Επικεφαλής Τομέα Πεδίου
Προετοιμάζοντας κουτιά παραπόνων για τις ανάγκες της διαδικασίας συμμετοχικής αξιολόγησης της Ύπατης Αρμοστείας το 2022 στο Μεξικό. © Carlos Colmenares/ UNHCR Mexico.
«Η αλληλεγγύη είναι στάση ζωής που διαμορφώνεται μέσα από πράξεις οι οποίες ωφελούν την κοινωνία ως σύνολο. Έτσι γινόμαστε ενεργά μέλη της κοινωνίας με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα».
Πώς θα περιέγραφες τη δουλειά σου;
Αυτό το διάστημα είμαι επικεφαλής μιας ομάδας αφοσιωμένων συναδέλφων που δραστηριοποιείται στην Ταπατσούλα, στο νότιο Μεξικό. Βασικό μας μέλημα είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση των πιο πιεστικών αναγκών των ανθρώπων που βρίσκονται σε κινητικότητα στην περιοχή και οι οποίοι ενδεχομένως χρήζουν διεθνούς προστασίας. Ειδικότερα, παρέχουμε πληροφορίες στους νεοαφιχθέντες στη χώρα, εντοπίζουμε και παραπέμπουμε για κατάλληλη υποστήριξη τις ευάλωτες περιπτώσεις ανθρώπων, ενώ παρακολουθούμε επίσης την κατάσταση και τις συνθήκες στα σύνορα, όπου διατηρούμε εβδομαδιαία παρουσία.
Επιπλέον, ερχόμαστε σε επαφή με πρόσφυγες που βρίσκονται σε αστικές περιοχές και συνεργαζόμαστε με εταίρους της Ύπατης Αρμοστείας που παρέχουν στέγαση σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην Ταπατσούλα. Επίσης, με στόχο να κατανοήσουμε καλύτερα τις ιδιαίτερες ανάγκες τους και να προσαρμόσουμε τις δράσεις μας ανάλογα, διεξάγουμε τακτικά ομαδικές συζητήσεις με πρόσφυγες, κατά τη διάρκεια των οποίων μπορούν να εκφράσουν ελεύθερα τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ιδέες τους.
Πώς αποφάσισες να εργαστείς στον ανθρωπιστικό τομέα;
Ήταν κάτι που ήρθε αβίαστα. Η επιθυμία γεννήθηκε το διάστημα της πρακτικής μου άσκησης ως δικηγόρος και της ενασχόλησής μου με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλα ξεκίνησαν όταν ανέλαβα την υπόθεση ενός πρόσφυγα από το Ιράν, ο οποίος αναγκάστηκε να αφήσει την πατρίδα του το 2010 λόγω της πολιτικής του δράσης. Η υπόθεσή του παραπέμφθηκε σε εμένα με τη σημείωση «να επικοινωνήσω με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες για περισσότερες πληροφορίες», κάτι που έκανα για να καταλάβω καλύτερα το πλαίσιο της υπόθεσης. Αυτή η πρώτη επικοινωνία με το -ολιγομελές τότε- τμήμα Προστασίας της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα ήταν η απαρχή μιας μεγάλης διαδρομής που έμελλε να διαγράψει την επαγγελματική μου ζωή μέχρι σήμερα. Όταν έμαθα πως τελικά του χορηγήθηκε προσφυγικό καθεστώς, σε μια περίοδο που το ποσοστό αναγνώρισης προσφύγων στην Ελλάδα ήταν χαμηλότερο του 1%, ένιωσα πως οι κόποι μου ανταμείφθηκαν. Μάλιστα μερικά χρόνια αργότερα, ο άνθρωπος αυτός έγινε ένας αγαπημένος συνάδελφος στην Ύπατη Αρμοστεία.
Διενέργεια συνέντευξης με διεμφυλική γυναίκα που διαμένει σε δομή που λειτουργεί από εταίρο της Ύπατης Αρμοστείας στην Ταπατσούλα, Μεξικό. ©UNHCR Mexico/ Angelica Gonzales.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισες δουλεύοντας μακριά από την Ελλάδα;
Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχω αντιμετωπίσει στο εξωτερικό είναι η έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος, μακριά από την οικογένεια και τους κοντινούς φίλους. Με εννιά ώρες διαφορά, η επικοινωνία με τους δικούς μου στην Ελλάδα, ήταν πολύ δύσκολη, ειδικά στην αρχή, πόσο μάλλον το να επικοινωνήσω με τις ελληνικές υπηρεσίες, αφού έπρεπε να βάλω ξυπνητήρι μέσα στη νύχτα! Φυσικά υπήρχαν και άλλες δυσκολίες όπως οι εκτεταμένες περίοδοι βροχοπτώσεων και ξηρασίας, οι τροπικές ασθένειες και οι συχνές τροφικές δηλητηριάσεις λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Όμως ήδη από τους πρώτους μήνες κατάφερα να προσαρμοστώ σχετικά εύκολα και έμαθα να παίρνω τα μέτρα μου.
Ωστόσο, αυτό που δεν μπορώ να ξεχάσω με τίποτα είναι τα γεγονότα που βίωσα κατά τον προηγούμενο διορισμό μου, το διάστημα 2019 – 2020, στον Λίβανο. Τότε αισθάνθηκα πως θα μπορούσε να κλονιστεί η σωματική και ψυχική μου υγεία. Αρχικά, οι σοβαρές πολιτικές αναταραχές, που οδήγησαν στην παραίτηση της κυβέρνησης, και οι καθημερινές διαδηλώσεις στους δρόμους, επηρέασαν σημαντικά τις μετακινήσεις μας στη Βηρυτό και στο γραφείο. Ακολούθησε η πανδημία COVID 19 σε μια χώρα όπου οι δημόσιες δομές ήταν ήδη εύθραυστες, ενώ μόλις λίγους μήνες αργότερα μια γιγάντια έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 200 ανθρώπους, άφησε πίσω της εκατοντάδες αγνοούμενους και προκάλεσε σοβαρές καταστροφές σε μεγάλο μέρος της πόλης, διαλύοντας σπίτια και αυτοκίνητα. Στις 4 Αυγούστου 2020, επιβιώσαμε μόνο επειδή ήμασταν πιο τυχεροί από κάποιους άλλους.
Μοιράσου μαζί μας μια εμπειρία από τη δουλειά σου στο πεδίο, που δεν θα ξεχάσεις ποτέ.
Μια πραγματικά αξέχαστη εμπειρία, που με γεμίζει με ευγνωμοσύνη, ήταν όταν ανέλαβα μεταβατικός επικεφαλής, για διάστημα εννιά μηνών, της ομάδας της Ύπατης Αρμοστείας στην Ειδομένη, στα σύνορα της Ελλάδας με τη Βόρεια Μακεδονία, κατά την πρώτη φάση της προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη, το διάστημα 2015 – 2016. Με μια μικρή ομάδα, σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις και τις τοπικές αρχές, παρείχαμε πληροφορίες και, προοδευτικά, όλο και περισσότερες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση των πιο άμεσων αναγκών των προσφύγων από τη Συρία και από άλλες χώρες.
Σε λιγότερο από έναν μήνα, στήσαμε μεγάλες σκηνές, εγκαταστάσεις υγιεινής, χώρο ιατρείου, ειδικούς χώρους για μητέρες με παιδιά, γυναίκες και κορίτσια, ενώ παρέχονταν τακτικά γεύματα. Στόχος μας ήταν να κρατήσουμε τις οικογένειες ενωμένες και να διασφαλίσουμε ότι δεν θα έμεναν παιδιά μόνα ούτε άνθρωποι με αναπηρίες χωρίς υποστήριξη. Λίγους μήνες αργότερα, στη διάρκεια των οποίων δουλεύαμε νυχθημερόν σε ένα ασταθές περιβάλλον, έκλεισαν τα σύνορα κατά μήκος της οδού των Βαλκανίων, κάτι που επηρέασε χιλιάδες ανθρώπους που βρέθηκαν εγκλωβισμένοι πίσω από συρματοπλέγματα. Ο κόσμος απελπίστηκε και οι υποδομές τυλίχτηκαν στις φλόγες. Έπρεπε να εκκενώσουμε αμέσως την περιοχή, ωστόσο σε λιγότερες από 48 ώρες επιστρέψαμε για να υποστηρίξουμε τη μεταφορά των ανθρώπων στις δομές που έστησαν οι ελληνικές αρχές σε όλη τη χώρα μετά το κλείσιμο του «καταυλισμού» της Ειδομένης.
Ο Αλέξανδρος (κέντρο) και άλλα μέλη της ομάδας της Ύπατης Αρμοστείας μαζί με εθελοντές από το Κιλκίς ετοιμάζονται να διανείμουν νερό και άλλα είδη ανάγκης σε πρόσφυγες στην Ειδομένη. Αύγουστος 2015. © UNHCR/Ivor Prickett
Τι σημαίνει για εσένα αλληλεγγύη και πώς μπορούμε να την καλλιεργήσουμε περαιτέρω;
Ως γνήσιος υποστηρικτής της θεωρίας του Καντ για την αλληλεγγύη, ένα θέμα το οποίο ανέλυσα μεταξύ άλλων και στη διπλωματική μου εργασία στις πολιτικές επιστήμες, πιστεύω ακράδαντα ότι πέρα από τα διεθνή, τα περιφερειακά ή τα εθνικά νομικά όργανα που στηρίζονται στην αλληλεγγύη, υπάρχει μια παγκόσμια ηθική αρχή που επιτάσσει σεβασμό στην ανθρώπινη υπόσταση των άλλων και συμπεριφορά σύμφωνα με κανόνες που ισχύουν για όλους. Η αλληλεγγύη είναι στάση ζωής που διαμορφώνεται μέσα από πράξεις οι οποίες ωφελούν την κοινωνία ως σύνολο. Έτσι γινόμαστε ενεργά μέλη της κοινωνίας με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο αντίκτυπος μπορεί να μην είναι άμεσα ορατός, όμως η πραγματική προστιθέμενη αξία είναι ότι οι μελλοντικές γενιές ενδεχομένως να αντιλαμβάνονται την αλληλεγγύη ως κάτι φυσικό, για το οποίο δεν θα χρειάζεται πλέον να αγωνίζονται για να το κατακτήσουν.
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο αφιερώματος της Ύπατης Αρμοστείας για την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπιστικής Δράσης 2023. Σήμερα ο Αλέξανδρος συνεχίζει να προσφέρει σωτήρια βοήθεια στο πεδίο και εργάζεται ως Protection Cluster Coordination Officer στο Αφγανιστάν.
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
