
Όμως οι εθελοντές στο ΠΙΚΠΑ δεν έχουν αλλάξει μόνο τις ζωές των προσφύγων στη Λέσβο. Έχουν αλλάξει και τη στάση πολλών.
Τα τελευταία χρόνια η Ειρήνη έχει εμπνεύσει πολλούς ντόπιους να βοηθήσουν. «Πολλοί συμπολίτες μας σέβονται την άποψη ενός καλού γιατρού, τον οποίο αγαπούν», εξηγεί. «Έτσι, όταν με βλέπουν να δουλεύω με τους πρόσφυγες και να τους βοηθώ χωρίς να φοβάμαι, τους ανοίγουν την αγκαλιά τους. Πλέον γνωρίζουν πόσο υποφέρουν.»
Η Δήμητρα έχει αφιερώσει τόσο χρόνο στη φροντίδα των προσφύγων στο ΠΙΚΠΑ που κατέληξε να ερωτευτεί έναν από αυτούς. «Ήταν πρόσφυγας εδώ όταν ήρθα», λέει γελώντας. «Μιλούσε τα Αγγλικά καλύτερα από εμένα, οπότε οπότε με βοηθούσε στην επικοινωνία. Και τώρα πρόκειται να τον παντρευτώ.»
Βέβαια, τα πράγματα δεν υπήρξαν εύκολα. Το 2015 ήταν τραυματικό έτος για πολλούς εθελοντές στην Ελλάδα.
«Δεν είναι εύκολο να παρηγορείς μια μητέρα που έχασε δύο ή τρία παιδιά στη θάλασσα», λέει η Ειρήνη χαμηλόφωνα. «Δεν θέλουμε να ξαναζήσουμε τέτοιες ημέρες.»
Μας λέει όμως ότι η ανταμοιβή για την ακούραστη δουλειά τους – «μια αγκαλιά, ένα χαμόγελο και το να νιώθεις ότι οι πρόσφυγες είναι ασφαλείς εδώ» – αξίζει τον κόπο.
Ο γιος της Ειρήνης ονειρεύεται να γίνει ποδοσφαιριστής, η μητέρα του απλά θέλει να είναι ευτυχισμένος. Η εμπειρία της στο χώρο ανοιχτής φιλοξενίας του πρώην ΠΙΚΠΑ της έχει διδάξει πόσο σημαντικό είναι αυτό. «Πρέπει κανείς να αγαπά τη δουλειά που κάνει», λέει χαμογελώντας. «Αυτό είναι κάτι που δεν αγοράζεται.»
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
