Ο Jawad, πρόσφυγας από το Αφγανιστάν και μέλος της ομάδας υποστήριξης προσφύγων της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα, παρέχει απαραίτητη υποστήριξη και πληροφορίες σε άλλους πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που έχουν ανάγκη. © UNHCR/Socrates Baltagiannis
Οι κλήσεις και τα ηλεκτρονικά μηνύματα δε σταματούν να φτάνουν στο γραφείο της ομάδας υποστήριξης προσφύγων της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Αθήνα. Από τη μία πλευρά της γραμμής βρίσκονται πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο οι οποίοι αναζητούν συμβουλές για θέματα που αντιμετωπίζουν κατά την παραμονή τους στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευράς της γραμμής, η Valeria, η Jihad, ο Jawad, ο Rizgkar, η Anna και ο Mohammed είναι έτοιμοι να απαντήσουν σε κάθε απορία. Οι φωνές τους μπλέκονται σαν ένα πολυπολιτισμικό μελίσσι από τις διαφορετικές γλώσσες που μιλούν.
Όλοι μαζί απαρτίζουν μια ομάδα που, σε συνεργασία με διαφορετικά τμήματα της Ύπατης Αρμοστείας και άλλες οργανώσεις, βοηθάει τους πρόσφυγες να επιλύσουν τα προβλήματα που τους απασχολούν.
Ο Jawad, με καταγωγή από το Αφγανιστάν, διέφυγε από τη χώρα του και ήρθε στην Ελλάδα το 2016 ακολουθώντας ένα μεγάλο και επικίνδυνο ταξίδι. Η υποστήριξη που έλαβε από οργανώσεις στις δομές φιλοξενίας όπου διέμενε κατά την άφιξή του, τον ενέπνευσε να κάνει το ίδιο και για άλλους πρόσφυγες που είχαν ανάγκη. Έτσι πήρε την απόφαση να εργαστεί στους τομείς της προστασίας και της ψυχικής υγείας.
«Ζούσα σε δομή φιλοξενίας και ήμουν αυτός που χρειαζόταν βοήθεια. Στη συνέχεια, βρέθηκα στη θέση να παρέχω εγώ υποστήριξη και να ακούω τις ανάγκες των άλλων προσφύγων και τότε κατάλαβα ότι δεν ήταν καθόλου εύκολο», εξηγεί ο Jawad.
Ομοίως, ο Rizgkar, πρόσφυγας από το Ιράκ, ένιωσε την ανάγκη να στηρίξει τους ξεριζωμένους που περνούν τον ίδιο αγώνα που είχε περάσει και ο ίδιος όταν έφυγε από τη χώρα του. Έχουν περάσει 25 χρόνια από τότε που έφτασε στην Ελλάδα, αλλά θυμάται έντονα όλα τα συναισθήματα εκείνης της περιόδου.
«Είναι δύσκολο να θυμάμαι όλα όσα βίωσα, όμως καταλαβαίνω ακριβώς τι περνάνε οι πρόσφυγες σήμερα. Μπορεί να έχουν περάσει τόσα χρόνια, αλλά θεωρώ ότι τα συναισθήματα της προσφυγιάς είναι τα ίδια όταν κάποιος αφήνει τη χώρα του χωρίς να το θέλει και φτάνει σε μια κοινότητα, για την οποία δεν γνωρίζει τίποτα», εξηγεί ο Rizgkar.
Συχνά, αυτές οι κοινές εμπειρίες κάνουν την επικοινωνία πιο άμεση και βοηθούν τους πρόσφυγες που καλούν στην Ύπατη Αρμοστεία για πληροφορίες να νιώσουν εμπιστοσύνη και κατανόηση. Η οικειότητα διευκολύνεται επίσης από το γεγονός ότι οι πληροφορίες παρέχονται απευθείας στις γλώσσες που μιλούν οι πρόσφυγες: αραβικά, φαρσί, σορανί, ρωσικά, ουκρανικά, ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά. Η επικοινωνία σε άλλες γλώσσες γίνεται μέσω διερμηνέων.
«Είμαστε από τις ίδιες κοινότητες με τους ανθρώπους που στηρίζουμε, μιλάμε τις ίδιες γλώσσες, οπότε είναι πολύ πιο εύκολο να κατανοήσουμε τα προβλήματα και τις συνθήκες στις οποίες ζουν», επισημαίνει ο Rizgkar.
Η ομάδα επιστρατεύει διαφορετικά κανάλια επικοινωνίας για να μπορέσει να προσεγγίσει όσο περισσότερους πρόσφυγες γίνεται. Εκτός από την τηλεφωνική γραμμή και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αξιοποιούνται η τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παράλληλα, η ομάδα επισκέπτεται προσφυγικές κοινότητες για να προσφέρει κατ’ ιδίαν τις απαιτούμενες πληροφορίες και υποστήριξη.
Ένα επιπλέον σημαντικό εργαλείο της Ύπατης Αρμοστείας για να παρέχει πληροφορίες σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο για τη ζωή στην Ελλάδα και τις διάφορες διοικητικές διαδικασίες, είναι ο ιστότοπος HELP, τον οποίο διαχειρίζεται ο Mohammed. Ο ιστότοπος είναι διαθέσιμος σε αραβικά, φαρσί, γαλλικά, αγγλικά, ελληνικά, τουρκικά, σομαλικά, σορανί, ουκρανικά και ουρντού, ενώ διατίθεται και μια αυτόματη φόρμα επικοινωνίας με την ομάδα.
Επιπλέον, ο Mohammed διαχειρίζεται τα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης που δημιούργησε πρόσφατα η Ύπατη Αρμοστεία για την επικοινωνίας της με πρόσφυγες στην Ελλάδα: ένα Information Point στο Facebook και ένα αυτόματο σύστημα πληροφοριών στο WhatsApp.
«Έχουμε διαπιστώσει ότι οι πρόσφυγες λαμβάνουν πληροφορίες κυρίως από άλλους πρόσφυγες ή από τα ηλεκτρονικά μέσα. Επομένως, σκεφτήκαμε ότι χρειάζεται να αξιοποιήσουμε τις πλατφόρμες που ήδη χρησιμοποιούν για να τους δίνουμε τις σωστές πληροφορίες στη σωστή στιγμή», εξηγεί o Mohammed.
Στα πλαίσια της καθημερινής τους δουλειάς, η Valeria και η Jihad, επίσης μέλη της ομάδας, επισκέπτονται κέντρα κοινότητας στην Αθήνα, όπου ενημερώνουν το προσωπικό τους σχετικά με ζητήματα που απασχολούν συχνότερα τους πρόσφυγες, όπως οι διαδικασίες ασύλου και η πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες. Στόχος είναι να ενισχυθεί η τεχνογνωσία του προσωπικού των κέντρων, ώστε με τη σειρά τους να μπορούν να παρέχουν τη σωστή πληροφόρηση στους πρόσφυγες που απευθύνονται εκεί για να ζητήσουν υποστήριξη. Παράλληλα, η ομάδα της Ύπατης Αρμοστείας προσφέρει αντίστοιχες ενημερώσεις απευθείας σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο.
«Τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι πρόσφυγες μπορεί να έχουν πληροφορίες, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι κατακερματισμένες, αποσπασματικές ή λανθασμένες. Η δουλειά μας είναι να διορθώνουμε ή να συμπληρώνουμε αυτές τις πληροφορίες και να τις βάζουμε στο σωστό πλαίσιο», εξηγεί η Jihad.
Τα συνηθέστερα και πιο δύσκολα αιτήματα που λαμβάνει η ομάδα αφορούν στην αναζήτηση στέγης, τη νομικής συνδρομή και την υποστήριξη στα σύνορα ή τους χώρους κράτησης. Σε μια από τις πρόσφατες υποθέσεις που διαχειρίστηκε η ομάδα, δύο άστεγα ασυνόδευτα παιδιά από το Αφγανιστάν αναζητούσαν στέγη και φαγητό. Η ομάδα ανταποκρίθηκε άμεσα και τα συνέδεσε με τον Εθνικό Μηχανισμό Επείγουσας Ανταπόκρισης για Ασυνόδευτα Παιδιά σε επισφαλείς συνθήκες, μέσα από τον οποίο βρήκαν επείγουσα φιλοξενία και στήριξη.
Η δουλειά αυτή συχνά μπορεί να γίνει σκληρή και να επηρεάσει την ψυχολογία της ομάδας. Η Jihad θυμάται την πρώτη κλήση που έλαβε. Αφορούσε αιτούντες άσυλο που κινδύνευαν να πνιγούν στη θάλασσα και χρειάζονταν άμεσα βοήθεια. Περιγράφει πόσο την επηρέασε συναισθηματικά αυτή η κλήση, καθώς και πώς η υποστήριξη που έλαβε από τους συναδέλφους της, τής έδωσε τη δύναμη να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να χειριστεί κατάλληλα την υπόθεση.
«Φορτιζόμαστε συχνά συναισθηματικά. Εξάλλου, είμαστε άνθρωποι και είναι φυσικό να επηρεαζόμαστε και να αισθανόμαστε ότι καθαρά από τύχη δεν είμαστε εμείς στη θέση τους», προσθέτει η Valeria.
Οι Ουκρανοί είναι μεταξύ των εθνικοτήτων που ζητούν συχνότερα την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας τον τελευταίο χρόνο, κυρίως σχετικά με την εύρεση εργασίας. Την επαφή μαζί τους έχει αναλάβει η Anna, η οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ουκρανία, αλλά ζει στην Ελλάδα τα τελευταία 13 χρόνια. Θέλει να βοηθήσει όσο περισσότερο μπορεί τους συμπατριώτες της που περνούν δύσκολες στιγμές.
«Είναι δύσκολο να γνωρίζεις ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι από την πατρίδα σου με τρομερά προβλήματα και ότι δεν είσαι υπερήρωας για να τους βοηθήσεις όλους», λέει η Anna.
«Όταν δουλεύεις σε μια περίπτωση και οι εναλλακτικές μπορεί να είναι περιορισμένες, τότε μπορεί να νιώσεις απογοήτευση. Στο τέλος της ημέρας, όμως, το σημαντικό είναι να ωφεληθεί έστω και ένας άνθρωπος», λέει ο Jawad κλείνοντας την κουβέντα αισιόδοξα.
—————————–
Η ομάδα υποστήριξης προσφύγων της Ύπατης Αρμοστείας προσφέρει υποστήριξη σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, βοηθώντας απευθείας άτομα, ομάδες και προσφυγικές κοινότητες οπουδήποτε κι αν βρίσκονται στην Ελλάδα. Η ομάδα λειτουργεί με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι διαθέσιμη στα παρακάτω κανάλια επικοινωνίας:
Τηλεφωνική γραμμή: +302162007800
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: [email protected]
Ιστοσελίδα: UNHCR HELP Greece
Facebook: UNHCR Greece Information Point
Αυτόματο σύστημα πληροφοριών στο WhatsApp: +302112347078 ή πατήστε ΕΔΩ
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter