Από την Μaria Clara Martin, Αντιπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα
Μια αιτούσα άσυλο από το Ιράκ κοιτάει έξω από το παράθυρό της στη Βόρεια Ελλάδα κρατώντας στην αγκαλιά την κόρη της. Οκτώβριος 2018 © UNHCR/Achilleas Zavallis
Έχοντας εργαστεί για πάνω από 20 χρόνια με τα Ηνωμένα Έθνη σε πολλές χώρες και διαφορετικές δύσκολες καταστάσεις, μια από τις πιο περήφανες στιγμές της καριέρας μου υπήρξε ο διορισμός μου ως Αντιπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα. Όσα διαδραματίστηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έδειξαν μια χώρα που ενστερνίζεται τις αξίες της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης. Με θεωρώ πολύ τυχερή που έχω την ευκαιρία να συνεχίσω εδώ τη δουλειά μου για τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο.
Σε μια εποχή που τα θέματα ασύλου και μετανάστευσης έχουν πολιτικοποιηθεί, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε ότι κανείς δεν επιλέγει να γίνει πρόσφυγας. Κανείς δεν επιλέγει να έρθει αντιμέτωπος με τη βία και τις διώξεις εξαιτίας αυτού που είναι. Κανείς δεν επιλέγει να παγιδευτεί σε μια σύρραξη στην οποία δε συμμετέχει. Όπως έγραψε μια πρόσφυγας ποιήτρια, «αφήνεις το σπίτι σου μόνο όταν το σπίτι δεν σε αφήνει να μείνεις, κανένας δεν βάζει τα παιδιά του σε μια βάρκα εκτός εάν το νερό είναι πιο ασφαλές από την ξηρά.»
Όσοι ξεριζώνονται για να βρουν την ασφάλεια που στερούνται στην πατρίδα τους χρειάζονται τη στήριξη και το νοιάξιμό μας για όσα πέρασαν και όσα άφησαν πίσω. Δικαιούνται προστασία και σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους, όπως αυτά προβλέπονται από το διεθνές, το ευρωπαϊκό και το εθνικό δίκαιο.
Έχω γνωρίσει πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο που έχουν βιώσει ασύλληπτες θηριωδίες. Έχω δει την απόγνωση, αλλά και την ελπίδα. Κάθε ένας από αυτούς τους ανθρώπους μού έχει δώσει ώθηση να κάνω περισσότερα.
Υπάρχουν πάνω από 20 εκατομμύρια πρόσφυγες στον κόσμο. Πάνω από το 90% βρίσκονται σε χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος, κοντά στις εστίες των συγκρούσεων. Πολλοί χρειάστηκε να ταξιδέψουν μακρύτερα αναζητώντας ασφάλεια. Κατέφυγαν σε επικίνδυνα ταξίδια, εκτεθειμένοι πάλι στη βία. Δυστυχώς ελάχιστοι έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν διαβατήρια και βίζες όταν τρέχουν για τη ζωή τους. Αυτό όμως δεν τους κάνει λιγότερο πρόσφυγες. Πρόσφυγας γίνεται κάποιος εξαιτίας των λόγων που τον ξερίζωσαν από την πατρίδα του, ανεξάρτητα από τα χαρτιά που έχει πάνω του ή τη διαδρομή που ακολούθησε.
Ένα από τα βασικά μαθήματα που μου δίδαξαν οι εμπειρίες μου είναι ότι οι πρόσφυγες δεν αποτελούν ‘βάρος’. Φέρνουν δεξιότητες και μια ατσαλένια θέληση να ξαναχτίσουν τη ζωή τους. Αν τους δοθεί η ευκαιρία μπορούν να συμβάλουν τα μέγιστα στις κοινότητες και τις οικονομίες των χωρών υποδοχής τους – ανοίγοντας επιχειρήσεις, πληρώνοντας φόρους, φέρνοντας νέες ιδέες.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η ποικιλομορφία του εργατικού δυναμικού οδηγεί σε αυξημένη παραγωγικότητα και ότι οι πρόσφυγες όταν έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν ανταποδίδουν πολλαπλά στην οικονομία της χώρας. Η ένταξη ωφελεί τους ίδιους αλλά και τις κοινότητες φιλοξενίας τους και είμαι ευγνώμων για την αλληλεγγύη της ελληνικής κοινωνίας προς τους πρόσφυγες.
Είναι αυτή η αλληλεγγύη που χρειάζεται σήμερα παρά ποτέ, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Ανυπομονώ να συνεχίσω το έργο της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα, μαζί με τους πολίτες και τους εταίρους μας, στο ίδιο πνεύμα αλληλεγγύης που αποτελεί οδηγό για τη χώρα εδώ και πολλά χρόνια.
* Άρθρο γνώμης που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ στις 15 Νοεμβρίου 2021.
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
