Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) καλωσορίζει την πρόσφατη απόφαση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ σχετικά με την υπόθεση Τεϊτιότα εναντίον Νέας Ζηλανδίας. Αν και το αίτημα για προστασία του κ. Τεϊτιότα απορρίφθηκε διότι κρίθηκε ότι δε διέτρεχε άμεσο κίνδυνο, ωστόσο η Επιτροπή απεφάνθη ότι οι […]
Μια Σομαλή μητέρα με τα δύο παιδιά της περπατούν προς τον μεγαλύτερο προσφυγικό καταυλισμό του κόσμου, στη Dadaab, στην Κένυα, όπου έχουν εισέλθει 40.000 νέοι πρόσφυγες από τον Ιούνιο του 2011. © UNHCR/Brendan Bannon
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) καλωσορίζει την πρόσφατη απόφαση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ σχετικά με την υπόθεση Τεϊτιότα εναντίον Νέας Ζηλανδίας.
Αν και το αίτημα για προστασία του κ. Τεϊτιότα απορρίφθηκε διότι κρίθηκε ότι δε διέτρεχε άμεσο κίνδυνο, ωστόσο η Επιτροπή απεφάνθη ότι οι άνθρωποι που εγκαταλείπουν τις εστίες τους εξαιτίας των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών δε θα πρέπει να επιστρέφονται στη χώρα καταγωγής τους, εάν απειλούνται τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματά τους.
Πρόκειται για ιστορική απόφαση με πιθανώς μακρόπνοες συνέπειες στη διεθνή προστασία των εκτοπισμένων ανθρώπων στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών. Επιπλέον, υπογραμμίζει τη σημασία της ανάληψης δράσης από τις χώρες για την πρόληψη ή τον μετριασμό των επιπτώσεων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, οι οποίες θα μπορούσαν σε διαφορετική περίπτωση στο μέλλον να αναγκάσουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, ενεργοποιώντας έτσι την ανάληψη διεθνών υποχρεώσεων.
Ακολουθεί μια πιο λεπτομερής αξιολόγηση της απόφασης από την Υ.Α.:
Η Υ.Α. έχει επανειλημμένα τονίσει ότι οι άνθρωποι που τρέπονται σε φυγή λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και του αντίκτυπου των ξαφνικών αλλά και των αργά εξελισσόμενων καταστροφών μπορεί να έχουν βάσιμο αίτημα για προσφυγικό καθεστώς σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων ή τα περιφερειακά κείμενα προστασίας των προσφύγων. Περιλαμβάνονται επίσης, χωρίς αυτό να είναι περιοριστικό, περιπτώσεις όπου η κλιματική αλλαγή και οι καταστροφές είναι αλληλένδετες με τις συγκρούσεις και τη βία. Η απόφαση της Επιτροπής υποστηρίζει αυτή την ερμηνεία των υφιστάμενων πλαισίων προστασίας. Αναγνωρίζει ότι το διεθνές προσφυγικό δίκαιο εφαρμόζεται στο πλαίσιο του εκτοπισμού λόγω κλιματικής αλλαγής και φυσικών καταστροφών.
Η κλιματική αλλαγή και ο αντίκτυπος από τις φυσικές καταστροφές μπορεί να έχουν πολλαπλές επιπτώσεις στις χώρες, τις κοινότητες, στην ευημερία των ανθρώπων και στην ικανότητα τους να απολαμβάνουν και να ασκούν τα δικαιώματά τους. Αυτό έχει συνέπειες στην εφαρμογή της Σύμβασης του 1951 και των περιφερειακών κειμένων προστασίας των προσφύγων, όπως η Σύμβαση του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας και η Διακήρυξη της Καρθαγένης.
Η απόφαση της Επιτροπής εξετάζει λεπτομερώς τα συγκεκριμένα ανθρώπινα δικαιώματα που ενδέχεται να παραβιάζονται στο πλαίσιο των δυσχερών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και του αντίκτυπου των φυσικών καταστροφών, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στη ζωή. Η απόφαση επισημαίνει ότι τόσο τα ξαφνικά όσο και τα αργά εξελισσόμενα γεγονότα μπορούν να προκαλέσουν τη διασυνοριακή μετακίνηση ανθρώπων που αναζητούν προστασία από κινδύνους που απειλούν τη ζωή τους.
Η Υ.Α. υπογραμμίζει το πόρισμα της Επιτροπής ότι σε περιπτώσεις όπου οι κίνδυνοι είναι άμεσοι ενδέχεται να είναι παράνομο, σύμφωνα με το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR), οι κυβερνήσεις να στέλνουν ανθρώπους πίσω σε χώρες όπου είναι εκτεθειμένοι σε κινδύνους που απειλούν τη ζωή τους λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής (Άρθρο 6) ή όπου αντιμετωπίζουν πραγματικό κίνδυνο να υποστούν σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση (Άρθρο 7 του Συμφώνου). Το Σύμφωνο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων που ισχύουν και για τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες. Αυτά, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν το δικαίωμα στη ζωή (Άρθρο 6) και το δικαίωμα της μη υποβολής σε βασανιστήρια ή σε σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία (Άρθρο 7).
Η Επιτροπή αναφέρεται κυρίως στην ανάγκη για ισχυρές εθνικές και διεθνείς προσπάθειες για την αποφυγή της έκθεσης των ανθρώπων σε παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους εξαιτίας των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Προειδοποιεί ότι ο κίνδυνος για μια ολόκληρη χώρα να βυθιστεί εξαιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας αποτελεί έναν ακραίο κίνδυνο, που πριν αυτός πραγματοποιηθεί, οι συνθήκες ζωής σε μια τέτοια χώρα μπορεί να μην είναι συμβατές με το δικαίωμα στη ζωή με αξιοπρέπεια. Αυτές οι αναφορές αποτελούν επίσης σημαντική προειδοποίηση για τα κράτη και τη διεθνή κοινότητα στο σύνολό της. Υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για τη θέσπιση μέτρων πρόληψης, μετριασμού του κινδύνου και προσαρμοστικότητας σε χώρες που πλήττονται από την κλιματική αλλαγή, αλλά και για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας όλων για την αντιμετώπιση της πιο επείγουσας πρόκλησης της εποχής μας. Αυτές οι δράσεις είναι κρίσιμης σημασίας για να μην εξαναγκάζονται οι άνθρωποι να εγκαταλείψουν τις εστίες τους προκειμένου να γλιτώσουν από επικείμενες επιβλαβείς καταστάσεις, οι οποίες, όπως σημειώνει η Επιτροπή, θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν την ανάληψη διεθνών υποχρεώσεων για την προστασία τους.
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
