Ο συνολικός αριθμός των αναγκαστικά εκτοπισμένων αυξήθηκε σε 120 εκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία του Μαΐου 2024. Οι συγκρούσεις από το Σουδάν έως τη Γάζα και τη Μιανμάρ δημιουργούν νέους εκτοπισμούς και απαιτούν επειγόντως επίλυση.
Η Habiba Shoaib, εκπρόσωπος της κοινότητάς της και εσωτερικά εκτοπισμένη από το κρατίδιο του Μπλε Νείλου στο Σουδάν. © UNHCR/Ala Kheir
ΓΕΝΕΥΗ – Ο αριθμός των αναγκαστικά εκτοπισμένων παγκοσμίως έφτασε σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα πέρυσι και φέτος, σύμφωνα με την εμβληματική ετήσια έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες «Παγκόσμιες Τάσεις» (Global Trends).
Η αύξηση του συνολικού αριθμού των αναγκαστικά εκτοπισμένων σε 120 εκατομμύρια μέχρι τον Μάιο του 2024 ήταν η 12η συνεχόμενη ετήσια αύξηση και αντικατοπτρίζει τόσο τις νέες και μεταλλασσόμενες συγκρούσεις όσο και την αποτυχία επίλυσης μακροχρόνιων κρίσεων. Αν ο αριθμός αυτός αντιστοιχούσε σε χώρα, θα ήταν η 12η μεγαλύτερη στον κόσμο, στο μέγεθος περίπου της Ιαπωνίας.
Ένας βασικός παράγοντας που αύξησε τον αριθμό των αναγκαστικά εκτοπισμένων πληθυσμών ήταν η καταστροφική σύγκρουση στο Σουδάν: ως το τέλος του 2023, 10,8 εκατομμύρια Σουδανοί παρέμεναν ξεριζωμένοι. Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Μιανμάρ, εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν πέρυσι στο εσωτερικό της χώρας εξαιτίας άγριων συγκρούσεων. Η UNRWA εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, έως και 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι (το 75 τοις εκατό του πληθυσμού) είχαν εκτοπιστεί στη Λωρίδα της Γάζας εξαιτίας της καταστροφικής βίας, με την πλειοψηφία να αποτελείται από Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Η Συρία παραμένει η μεγαλύτερη κρίση εκτοπισμού στον κόσμο, με 13,8 εκατομμύρια αναγκαστικά εκτοπισμένους εντός και εκτός της χώρας.
«Πίσω από αυτούς τους αμείλικτους και αυξανόμενους αριθμούς κρύβονται αμέτρητες ανθρώπινες τραγωδίες. Αυτός ο ανθρώπινος πόνος πρέπει να κινητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα να δράσει επειγόντως για να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτια του αναγκαστικού εκτοπισμού», δήλωσε ο Filippo Grandi, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Είναι καιρός τα εμπόλεμα μέρη να σεβαστούν τους βασικούς νόμους του πολέμου και το διεθνές δίκαιο. Είναι γεγονός ότι χωρίς καλύτερη συνεργασία και συντονισμένες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των συγκρούσεων, των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κλιματικής κρίσης, οι αριθμοί των εκτοπισμένων θα συνεχίσουν να αυξάνονται, φέρνοντας νέα δυστυχία και δαπανηρές ανθρωπιστικές αποκρίσεις».
Η μεγαλύτερη αύξηση στον αναγκαστικό εκτοπισμό αφορά ανθρώπους που διαφεύγουν από συγκρούσεις και παραμένουν μέσα στην ίδια τους τη χώρα, φτάνοντας τα 68,3 εκατομμύρια σύμφωνα με το Κέντρο Παρακολούθησης Εσωτερικού Εκτοπισμού (IDMC) – αύξηση σχεδόν 50 τοις εκατό σε διάστημα πέντε ετών.
Ο αριθμός των προσφύγων και άλλων ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας ανήλθε σε 43,4 εκατομμύρια, συνυπολογίζοντας τα άτομα που υπάγονται στις εντολές της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και της UNRWA. Η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων φιλοξενείται σε γειτονικές με τη χώρα τους χώρες, με το 75 τοις εκατό να διαμένει σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, οι οποίες όλες μαζί παράγουν λιγότερο από το 20 τοις εκατό του παγκόσμιου εισοδήματος.
Η έκθεση κατέδειξε ότι παγκοσμίως, περισσότεροι από 5 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι και 1 εκατομμύριο πρόσφυγες επέστρεψαν στις πατρίδες τους το 2023. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν κάποια πρόοδο προς την κατεύθυνση εξεύρεσης μακροπρόθεσμων λύσεων. Θετικό είναι επίσης ότι οι αφίξεις στο πλαίσιο της επανεγκατάστασης (resettlement) αυξήθηκαν σε σχεδόν 160.000 το 2023.
«Οι πρόσφυγες – και οι κοινότητες που τους φιλοξενούν – χρειάζονται αλληλεγγύη και χείρα βοηθείας. Μπορούν και ήδη συμβάλλουν στις κοινωνίες όταν αποτελούν μέρος της», πρόσθεσε ο κ. Grandi. «Την περασμένη χρονιά εκατομμύρια άνθρωποι επέστρεψαν στις εστίες τους, σηματοδοτώντας μια σημαντική αχτίδα ελπίδας. Λύσεις υπάρχουν – έχουμε δει χώρες όπως η Κένυα να πρωτοπορούν στην ένταξη των προσφύγων – αλλά χρειάζεται πραγματική δέσμευση».
Η έκθεση παρουσίασε επίσης μια νέα ανάλυση σχετικά με την κλιματική κρίση και το πώς επηρεάζει όλο και περισσότερο και δυσανάλογα τους αναγκαστικά εκτοπισμένους πληθυσμούς.
Δεδομένων των τεράστιων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν 120 εκατομμύρια αναγκαστικά εκτοπισμένοι άνθρωποι, οι οποίες περιγράφονται στην έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις», η Ύπατη Αρμοστεία παραμένει σταθερή στη δέσμευσή της να παρέχει νέες προσεγγίσεις και λύσεις για να βοηθήσει τους ανθρώπους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, όπου κι αν βρίσκονται.
Βρείτε εδώ οπτικοακουστικό υλικό για τα μέσα ενημέρωσης
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
