O Morteza και η Κim στο χώρο του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού στην Αθήνα, όπου γίνονται οι συναντήσεις της συντακτικής ομάδας των «Αποδημητικών Πουλιών». © UNHCR/Achilleas Zavallis
«Έχω μιλήσει με πολλούς δημοσιογράφους. Μπορεί να έχουν καλές προθέσεις, όμως νιώθω πως ενδιαφέρονται μόνο για τις κακουχίες που έχουμε περάσει. Τελικά, αυτό που βγαίνει προς τα έξω είναι συχνά η ιστορία του “δυστυχισμένου πρόσφυγα”. Πιστεύω πως αυτό είναι άδικο, γι’ αυτό και συμμετέχω στην εφημερίδα “Αποδημητικά Πουλιά”. Γράφουμε τις δικές μας ιστορίες, γνωρίζουμε τον κόσμο και δίνουμε στους ανθρώπους την ευκαιρία να μας γνωρίσουν καλύτερα», λέει ο Morteza.
Ο 20χρονος πρόσφυγας είναι ένα από τα παλιότερα μέλη των Νέων Δημοσιογράφων, της ομάδας που αποτελείται από έφηβους και νέους πρόσφυγες, μετανάστες και Έλληνες, η οποία δημιουργεί την εφημερίδα «Αποδημητικά Πουλιά».
Ο Morteza έφτασε στην Ελλάδα πριν από περίπου τρία χρόνια με τη μητέρα του και δύο από τα αδέρφια του. Σήμερα, σπουδάζει Εμπόριο και Διοίκηση Επιχειρήσεων, ενώ παραμένει ένας από τους πιο δραστήριους συντάκτες και φωτογράφους της εφημερίδας.
Η πρωτοβουλία δημιουργίας και έκδοσης της εφημερίδας ανήκει στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, εταίρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Το πρώτο τεύχος κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2017. Τα «Αποδημητικά Πουλιά» είναι πολύγλωσσα και περιλαμβάνουν κείμενα σε αγγλικά, ελληνικά, αραβικά, φαρσί και ούρντου.
«Αυτή η προσπάθεια δίνει βήμα σε έφηβους πρόσφυγες και μετανάστες που προσπαθούν να χτίσουν μια καινούρια ζωή. Οι Νέοι Δημοσιογράφοι γράφουν σε πρώτο πρόσωπο για τις δυσκολίες που βιώνουν, για τα μελλοντικά σχέδιά τους», υποστηρίζει η Μυρτώ Συμεωνίδου, δημοσιογράφος και συντονίστρια της ομάδας των Νέων Δημοσιογράφων. «Προσπαθούμε να στηρίξουμε την ένταξη των εφήβων και παράλληλα να στείλουμε ένα ισχυρό μήνυμα ενάντια στην ξενοφοβία. Τα “Αποδημητικά Πουλιά” είναι μια φωνή που απευθύνεται σε όσους έχουν ανοιχτή καρδιά», εξηγεί η Μυρτώ.
Ως μέλος της επαγγελματικής ομάδας του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού που στηρίζει τους Νέους Δημοσιογράφους, η Μυρτώ βοηθά στην εκπαίδευση των νέων της συναδέλφων, ενώ παράλληλα τους υποστηρίζει και καθοδηγεί καθώς προετοιμάζουν τα θέματά τους. Η ομάδα αυτή διοργανώνει συναντήσεις με επαγγελματίες του χώρου που διδάσκουν τεχνικές δημοσιογραφικής αφήγησης, ενώ μοιράζονται τις εμπειρίες τους με τους μελλοντικούς συναδέλφους τους. Κάθε δεκαπέντε ημέρες, οι Νέοι Δημοσιογράφοι συναντιούνται και συζητούν για το επόμενο τεύχος. Στη συντακτική αυτή σύσκεψη, οι αρθρογράφοι παρουσιάζουν τις ιδέες τους και ανταλλάσσουν απόψεις για τα θέματα που έχουν προταθεί. Tους τελευταίους μήνες, λόγω της πανδημίας του COVID-19, οι συναντήσεις είναι κυρίως διαδικτυακές.
«Μου αρέσει να γνωρίζω ανθρώπους και να αφηγούμαι τις ιστορίες τους. Μέσα από το ρεπορτάζ γνωρίζω την Αθήνα και ανακαλύπτω τα μικρά της μυστικά», περιγράφει η Kim, αιτούσα άσυλο από τη Νιγηρία. «Μου αρέσει το γράψιμο και η ομαδική δουλειά. Όλοι μας προσπαθούμε να βρούμε ενδιαφέροντα θέματα και να φτιάξουμε ένα αξιόλογο, καινούριο τεύχος. Νιώθω πως έχουμε γίνει μια οικογένεια. Δεν συμφωνούμε φυσικά σε όλα, όμως υπάρχει αγάπη και αλληλεγγύη».
Η δεκαεξάχρονη ελπίζει πως σύντομα η πανδημία θα αποτελεί μια κακή ανάμνηση και ανυπομονεί να ξανασυναντήσει τους φίλους της, να μάθει τα νέα τους και να κουβεντιάσουν για τα θέματα του επόμενου τεύχους. Η Kim θέλει να γίνει δημοσιογράφος, όμως ταυτόχρονα ονειρεύεται και μια επιτυχημένη καριέρα στον κόσμο των επιχειρήσεων. Όπως λέει, η συμμετοχή της στα «Αποδημητικά Πουλιά» τη βοηθάει να γνωρίσει καλύτερα τη χώρα που τη φιλοξενεί και τον τρόπο ζωής των Ελλήνων.
Η συντακτική ομάδα έχει σήμερα 15 μέλη και είναι πάντα ανοιχτή στο να καλωσορίσει νέους, φιλόδοξους δημοσιογράφους. Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 250 νέοι έχουν συμμετάσχει στα «Αποδημητικά Πουλιά». Πολλοί από αυτούς μπορεί πλέον να ζουν σε άλλες χώρες, όμως συνεχίζουν να κρατούν επαφή με την εφημερίδα, κυρίως μέσω της ιστοσελίδας που δημιουργήθηκε τον Απρίλιο του 2020. Τα πολύγλωσσα, διαδικτυακά «Αποδημητικά Πουλιά» έχουν αποκτήσει αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, καθώς και στις χώρες καταγωγής των νέων δημοσιογράφων τους.
«Η εφημερίδα μας μοιάζει με μια γέφυρα. Οι Νέοι Δημοσιογράφοι προσπαθούν, προχωρούν και φτάνουν στη μέση της διαδρομής. Πρέπει όμως και οι αναγνώστες, οι πολίτες να κάνουν το βήμα και να έρθουν κοντά μας. Μετά από τρία χρόνια, νιώθω πως έχουμε καταφέρει πολλά ως ομάδα, πως έχουμε καταρρίψει προκαταλήψεις και στερεότυπα», υποστηρίζει η Μυρτώ.
Όπως για την Kim, έτσι και ο Morteza περιγράφει τη συντακτική ομάδα σαν μια μεγάλη οικογένεια όπου όλα τα μέλη είναι ισότιμα ενώ οι παλιότεροι βοηθούν τους νεότερους στα πρώτα τους δημοσιογραφικά βήματα.
«Βεβαίως είμαστε πρόσφυγες, όμως είμαστε και ποιητές, μάγειρες, φωτογράφοι, δημοσιογράφοι και τόσα άλλα. Η ιστορία μας δεν τελειώνει στις δυσκολίες που περάσαμε για να φτάσουμε ως εδώ. Τώρα, ξεκινάμε μια νέα ζωή. Η εφημερίδα είναι ένα κάλεσμα προς τους ανθρώπους που θέλουν να μας γνωρίσουν καλύτερα, προς όσους έχουν τη διάθεση να μας πλησιάσουν και να κατανοήσουν τις ανάγκες μας και τα όνειρά μας», λέει χαμογελώντας ο Morteza.
Τα «Αποδημητικά πουλιά» κυκλοφορούν κάθε δύο μήνες δωρεάν, ως ένθετο με την «Εφημερίδα των Συντακτών». Η έκδοση της εφημερίδας πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη βοήθεια άλλων υποστηρικτών.
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter