Internally displaced Congolese woman Jilly is learning soap-making while recovering from gender-based violence in Kananga © UNHCR Olivia Acland
Με την ευκαιρία της εκστρατείας 16 Ημέρες Ακτιβισμού ενάντια στην Έμφυλη Βία, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Κύπρο καλεί όπως ενισχυθούν οι προσπάθειες όσον αφορά στην πρόληψη – καθώς και στην απόκριση για τους επιζώντες – της σεξουαλικής και έμφυλης βίας που βιώνουν οι πρόσφυγες και οι αιτητές ασύλου.
«Παρά την αυξημένη ευαισθητοποίηση για την έμφυλη βία και τις προσπάθειες καταπολέμησής της, πολλές γυναίκες και κορίτσια μεταξύ του πληθυσμού των προσφύγων και αιτητών ασύλου στην Κύπρο εξακολουθούν να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν αυτή την τρομακτική παραβίαση των δικαιωμάτων τους», ανέφερε η Katja Saha, Αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Κύπρο. «Είναι σημαντικό να ενισχύσουμε την προσπάθεια σε συντονισμό με τις κυβερνητικές αρχές, τις ΜΚΟ και τις τοπικές αρχές μέσω πιο στοχευμένων προγραμμάτων υποδοχής και ένταξης. Η πρόληψη και η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας πρέπει να αποτελούν βασικό συστατικό των κοινών προσπαθειών μας για την καλύτερη προστασία τέτοιων ευάλωτων ομάδων».
Ενώ έχουν γίνει πολλά θετικά βήματα τα τελευταία χρόνια για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής και έμφυλης βίας στα κέντρα υποδοχής, καθώς και στην ευρύτερη κοινότητα, χρειάζονται περισσότερα για την αποτελεσματική πρόληψη και για την προστασία των επιζώντων. Η ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών είναι απαραίτητη. Θα πρέπει να αναζητηθούν πρόσθετες και κατάλληλες δομές για τη στέγαση αιτητών ασύλου και προσφύγων, ενίσχυση των ευκαιριών απασχόλησης και υποδομών για τη φροντίδα παιδιών καθώς και περισσότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης κοριτσιών αλλά και αγοριών, ιδιαίτερα των ασυνόδευτων παιδιών. Η χρηματοδότηση τέτοιων προγραμμάτων θα μπορούσε να γίνει μέσω της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων.
Σε ορισμένους τομείς έχει σημειωθεί βελτίωση. Όταν γυναίκες και κορίτσια φτάνουν στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής Πουρνάρα, διενεργούνται αξιολογήσεις ευαλωτότητας. Πρόκειται για διαδικασίες που βοήθησαν στην έγκαιρη αναγνώριση και προστασία των επιζώντων ή πιθανών θυμάτων έμφυλης βίας, όπως για παράδειγμα, μέσω της παραπομπής τους σε κατάλληλη στέγαση. Επίσης, η δημιουργία ασφαλών ζωνών για ασυνόδευτα και χωρισμένα παιδιά, καθώς και για γυναίκες και οικογένειες, εντός του Κέντρου στοχεύει στη μείωση των κινδύνων σεξουαλικής και έμφυλης βίας. Το Σπίτι της Γυναίκας αποτελεί επίσης μια αξιοσημείωτη βελτίωση, καθώς λειτουργεί ως ένας ενιαίος σταθμός (one- stop-shop) από όπου παραπέμπονται επιζώντες ή πιθανά θύματα έμφυλης βίας σε υπηρεσίες για ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη. Σημαντική είναι και η εξειδικευμένη αστυνομική μονάδα όπου μπορεί να καταγγελθεί έγκλημα έμφυλης βίας.
Παρά τις βελτιώσεις, ωστόσο, εξακολουθούν να γίνονται αρκετές καταγγελίες για περιστατικά έμφυλη βίας στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής, Πουρνάρα. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης στο κέντρο και του υπερπληθυσμού. Λόγω της ανεπαρκούς οικονομικής βοήθειας που παρέχεται στους αιτητές ασύλου και των περιορισμένων δυνατοτήτων απασχόλησης, πολλές γυναίκες αιτήτριες ασύλου κινδυνεύουν να μείνουν άστεγες, γεγονός που τις αφήνει ακόμη περισσότερο εκτεθειμένες σε εκμετάλλευση. Συχνά δεν έχουν άλλη επιλογή από το να επιστρέψουν στην Πουρνάρα, όπου διαμένουν ανεπίσημα, λόγω έλλειψης στέγης στα αστικά κέντρα.
Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί επίσης ένα σοβαρό θέμα. Υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την καταγγελία του εγκλήματος και τη δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών παραπομπής. Τα θύματα αγωνίζονται να βρουν σταθερή στέγαση και κατάλληλη ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Το ζήτημα επιδεινώνεται λόγω των μεγάλων χρονικών περιόδων για την εξέταση αιτήσεων ασύλου με τη διάσταση της έμφυλης βίας. Επίσης, ενώ υπάρχει μια εξειδικευμένη αστυνομική μονάδα, συχνά οι επιζώντες ενδοοικογενειακής βίας δεν γνωρίζουν τις διαδικασίες. Συχνά δεν μπορούν να πλησιάσουν ένα αστυνομικό τμήμα ή να ζητήσουν βοήθεια. Σε πολλές περιπτώσεις, τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας είναι απρόθυμα να αναφέρουν το έγκλημα επειδή εξαρτώνται από τον θύτη τόσο οικονομικά όσο και ως προς το νομικό τους καθεστώς.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες συνιστά όπως ληφθούν περισσότερα μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των συνεχιζόμενων προκλήσεων. Ειδικότερα:
– Διεξαγωγή πρόσθετων αξιολογήσεων ευαλωτότητας τόσο στο Πουρνάρα όσο και στην κοινότητα, προκειμένου να βελτιωθεί η αναγνώριση και η προστασία των επιζώντων καθώς και των πιθανών θυμάτων έμφυλης βίας.
– Εντοπισμός επιπρόσθετων και καταλληλότερων μονάδων στέγασης για ευάλωτα άτομα.
– Παροχή περισσότερων δομών κατάλληλες για παιδιά και άμεση μεταφορά τους από το Πουρνάρα προς τέτοιες δομές.
– Ενισχυμένη προστασία των επιζώντων έμφυλης βίας μέσω της προτεραιοποίησης των διαδικασιών ασύλου με σκοπό την ταχύτερη εξέταση αιτήσεων ασύλου με διάσταση έμφυλης βίας.
– Περισσότερες παραπομπές επιζώντων έμφυλης βίας σε υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης.
– Χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας σε επιζώντες έμφυλης βίας, ξεχωριστά από το καθεστώς του συζύγου-θύτη, όπως προβλέπεται στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες υποστηρίζει τη διαδικασία αξιολόγησης ευαλωτότητας με προσωπικό αποσπασμένο στην Πουρνάρα. Διοργανώνουμε εκπαιδευτικά σεμινάρια για να ενισχύσουμε τις ικανότητες των αρχών για τον έγκαιρο εντοπισμό – και την κατάλληλη ανταπόκριση στις ανάγκες – των επιζώντων έμφυλης βίας. Υποστηρίζουμε τη μεταφορά των ασυνόδευτων παιδιών από την Πουρνάρα σε καταλληλότερες εγκαταστάσεις και πρόσβαση σε δραστηριότητες εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας. Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες συνηγορεί υπέρ της συμπερίληψης ειδικών προγραμμάτων για τις γυναίκες, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση και τη φροντίδα των παιδιών, στις προσκλήσεις για υποβολή προτάσεων της Μονάδας Ευρωπαϊκών Ταμείων καθώς και στο εθνικό σχέδιο για την ένταξη προσφύγων και μεταναστών στην Κύπρο.
Δείτε επίσης:
UN Women: 16 Days of Activism against Gender-Based Violence
Call to Action on Protection from Gender-Based Violence in Emergencies
Μοιράσου το στο Facebook Μοιράσου το στο Twitter
