Καθώς ξεκινά η ετήσια εκστρατεία “16 Ημέρες Ακτιβισμού κατά της Έμφυλης Βίας,” η οποία αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση και στην εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας με την παγκόσμια κοινότητα για την αντιμετώπιση του διάχυτου ζητήματος της έμφυλης βίας. Το 2023, το θέμα της εκστρατείας είναι “Επενδύστε για την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών” και υπογραμμίζει την κρίσιμη ανάγκη χρηματοδότησης ποικίλων στρατηγικών πρόληψης με στόχο την εξάλειψη της βίας στη ρίζα της. Απαιτούνται συνεκτικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των διακρίσεων λόγω φύλου, επιβλαβών στερεοτύπων και των ειδικών αναγκών εκτοπισμένων πληθυσμών.
Σε πολλές κοινωνίες, οι γυναίκες και τα κορίτσια υφίστανται καθημερινά βία και διακρίσεις απλώς και μόνο λόγω του φύλου τους. Η επίτευξη της ισότητας των φύλων αποτελεί κεντρική πτυχή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ για το 2030, ωστόσο εξακολουθούν να υφίστανται εμπόδια. Καταγράφονται αυξημένα ποσοστά πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης ανάμεσα στα κορίτσια και πολλές μορφές έμφυλης βίας, περιλαμβανομένων αναγκαστικών γάμων και ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Η έμφυλη βία είναι αναμφισβήτητα συνυφασμένη με τις ένοπλες συγκρούσεις, όπου οι γυναίκες και τα παιδιά συχνά υφίστανται σωματική, σεξουαλική, λεκτική και ψυχολογική κακοποίηση. Οι γυναίκες και κορίτσια πρόσφυγες και αιτήτριες ασύλου, που αποτελούν περίπου το 50% των εκτοπισμένων πληθυσμών, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην έμφυλη βία, ιδίως όσες είναι ασυνόδευτες, έγκυες, αρχηγοί νοικοκυριών, άτομα με αναπηρίες ή ηλικιωμένες. Ενώ η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών έχει αυξηθεί σε ανησυχητικό βαθμό σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμάται ότι 1 στις 5 βίαια εκτοπισμένες γυναίκες, που βρίσκονται σε ανθρωπιστικές κρίσεις και ένοπλες συγκρούσεις, έχουν υποστεί σεξουαλική βία.
Στην Κύπρο έχουν γίνει αξιέπαινα βήματα για την προστασία των επιζώντων της έμφυλης βίας. Η σύσταση του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και η έγκριση Εθνικής Στρατηγικής και Σχεδίου Δράσης (2023-2028) τον Φεβρουάριο του 2023, αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση αυτού του κρίσιμου ζητήματος. Τόσο η Εθνική Στρατηγική όσο και το Σχέδιο Δράσης υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη διεξαγωγής άμεσων αξιολογήσεων αιτητριών ασύλου για τον εντοπισμό και την υποστήριξη των επιζώντων της έμφυλης βίας και προβλέπουν στοχευμένες δράσεις, όπως δράσεις για την παροχή πληροφοριών σε μετανάστριες και γυναίκες πρόσφυγες, μεταξύ άλλων ευάλωτων ομάδων, σχετικά με τα δικαιώματά τους. Επιπλέον, προτείνεται εξειδικευμένη κατάρτιση για λειτουργούς πρώτης γραμμής, όπως αστυνομικοί, δικηγόροι και λειτουργοί δικαστηρίων.
Η έναρξη του προγράμματος Sofi’s House του ΣΠΑΒΟ, το οποίο αποσκοπεί στη στήριξη νεαρών και ανήλικων μητέρων- αιτητριών ασύλου, αποτελεί σημαντική βελτίωση στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει αυτή η ευάλωτη ομάδα. Η πρωτοβουλία αυτή παρέχει προσωρινή στέγαση, γονική καθοδήγηση και ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση μέσω της συνεργασίας ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, εκπαιδευτικών και φροντιστών.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της συλλογικής προσπάθειας για την επίτευξη κοινωνικής αλλαγής, ενώσαμε τις δυνάμεις μας και δημιουργήσαμε την Πλατφόρμα για την Προστασία Γυναικών Προσφύγων και Αιτητριών Ασύλου από τη Βία. Στόχος μας είναι να διατηρούμε μια συνεχή επικοινωνία, αναφορικά με κενά που εντοπίζουμε σε θέματα πολιτικής και πρακτικών σχετικά με την προστασία της προσφυγικής κοινότητας από την έμφυλη βία. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη για δημιουργία πρωτοκόλλων σχετικά με την παρακολούθηση, την πρόληψη και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας στα κέντρα υποδοχής, καθώς και την ανάγκη παροχής κατάρτισης σε λειτουργούς πρώτης γραμμής στα κέντρα υποδοχής. Επιπλέον, διοργανώνουμε δραστηριότητες για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με το ζήτημα και τις γενεσιουργές αιτίες του, καθώς και για την ενίσχυση της ενσυναίσθησης προς τους επιζώντες της έμφυλης βίας.
Παρόλο που έχει σημειωθεί πρόοδος τον τελευταίο χρόνο, εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη για πρόσθετα μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σεξουαλικής και έμφυλης βίας, ιδίως στο κέντρο πρώτης υποδοχής και σε άλλα συλλογικά κέντρα. Χρειάζεται να γίνουν περισσότερα για την επαρκή προστασία των επιζώντων έμφυλης βίας κατά τη μετάβασή τους σε ασφαλή καταλύματα στην κοινότητα, όπως παροχή νομικής βοήθειας, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και χρηματικής βοήθειας. Η έγκαιρη πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη για τα ευάλωτα άτομα, περιλαμβανομένων των εγκύων γυναικών και των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, είναι υψίστης σημασίας. Η βελτιωμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες και πληροφορίες που σχετίζονται με θέματα σεξουαλικής αναπαραγωγικής υγείας και δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων των μεθόδων αντισύλληψης, της πρόληψης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, της διακοπής της εγκυμοσύνης και της αντιμετώπισης της σεξουαλικής βίας, είναι επίσης ζωτικής σημασίας, όπως ανέδειξε πρόσφατη έρευνα, που παρουσίασε ο Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού.
Με την ευκαιρία της εκστρατείας “16 Ημέρες Ακτιβισμού κατά της Έμφυλης Βίας,” ας αναλογιστούμε την αναμφισβήτητη αλήθεια ότι η βία κατά των γυναικών έχει εκτεταμένες συνέπειες, επηρεάζοντας όλους εμάς. Μαζί, ας εργαστούμε για τη δημιουργία ενός κόσμου όπου κάθε γυναίκα και κορίτσι θα μπορεί να ζει χωρίς φόβο, βία και διακρίσεις. Ας δεσμευτούμε να μην αφήσουμε κανέναν πίσω και ας θυμόμαστε ότι η βία κατά των γυναικών επηρεάζει και τις γυναίκες πρόσφυγες.
Μέλη της Πλατφόρμας:
– Συμβουλευτική Επιτροπή για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας στην οικογένεια
– Σύνδεσμος Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ)
– CARITAS Κύπρου
– Κυπριακός Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού
– Κυπριακό Συμβούλιο Προσφύγων
– Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Φύλου
– Συντονιστικός Φορέας για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών
– Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γραφείο Κύπρου
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
