Τιμώντας τις γυναίκες πρόσφυγες την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας

Όταν οι γυναίκες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους είναι ακόμα περισσότερο εκτεθειμένες σε κινδύνους, εκμετάλλευση, βία και διακρίσεις. Όμως, τo θάρρος και η αποφασιστικότητά τους να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα, παρά τις δυσκολίες, μας δίνουν έμπνευση και δύναμη κάθε μέρα.

Τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας, τιμήσαμε τις γυναίκες πρόσφυγες αλλά και τις γυναίκες που εργάζονται για να στηρίξουν άλλες γυναίκες, μεταφέροντας τις ιστορίες τους και τις φωνές τους και δίνοντας χώρο στη δημιουργικότητά τους και την ελπιδοφόρα διάθεσή τους για συνεχή αγώνα.

Σάμος

«Πήραμε την απόφαση να κάνουμε αυτό το τόσο δύσκολο ταξίδι γιατί δεν θέλαμε τα παιδιά μας να υποφέρουν όπως εμείς. Θέλουμε να μεγαλώσουν σε μια κοινωνία που θα τα αποδέχεται.»

Η Maryam, η Rihane και η Tayybe είναι από το Αφγανιστάν. Οι τρεις γυναίκες γνωρίστηκαν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στο Βαθύ της Σάμου. Οι καθημερινές δυσκολίες και τα κοινά βιώματα τις έφεραν πολύ κοντά και κατάφεραν να αναπτύξουν μια δυνατή φιλία. Τρεις γυναίκες δυνατές και ενωμένες που θέλουν να δουν τις κοινότητές τους να αλλάζουν προς το καλύτερο.

Όνειρό τους να δώσουν φωνή στις γυναίκες της χώρας τους αλλά και να συμβάλουν στις προσπάθειες αλλαγής των αυταρχικών παραδόσεων.

«Η ζωή στο κέντρο υποδοχής στο Βαθύ δεν είναι εύκολη, ειδικά για όσους έχουν μικρά παιδιά», μας λέει η Maryam. Παρά τις δυσκολίες αντλούν δύναμη η μια από την άλλη, παρακολουθούν μαθήματα μη-τυπικής εκπαίδευσης στο κέντρο Alpha των Samos Volunteers και περνούν το χρόνο τους μαγειρεύοντας παραδοσιακά εδέσματα αλλά και στηρίζοντας τις γυναίκες της κοινότητάς τους.

Το ποίημα που ετοίμασαν συγκίνησε το κοινό στην εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας που διοργάνωσε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στη Σάμο στις 12 Μαρτίου, όπου γυναίκες από το Αφγανιστάν, την Ελλάδα, την Ουγκάντα, τη Σομαλία και τη Συρία μοιράστηκαν τις ιστορίες τους.

Ποίημα από τη Maryam, τη Rihane και την Tayybe
Γυναίκες από το Αφγανιστάν που έχουν ζητήσει άσυλο στη Σάμο  

Στο όνομα του Θεού του ελέους, του Θεού της καλοσύνης, του Θεού των λουλουδιών, του Θεού των πεταλούδων.
Και των όμορφων λουλουδιών που ονομάζονται Γυναίκες.
Οι γυναίκες είναι τόσο έντονες, αλλά ταυτόχρονα τόσο δυναμικές.
Από την πρώτη ημέρα της Δημιουργίας, όλα τα δεινά, ο πόνος και η δυστυχία έπεσαν πάνω στις γυναίκες της χώρας μου.

Όλες οι γυναίκες στη χώρα μου ελπίζουν ότι μια μέρα θα μπορούν να περπατήσουν ελεύθερα  στους δρόμους κάθε πόλης, δίπλα στο πρόσωπο που τους αρέσει, ένα άτομο που θα έχουν επιλέξει μόνες τους.
Χωρίς φόβο από τους ανθρώπους με σκοτεινό μυαλό.
Ελεύθερα να πουν τι θέλουν σε μια χώρα που τους ανήκει και είναι στο πλευρό τους.
Ελπίζουν ότι μια μέρα θα τους επιτραπεί να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, αλλά και να μπορούν να επιλέγουν την εμφάνισή τους.

Εύχονται οι άνδρες της χώρας τους να αναγνωρίσουν ότι εμείς οι γυναίκες είμαστε κάτι περισσότερο από κάτι που γεννά.
Ότι δεν γεννηθήκαμε μόνο για να είμαστε στο σπίτι, να καθόμαστε σε ένα μέρος και να παίρνουμε εντολές.
Και εύχονται να μπορούν να γελάσουν δυνατά και μέσα από την καρδιά τους, χωρίς να ανησυχούν ότι κάποιος θα τις θεωρεί ανήθικες ή άσεμνες. Ότι οι άνδρες δεν θα τους κατηγορούν πλέον για τα πάντα.

Ελπίζουμε ότι μια μέρα οι άνδρες θα σταματήσουν να λένε με ένα στεναγμό απογοήτευσης, “Ω, είναι κορίτσι” όταν μια κόρη γεννιέται στον κόσμο. Και ότι η ίδια κόρη δεν θα πωλείται πλέον για χρήματα, όπως οι δούλοι. Επειδή η αξία μιας γυναίκας δεν μπορεί να μετρηθεί με χρήματα.

Και θέλουν να έχουν αξία, να τις σέβονται, να ζουν ειρηνικά και να είναι αποδεκτές από την κοινωνία.
Θέλουν πλέον να σταματήσουν να ζουν με το φόβο του βιασμού στους δρόμους.

Και πολλές, πολύχρωμες ευχές και ελπίδα ότι μια μέρα όλα αυτά θα γίνουν πραγματικότητα, και οι γυναίκες στη γη μας θα ζήσουν ειρηνικά.

 

Λέσβος

«Είμαι από το Κονγκό και είμαι θύμα έμφυλης βίας. Οι γυναίκες είναι θύματα βίας στο Κονγκό. Δεν μπορούμε όμως να μιλάμε για δημιουργία χωρίς να αναφερόμαστε στη γυναίκα», δήλωσε η Κριστίν σε μια μεγάλη παρέα από γυναίκες κάθε ηλικίας, που αναγκασμένες να αφήσουν τις πατρίδες τους βρέθηκαν στη Λέσβο αναζητώντας ασφάλεια.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, η συνάντηση αυτή διοργανώθηκε από  το Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών Διοτίμα, στο πλαίσιο του προγράμματος καταπολέμησης της έμφυλης βίας κατά των γυναικών στη Λέσβο, που υποστηρίζεται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαικής Επιτροπής.

Οι γυναίκες απευθυνόμενες η μία στην άλλη μοιράστηκαν κοινά, όπως η έμφυλη βία που εξακολουθούν να υφίστανται, αλλά και τη δίψα τους για αγώνες και διεκδίκηση.

«Οι διεκδικήσεις των γυναικών στην ιστορία έφεραν αποτέλεσμα. Η νομοθεσία άλλαξε σε όλη την Ευρώπη στην κατεύθυνση της ισότητας. Παρόλ’ αυτά δεν έχουν όλες οι γυναίκες δικαιώματα. Γι’ αυτό σήμερα ενώνουμε τις φωνές μας ενάντια στις έμφυλες διακρίσεις», τόνισε η Μαρία Τζαβάρα από τη Διοτίμα.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στον φιλόξενο χώρο του Κέντρου Υποστήριξης Παιδιών και Οικογενειών Tapuat, τον οποίο υποστηρίζει η  UNICEF και διαχειρίζεται η ΑΜΚΕ Ηλιακτίδα.

 

Δωδεκάνησα

Οι γυναίκες πρόσφυγες στα Δωδεκάνησα τίμησαν τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας μέσα από τη γνωριμία τους με τον τόπο και τον πολιτισμό των νησιών που διαμένουν, τη δημιουργική τους διάθεση και την έμπρακτη έκφραση της αλληλεγγύης, της έγνοιας τους και των συνεχών αγώνων τους.

Επισκέφθηκαν ένα παραδοσιακό σπίτι στην Αντιμάχεια της Κω, χάρη σε ένα πρόγραμμα καταπολέμησης της έμφυλης βίας που υλοποιούμε στο νησί σε συνεργασία με την οργάνωση ΑΡΣΙΣ. Δημιούργησαν βραχιολάκια ειδικά για την ημέρα αυτή, που μοίρασαν σε όλες τις γυναίκες που διαμένουν ή εργάζονται στο κέντρο υποδοχής στο Πυλί και ξεναγήθηκαν σε έναν παραδοσιακό ανεμόμυλο στην Κέφαλο στα νότια της Κω.

Στη Λέρο, η ΑΡΣΙΣ, με τη βοήθεια των ίδιων των γυναικών που με χαρά ετοίμασαν παραδοσιακά εδέσματα, κάλεσε τις γυναίκες που διαμένουν στο νησί, στο πλαίσιο του προγράμματος στέγασης ESTIA της Ύπατης Αρμοστείας, να μοιραστούν ένα γεύμα ως μέρος των προσπαθειών τους να ενδυναμώσουν η μία την άλλη.

 

Λάρισα

«Δε μιλούσαμε την ίδια γλώσσα. Mε την καρδιά καταλαβαινόμασταν όμως από την αρχή»

Η Aisha είναι από το Αφγανιστάν και η Sosan από το Ιράκ. Οι δυο γυναίκες γνωρίστηκαν στη δομή φιλοξενίας προσφύγων στο Κουτσόχερο. Αν και δε μιλούν την ίδια γλώσσα, κατάφεραν να έρθουν κοντά μέσα από τις καθημερινές δυσκολίες και να αναπτύξουν μια δυνατή φιλία, ξεπερνώντας τα στερεότυπα για την απόσταση ανάμεσα στις κοινότητές τους.

Στην αρχή χρησιμοποιούσαν κυρίως νοήματα, ενώ πλέον η καθεμία μπορεί να επικοινωνεί σε ικανοποιητικό βαθμό στη γλώσσα της άλλης. Ελπίζοντας ότι η σχέση τους θα συνεχίσει να βαθαίνει, πιστεύουν ότι όπου και αν βρεθούν στο μέλλον, θα επισκέπτονται η μια την οικογένεια της άλλης.

Την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας οι ιστορίες τέτοιων δυναμικών γυναικών δίνουν ελπίδα για ενότητα και αρμονική συνύπαρξη ανάμεσα στις κοινότητες τόσο των προσφύγων όσο και των κοινωνιών υποδοχής τους.

 

Γυναίκες ενεργές στον ανθρωπιστικό τομέα

«Όταν άρχισα να δουλεύω με επιζήσαντες και επιζήσασες σεξουαλικής βίας, άκουγα πολλές άσχημες ιστορίες. Πολλές φορές ήθελα απλά να ανοίξω την πόρτα και να φύγω, δεν μπορούσα καν να φανταστώ τον πόνο που βιώνουν.

Όμως, έμαθα να εστιάζω στη δύναμη που έχουν οι άνθρωποι αυτοί. Συχνά αναρωτιέμαι «πώς θα μπορέσουν να επανέλθουν»; Κι όμως τα καταφέρνουν. Παρατηρώντας τη μεταμόρφωσή τους, βλέποντάς τους να ξαναβρίσκουν την αξιοπρέπεια και τον έλεγχο της ζωής τους, αυτό μου δίνει ελπίδα και με βοηθάει να κάνω τη δουλειά μου.»

Ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας για τις Γυναίκες, η Ελίνα, συνάδελφός μας στη Λέσβο, μοιράστηκε τις εμπειρίες της από το πεδίο.

 

 

Θεσσαλονίκη

Στη Θεσσαλονίκη, 24 γυναίκες πρόσφυγες αλλά και γυναίκες μέλη της Ύπατης Αρμοστείας, του Κέντρου Γυναικείων Ερευνών και Μελετών Διοτίμα και του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, συναντήθηκαν στο Μουσείο Φωτογραφίας για να συμμετάσχουν σε ένα σεμινάριο φωτογραφίας και να παρακολουθήσουν ταινίες που αναδεικνύουν δυναμικά πρότυπα γυναικών από την καθημερινή τους ζωή ανά τον κόσμο – όπως κι οι ίδιες.

Παράλληλα, οι γυναίκες ωφελούμενες του προγράμματος REACT, που αποτελεί μέρος τους προγράμματος Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης για την Ένταξη και τη Στέγαση – ESTIA,  μαζεύτηκαν στην Αίθουσα Δράσεων της ΧΑΝΘ για να γνωριστούν, να ανταλλάξουν ιστορίες ζωής και να ζωγραφίσουν τις δικές τους τσάντες με ό,τι τις εκφράζει.

 

Χίος

Στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης  της Χίου οι εκδηλώσεις περιελάμβαναν έκθεση φωτογραφίας, μηνύματα γυναικών του Κέντρου γραμμένα στη γλώσσα τους καθώς και συζητήσεις ανάμεσα σε γυναίκες από διαφορετικές χώρες, από τις οποίες προέκυψαν διαφορετικές πτυχές για τη θέση της γυναίκας γενικά αλλά και σε τομείς όπως η εργασία, η εκπαίδευση, η οικογένεια.
«Δεν υπάρχει περίπτωση να πάει μία γυναίκα στη δουλειά και να μην υποστεί παρενόχληση», ανέφερε η Μιγκλέτ από το Κονγκό, όσο η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας συντονίζοντας τη συζήτηση εξηγούσε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών.
«Οι γυναίκες πρέπει να μορφώνονται. Αυτός είναι ένας τρόπος να καταλάβουν ποιες είναι και να έχουν δύναμη μέσα στον κόσμο», τόνισε η Ροζίν από το Ιράν, ενώ η Ναχίμπ από το Αφγανιστάν πρόσθεσε: «Οι γυναίκες πρέπει να μπορούν να ορίζουν το σώμα τους».

Σημαντικό στιγμιότυπο αποτέλεσε η παρουσίαση θεατρικού δρώμενου από γυναίκες του Αφγανιστάν. Η ιστορία αφορούσε ένα κορίτσι 12 ετών το οποίο παντρεύουν οι γονείς του με το ζόρι με έναν άντρα πολύ μεγαλύτερο σε ηλικία. Μετά από λίγους μήνες μένει έγκυος και πεθαίνει κατά τη διάρκεια του τοκετού, αφού φέρει στον κόσμο την κόρη της. Το κορίτσι μεγαλώνει και όταν γίνεται 13 ετών ο πατέρας της επιχειρεί να την παντρέψει. Πριν η ιστορία επαναληφθεί, η νεαρή κοπέλα δίνει τέλος στη ζωή της.  Το σενάριο, βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, καθώς και τη σκηνοθεσία του έργου, ετοίμασε η Μαριάμ από το Αφγανιστάν, θέλοντας να στείλει το δικό της μήνυμα ενάντια στους αναγκαστικούς γάμους κοριτσιών που συνεχίζουν να συμβαίνουν στη χώρα της.

 

Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter