Συστάσεις της Ύπατης Αρμοστείας προς τη νέα ελληνική κυβέρνηση

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) υποβάλλει σήμερα σειρά συστάσεων προς τη νέα κυβέρνηση, για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων ελλειμμάτων στα ζητήματα προστασίας και  ασύλου στην Ελλάδα. Η Υ.Α. χαιρετίζει τα θετικά βήματα που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες μετά τις εκλογές και καλεί τις αρχές να  προωθήσουν περαιτέρω την εφαρμογή των  απαιτούμενων  μεταρρυθμίσεων. Οι εν λόγω συστάσεις εστιάζουν, μεταξύ άλλων: στις δυσκολίες πρόσβασης στη διαδικασία του ασύλου, στη συνεχιζόμενη ύπαρξη εκκρεμών υποθέσεων από την παλιά διαδικασία ασύλου, στον κίνδυνο αυθαίρετης κράτησης, στις ανεπαρκείς συνθήκες υποδοχής, στα  κενά στον εντοπισμό και την παροχή υποστήριξης σε άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες, στις άτυπες αναγκαστικές επιστροφές ανθρώπων στα σύνορα, στις ανησυχίες για τις προοπτικές ένταξης και υποστήριξης των προσφύγων, στην ξενοφοβία και τη ρατσιστική βία. Υπό το φως των παραπάνω, η Υ.Α. επαναλαμβάνει τη σύσταση  που απηύθυνε για πρώτη φορά το 2008, να μην επιστρέφονται αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα. Πολλές από αυτές τις προκλήσεις στο σύστημα ασύλου στην Ελλάδα επισημάνθηκαν στην έκθεση που δημοσίευσε η Υ.Α. τον Ιανουάριο του 2015, βάσει ανάλυσης που διεξήχθη κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2014.

Η Υ.Α. αναγνωρίζει ότι υπάρχουν τομείς όπου σημειώθηκε πρόοδος στο ελληνικό σύστημα ασύλου και χαιρετίζει τα μέτρα που ελήφθησαν πρόσφατα από τις νέες αρχές. Το σημαντικότερο μεταξύ αυτών είναι  οι αλλαγές στη διοικητική κράτηση των υπηκόων τρίτων χωρών,  που είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθεί η διάρκεια της περιόδου κράτησης. Επιπλέον, και για πρώτη φορά, δημιουργήθηκε το χαρτοφυλάκιο Αναπληρωτή Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, γεγονός που αναμένεται να συμβάλει  στον εξορθολογισμό των ζητημάτων που σχετίζονται με το άσυλο και τη μετανάστευση.

Ελπίζουμε ότι η εφαρμογή αυτών των συστάσεων θα επιτρέψει στην ελληνική κυβέρνηση να διαχειριστεί καλύτερα τα σύνορά της, έτσι ώστε να λαμβάνονται ιδιαίτερα υπόψη τα ζητήματα προστασίας και να διασφαλίζεται η πρόσβαση στη διεθνή προστασία όσων την επιζητούν. Επίσης, θα βοηθήσει τις ελληνικές αρχές να εξασφαλίσουν την πρόσβαση σε αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου, να θεσπίσουν επαρκείς μηχανισμούς υποδοχής που θα εντοπίζουν έγκαιρα τα άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες, να προστατεύσουν τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας από πράξεις ρατσισμού και ξενοφοβίας, και να προσφέρουν καλύτερη στήριξη στην ένταξη των αναγνωρισμένων προσφύγων. Επιπλέον, εάν εφαρμοστούν οι συστάσεις, θα οδηγήσουν στην καθιέρωση, για πρώτη φορά, μιας εθνικής διαδικασίας καθορισμού της ανιθαγένειας, σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1954 για το Καθεστώς των Ανιθαγενών.

 Η Υ.Α. αντιλαμβάνεται ότι, προκειμένου να καταστούν αποτελεσματικές αυτές και άλλες παρεμβάσεις, είναι σημαντικό να συνεχίσει να παρέχεται στοχευμένη χρηματοδότηση για τη βελτίωση του συστήματος ασύλου και  οι ελληνικές αρχές να υιοθετήσουν μια σειρά μέτρων, τα οποία θα επιτρέψουν τη βιωσιμότητα αυτής της χρηματοδότησης.

Η Υ.Α. είναι έτοιμη να συνεχίσει να συνεργάζεται με τις ελληνικές αρχές για την εφαρμογή αυτών των συστάσεων και παροτρύνει τα Κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. να συνεχίσουν να παρέχουν την υποστήριξή τους στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων, και μέσω ενός πιλοτικού προγράμματος μετεγκατάστασης για τους Σύρους πρόσφυγες.

Το πλήρες κείμενο των συστάσεων της Υ.Α. είναι διαθέσιμο στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.unhcr.gr/fileadmin/Greece/Extras/Greece/2015_GR_R.pdf